MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasındaki tespit davası nedeniyle verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 17/09/2019 gün ve 2018/5251 Esas - 2019/5216 Karar sayılı ilamına karşı davacı vekili tarafından süresi içinde maddi hatanın düzeltilmesi yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi. Gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1-İş mahkemelerinden verilen kararlar ve buna bağlı Yargıtay ilamına karşı karar düzeltme yolu bulunmamaktadır. Ne var ki, Yargıtay onama ve bozma kararlarında maddi yanılgı bulunması halinde usulî kazanılmış haktan söz edilemeyeceği, giderek maddi yanılgının düzeltilmesi gerektiği Yargıtay"ın oturmuş ve yerleşmiş içtihatlarındandır.Dairemizin, 17/09/2019 gün ve 2018/5251 Esas, 2019/5216 Karar numaralı ilamı ile yerel Mahkemece kurulan hükmün bozulmasına karar verilmiş ve fiziki olarak imzalanan ilamda da hükmün bozulmasına karar verilmiş ise de, Dairemiz bozma ilamı kararının elektronik ortam(UYAP)a yüklenmesi esnasında, maddi hata sonucu karar ile ilgisiz bazı kısımların başka bir karardan sehven iş bu karara eklendiği ve elektronik ortam(UYAP)a sehven bu şekilde aktarıldığı, bu husustaki maddi hatanın giderilmesi için davacı vekili tarafından maddi hata nedeniyle dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır.Hal böyle olunca maddi hatanın varlığı kabul edilmeli ve Dairemizin anılan bozma ilamı ortadan kaldırılmalıdır.SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, maddi hata talebinin kabulüyle Dairemizin 17/09/2019 gün ve 2018/5251 Esas, 2019/5216 Karar sayılı ilamının KALDIRILMASINA,
... Bölge Adliye Mahkemesi" nin 06/06/2018 gün ve 2018/500 Esas, 2018/1194 Karar nolu ilamının incelenmesine gelince;
2- A)Davacı İstemi :
Davacı, murisinin sağlığında aldığı meslek hastalığı sürekli iş göremezlik gelirinin kendisine hak ediş tarihinden itibaren, iş kazası meslek hastalığı ölüm sigortasından gelir olarak bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı Kurum vekili, davanın yetkili mahkemede ve yasal süresinde açılmadığını, davacı murisi 5510 sayılı Yasanın yürürlük tarihinden sonra öldüğünden sigortalının hak sahipleri için ölüm gelirinin uygulanmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı :Mahkemece, " davanın kabulü ile davacının babası Bilal Yelkenci"nin iş kazasına bağlı % 29,76 işgöremezlik oranı üzerinden sürekli iş göremezlik geliri almakta iken 01/10/2008 tarihinden önce (04/12/2007 tarihinde) ölmesi nedeniyle sağlığında almakta olduğu sürekli iş göremezlik gelirinin 5510 sayılı Kanunun 34. maddesi ve 54. maddesi dikkate alınarak 5510 sayılı Kanun"un 55/2 maddesi uyarınca güncelleme işlemi yapılarak 01/07/2013 tarihinden itibaren davacıya gelir olarak bağlanması gerektiğinin tespitine" karar verilmiştir.
Davalı Kurum vekili istinaf kanun yoluna başvurdu.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
İstinaf gerekçesinde "... 5510 sayılı Kanun"un 20"nci maddesinin 3. fıkrasına göre, "İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.". Düzenlemede, Kanun"un 55"inci maddesinin ikinci fıkrasındaki güncellemeden söz edilmeksizin, sigortalının almakta olduğu sürekli işgöremezlik gelirinin 34"üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanacağı ifade edilmiştir.
...5510 sayılı Kanun"un 20"inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre ve aynı Yasa"nın 55/2 fıkrasındaki güncelleme işlemi yapılmaksızın, ancak, üçüncü fıkrasında belirtilen alt sınır gözetilerek, 34"üncü madde hükümlerine göre ölüm geliri bağlanması gerektiğinin ve bağlanan gelirde davacının ölüm aylığı alması nedeniyle 5510 sayılı Kanun"un 54’üncü maddesinin de dikkate alınması gerektiğinin tespitine (Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin 12.12.2013 gün ve 2012/20644 E. 2013/23654 K.sayılı kararı ve Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 23.03.2015 gün ve 2014/19155 E. 2015/5435 K.sayılı kararı da aynı yöndedir) karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde "...güncelleme işlemi yapılarak..." davacıya gelir olarak bağlanması gerektiğinin tespitine" karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, davalı Kurumun diğer istinaf istemlerinin reddine," karar verilmiştir.
E)Temyiz :
Davalı Kurum temyiz nedenleri : 5510 sayılı Kanun 20.maddesi 3. fıkrasında güncellemeden bahsetmediği, bu nedenle davacıya gelir bağlanacaksa güncelleme işleminin yapılmaması ve alt sınırın gözetilmesi gerektiği, 5510 sk geçici 7. md gözetildiğinde iş kazası geliri düşük olacağı için kapsamdan çıkartıldığı, gelire hak kazanmadığı, zamanaşımı süresinin geçtiği ve resen dikkate alınacak nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davacı vekili ise; Davacıya güncelleme işlemi yapılarak aylığın bağlanması gerektiğini ileri sürmektedir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre, davalı kurum vekilinin tüm, davacı vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine, karar verilmiştir.
2- 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 20/3 maddesi “İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri, 34 üncü madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanır.” hükmünü getirmiştir.
5510 sayılı Yasanın 17.maddesi, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde ilgililere ödenecek ödenekler ve bağlanacak gelire esas teşkil edecek günlük kazancın hesaplama yöntemini düzenlemiştir. Aynı Yasanın 19.maddesinde ise, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurullarınca meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybetmiş olanlara, sürekli işgöremezlik geliri bağlanacağı, sigortalının işgücünü tam kaybetmesi halinde, 17.maddeye göre hesaplanan aylık kazancının %70"i oranında, kısmi kaybetmesi halinde ise, tam aylığının hesap edilerek, bunun işgöremezlik derecesi oranındaki tutarının ödeneceği, başka birinin bakımına muhtaç ise, hesap edilen gelirin %100"nün bağlanacağı düzenlemesi getirilmiş, 20.maddenin birinci ve ikinci fıkrasında, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalılarla, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle gelir bağlanan sigortalıların ölmesi halinde, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, sigortalının 17.maddeye göre tespit edilen aylık kazancının 55"inci maddenin ikinci fıkrasına göre güncellenerek 34.madde hükümlerine göre aylık bağlanacağı düzenlemesi getirilmiş, davanın yasal dayanağı olan 20"nci maddenin üçüncü fıkrasında ise, 55 inci maddenin ikinci fıkrasındaki güncellemeye ilişkin bir istisna getirilmeden sigortalının almakta olduğu sürekli işgöremezlik gelirinin 34.madde hükümlerine göre hak sahiplerine gelir olarak bağlanacağı hükme bağlanmıştır.5510 Sayılı Yasanın, Gelir ve aylıkların düzeltilmesi, yükseltilmesi, alt sınırı, ödenmesi ve yoklama işlemleri başlıklı 55.maddenin ikinci fıkrası, “Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklar, her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı kadar artırılarak belirlenir,” düzenlemesini getirmiş, anılan maddenin üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları, bağlanacak gelir ve aylıkların alt sınırlarına ilişkin hükümler getirmiştir.Sonuç olarak; gelir ve aylığın düzeltilmesi, yükseltilmesi, alt sınırı, ödenmesine ilişkin genel düzenlemeler içeren söz konusu maddede genel olarak gelir ve aylıklar için güncelleme yapılacağı açıkça düzenlendiğinden, gelir ve aylıklara ilişkin diğer maddelerde istisna getirilmediği takdirde bu kanuna göre bağlanan tüm gelir ve aylıklarda güncelleme yapılması gerekmektedir. Dava konusu gelire ilişkin 5510 Sayılı Yasanın 20/3 maddesinde de güncelleme yapılmasına ilişkin açık bir sınırlama mevcut olmadığından bu çerçevede bağlanacak gelirler için de güncelleme yapılması gerekmektedir.
Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesi kararında; dava konusu gelirin bağlanmasına ve bağlandığı tarihe ilişkin isabetsizlik olmadığı anlaşılmakta ise de; sigortalı Bilal Yelkenci" nin meslek hastalığı nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri almakta iken 04/12/2007 tarihinde meslek hastalığına bağlı olmayan bir nedenle ölmesi nedeniyle 5510 sayılı Yasanın 20"inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, aynı Yasanın 55/2 fıkrasındaki güncelleme işlemi yapılarak gelir bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken, ...Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi" nce yazılı şekilde, güncelleme yapılmaksızın gelir bağlanmasına karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken yukarıda özetlendiği şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
G)SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi" ne gönderilmesine,10/12/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.