MAHKEMESİ :Asliye Hukuk İş Mahkemesi


Davacı, yaptığı muhtarlık görevi süresinde sigortalı olduğunun tespitiyle, aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... Bakır tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının muhtar olarak geçen sürelerde Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulü ile, davacının 21.04.1980-18.12.1981 ile 06.04.1982-25.03.1984 tarihleri arasında .... Merkeze bağl.... Köyü muhtarlığına vekaleten görevlendirildiğinin ve bu sürelerde Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının Bağ-Kur"a giriş bildirgesinin bulunmadığı, Merkez ...Köyü muhtarının ölümü üzerine 21.04.1980-18.12.1981 ve 06.04.1982-25.03.1984 tarihleri arasında 1.azalıktan vekaleten muhtar olarak görevlendirildiği, davacının daha önce açtığı davada Kurum tarafından muhtarlıkta geçen sürelerin sigortalılıktan sayılmadığını beyanla muhtarlık görevinin seçimler sonucundan kaynaklandığını ve bunun sonucu olduğunun tespitine karar verilmesini istediği, Osmaniye 1.Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/145E, 2011/14K sayılı, 20.01.2011 tarihli kararı ile davacının 21.04.1980-18.12.1981 ve 06.04.1982-04.04.1983 tarihleri arasında ... Köyü muhtarlığına vekaleten görevlendirildiğinin tespitine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.
4956 sayılı Yasa"nın 47.maddesi ile 02.08.2003 tarihinde 1479 sayılı Yasa"ya eklenen geçici 18.maddede; sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların, sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlayacağı düzenlenmiştir. Geçici 18.madde Kuruma 02.08.2003 tarihine kadar giriş bildirgesi vermeyen veya Kurum tarafından re"sen tescil edilmeyen veya Kuruma tescil isteği yerine geçen prim ödemesi bulunmayan sigortalılılar yönünden sigortalı olmak hakkını engellemektedir.
Somut olayda, davacının Kuruma hangi tarihte müracaat ettiği Bağ-Kur"a giriş bildirgesi bulunmadığı için tespit edilememektedir. Mahkemece davacının giriş bildirgesi araştırılmalı, giriş bildirgesinin Kuruma 02.08.2003 tarihinden önce verilip verilmediği tespit edilmelidir. Davacının Kuruma süresi içince müracaatının olup olmadığı tespit edilmeden 21.04.1980-18.12.1981 ile 06.04.1982-25.03.1984 tarihleri arasında sigortalı olduğunun tespitine karar verilmesi 1479 sayılı Yasa"ya aykırıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.02.2013 gününde oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY

Davacı, seçimle göreve getirilen asil muhtarın 20/04/1980 tarihinde vefat etmesi üzerine, muhtarlığa vekaleten atanmış olup, 21/04/1980 – 18/12/1981 ve 06/04/1982 – 25/03/1984 tarihleri arasında görevi vekaleten yürütmüştür.
2108 sayılı Yasanın 4. maddesi gereği, muhtarlık süresi ile sınırlı olmak üzere, Bağ-Kur sigortalısı sayılmış ise de, sonradan görev nitelemesinde muhtarlığın vekaleten yürütülmesi nedeniyle Bağ-Kur kaydı Kurumca iptal edilmiştir.Bunun üzerine davacı, eldeki iş bu davayı açarak yukarıda yazılı tarihlerde Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine ve aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde, davacının 2108 sayılı Yasa gereğince Bağ-Kur"a tescilinin yapılması ve 0976455160 bağ numarası verilmesine karşın, görevi vekaleten yürüttüğü için İl Mahalli İdareler Müdürlüğü"nün 16/06/2009 tarih ve 903 sayılı yazısından da anlaşıldığı üzere, Bağ-Kur sigortalılığının iptal edildiğini beyan etmiştir.
Davacı, muhtarlık görevi nedeniyle oluşturulan Bağ-Kur sigortalılığının sonradan muhtarlığı vekaleten yürüttüğü gerekçe gösterilerek iptal edildiğinden, mahkemeden işlemin iptali ile sigortalılık sürelerinin geçerliliğine karar verilmesini talep etmiştir. Kısaca, davanın konusu tespit ve iptal davasıdır.Uyuşmazlığın konusu da seçimle oluşmayan atama ile vekaleten yürütülen muhtarlık görevinden ötürü, Bağ-Kur"luluk süresinin geçerli sayılıp sayılmayacağı noktasında toplanmaktadır.Davanın bu temel sorun üzerinden yürütülmesi gerekmektedir.
Yerleşik Yargıtay İçtihatlarında, 2108 sayılı Yasada seçilmiş – atanmış muhtar olmanın bir ayrımının yapılmadığı için, vekil muhtarın da asil muhtarın yararlandığı tüm haklardan yararlandırılması gerektiği yolunda hükümlere yer verilmiştir.Bunlar arasında yetki, sorumluluk, maaş ve sosyal sigortaya tabi olunma hakları sayılabilir.
Mahkemece, somut olaya göre uyuşmazlığın tam olarak çıktığı nokta (seçilmiş - atanmış) olma ile sınırlı tutularak, geçerli içtihatlar doğrultusunda davacıyı muhtarlığa vekalet ettiği süreler kadar sigortalı (Bağ- Kur"lu) sayılarak, aksi yöndeki Kurum işlemini iptal edilmesi şeklinde hüküm kurulmuştur.
Davacının Bağ-Kur sigortalılığı 2108 sayılı Yasadan kaynaklanmaktadır.Diğer Bağ-Kur sigortalısı olmak için aranan oda kaydı, sicil memurluk kaydı, vergi kaydı, bağımsız ticari veya esnaf faaliyetleri, prim ödemeleri gibi unsurlarla ilişkilendirilmemelidir. Borçlanma Hukuku ile bu dava konusunun ilişkisi söz konusu değildir. Bunun sonucu olarak salt muhtarlık süreleri, "seçilmişlik-atanmışlık" unsurları üzerinde ilginin yoğunlaştırılması gerekmektedir.
Yüksek Daire, temyiz incelemesi sonucunda dava konusunun yasal dayağı olarak 1479 sayılı Bağ-Kur Yasasının geçici 18. maddesi ile ilişkilendirerek, maddede yer alan tarih, borçlanma talep dilekçesi, tescilin varlığı gibi nedenlerin araştırılması yönünde bozma hükmü kurmuştur.
Oysa ki, davacının Bağ- Kur"a tescilinin yapıldığı, bağ numarası verildiği, ancak görevin vekaleten yürütülmesi nedeniyle sonradan iptal edildiği davalı Kurum vekilinin cevabından anlaşılmaktadır.Bu nedenle bozma kararında belirtilen hususların yeniden araştırılmasına gerek yoktur.Davacının sigortalılığı yasadan ve statüsünden kaynaklandığı için, herhangi bir yazılı başvuruya gerek kalmaksızın doğrudan ve re"sen Kurumca yerine getirilmesi gereken bir husustur.Dava konusunun başka bir uyuşmazlığı öne çıkaracak şekilde değiştirilmesine ve farklılaştırılmasına sebep bulunmamaktadır.
SONUÇ: Yukarıda anlatılan nedenlerle, yerel mahkeme kararının onanması yerine, Yüksek Daire çoğunluğunca verilen bozma kararına ve gerekçesine katılamamaktayım. 12/02/2013