Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/382 Esas 2021/607 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/382
Karar No : 2021/607

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sanayi İşçileri Sendikası (… İş Sendikası)

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İdaresi Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 26/10/2020 tarih ve E:2018/3505, K:2020/2776 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.'ye ait ... Şeker Fabrikasının 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde satış yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda ... Şeker A.Ş.'ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli varlık satış sözleşmesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 26/10/2020 tarih ve E:2018/3505, K:2020/2776 sayılı kararıyla;
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un 3. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendi ile 37. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine, Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği'nin 19. maddesine, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.'ye Ait ... Şeker Fabrikası'nın Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesinin 1. maddesinde yer alan "Kontrol" tanımına, aynı Şartnamenin 13.4.1., 13.4.2., 27.1. ve 27.2. maddelerine yer verilerek,
Yönetmeliğin ve İhale Şartnamesi'nin birlikte değerlendirilmesinden, ihale sonuçlarının Kurul tarafından onaylanmasından sonra süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı; ihale üzerinde kalan teklif sahibinin davalı idareden ek süre talebinde bulunması durumunda ihaleye verilen geçici teminat tutarı kadar ek geçici teminatın verilmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği; idareden kaynaklanan sebeplerle, verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanamaması durumunda, birden fazla ek süre verilebileceği; sözleşmenin, teklif sahibi tüzel kişi ile imzalanabileceği gibi, teklif sahibi tüzel kişinin talebi durumunda, teklif sahibinin kontrolüne sahip olduğu bir başka şirket ile de imzalanabileceği hususlarının anlaşıldığı,
Bu itibarla, 04/05/2018 tarih ve 2018/49 sayılı Kurul kararıyla ihale üzerinde kalan ... Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret A.Ş.'nin varlık satış sözleşmesini imzalamaya davalı idarece davet edildiği; sözleşmenin imzalanması için anılan şirkete 07/06/2018 tarihine kadar süre verildiği; şirketin ek süre talebi üzerine, ek geçici teminatın verilmesi şartıyla sözleşme imzalama süresinin 23/07/2018 tarihine kadar uzatılmasına karar verildiği; davalı idarece en son 21/09/2018 tarihine kadar sözleşme imzalama süresinin uzatılmasına karar verilmesi üzerine davalı idare ile ... Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret A.Ş.'nin kontrolüne sahip olduğu belirtilen ... Şeker A.Ş. arasında 20/09/2018 tarihinde varlık satış sözleşmesi imzalandığı; bu nedenlerle Yönetmelik ve ihaleye ait Şartname kurallarına uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı,
Davacı tarafından, ihaleye teklif veren şirketin imtiyazsız, %49 hisseye sahip olan şirketin ise imtiyazlı paya sahip olduğu, A grubu imtiyazlı nama yazılı paylara, kâr payında, yönetim kuruluna aday gösterme ve yönetim kurulunda temsil edilme hakkında, pay defterinde rüçhan hakkı kapsamında imtiyaz tanındığı, %49 hisseye sahip şirketin, ... Şeker A.Ş.'nin kontrolüne sahip olduğu hususlarının ileri sürüldüğü; ancak, özelleştirme uygulamalarında, ihale şartnamelerinin, ihalenin genel ve özel şartlarını belirleyen belgeler olduğu; ihalelerin bu şartname hükümlerine göre yürütülüp sonuçlandırıldığı; İhale Şartnamesi'nin 1. maddesinde tanımına yer verilen "kontrol" ibaresi uyarınca, bir tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin çoğunluğuna sahip olunması hâlinde de şirketin kontrolüne sahip olunduğundan bu iddiaya itibar edilmediği gerekçesiyle,
Davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, İhale Şartnamesi'ne göre fabrikanın teklif sahibi şirketin kontrolünde bulunan bir başka şirkete devrinin mümkün olduğu, aynı Şartname'de "Kontrol" tanımına yer verildiği, buna göre bir şirketin kontrolüne sahip olabilmenin şirketi yönetme ve tek başına karar alma gücüne sahip olmak anlamına geldiği, bu bağlamda şirket kontrolünün herhangi bir suretle yönetim kurulunu atayabilme ve görevden alabilme gücüne sahip olan imtiyazlı payı bulunan sermayeye ait olduğu, oysa varlık satış sözleşmesi imzalanan ... Şeker A.Ş.'nin yapısına bakıldığında bu şirketin teklif sahibi şirketin kontrolünde olduğundan söz edilemeyeceği, anılan şirkette A ve B grubu payların oluşturulduğu, B grubu paylarının % 51 hisseye tekabül ettiği ve teklif sahibi şirkete ait olduğu, A grubu paylarının ise % 49 hisseyi temsil ettiği, ancak A grubu payların imtiyazlı kabul edildiği, şirket ana sözleşmesi uyarınca A grubu imtiyazlı paylara kar payında, yönetim kuruluna aday gösterme ve yönetim kurulunda temsil edilme hakkında, pay defterinde rüçhan hakkı kapsamında imtiyaz tanındığı, yine ... Şeker A.Ş.'nin tek yönetim kurulu üyesi ve başkanının aynı zamanda % 49 hisseye sahip şirketin yönetim kurulu başkanı olduğu, varlık satış sözleşmesi imzalandıktan sonra ... Şeker A.Ş.'nin yapısında değişikliğe gidildiği, bu kapsamda teklif sahibi şirketin ortaklıktan çıkarıldığı, tüm payların önceden % 49 oranında hisseye sahip şirkete devrediliği, sonrasında tekrar ... Şeker A.Ş.'nin yapısında değişikliğe gidilerek şirket hisselerinin yarısının dava dışı bir başka şirkete devredildiği, tek olan yönetim kurulu sayısının beşe çıkarıldığı, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde varlık satış sözleşmesini imzalayan ... Şeker A.Ş.'nin teklif sahibi şirketin kontrolünde olduğunun kabul edilemeyeceği, teklif sahibi şirket yönetim kurulu başkanının basına yansıyan beyanlarından da bu durumun anlaşılabileceği, bu haliyle davaya konu işlemlerin hukuka aykırı olduğu belirtilerek, temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan, somut uyuşmazlıkta, davacı tarafından davaya konu fabrikanın özelleştirilmesini teminen yapılan ihale neticesinde ... Şeker A.Ş.'ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli Varlık Satış Sözleşmesinin iptalinin istenilmesi nedeniyle, bu davanın sonucundan ... Şeker A.Ş.'nin etkileneceği dikkate alındığında, davanın ... Şeker A.Ş.'ye ihbar edildikten sonra bir karar verilmesi gerekmekte ise de, davada verilen ret kararı Kurulumuzca hukuka uygun bulunduğundan, bu husus bozma nedeni olarak değerlendirilmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 26/10/2020 tarih ve E:2018/3505, K:2020/2776 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 25/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin 1. fıkrasında; bu Kanun'da hüküm bulunmayan hususlarda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 447. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Hukuk Muhakemeleri Kanunu) hükümlerinin uygulanacağı haller sayıldıktan sonra aynı fıkranın 2. cümlesinde, davanın ihbarı ve bilirkişi seçiminin Danıştay, mahkeme veya hâkim tarafından resen yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Davanın ihbarı konusunda taraflardan birinin talebi olmasa bile, ihbarın Danıştay, mahkeme veya hâkim tarafından resen yapılması gerektiği açıktır. Ayrıca, yargılanan işlem olmakla birlikte, dava sonucunda verilecek karardan doğrudan etkilenecek kişiye ihbarda bulunulmayıp onun bilgisi dışında ve uyuşmazlığa ilişkin beyanları alınmadan davanın sonuçlandırılması, Kanun'un amir hükmünün ihlâli olacağı gibi, Anayasa'nın 36. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının da ihlâli sonucunu doğurur.
Nitekim, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Menemen Minibüsçüler Odası/Türkiye kararında, yargıya erişim hakkının, AİHS'nin 6. maddesinin "yargılanma hakkı" ile ilgili birinci fıkrasının yalnızca bir yönünü oluşturduğuna, erişim hakkının etkin olabilmesi için, haklarına müdahale edilen bir kimsenin açık ve kesin bir şekilde bu işleme itiraz edebilmesi ve bu itirazların mahkemece tartışılabilmesi ve incelenmesi gerektiğine, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin mahkemeye erişim hakkını doğrudan etkilediğine işaret etmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.'ye ait ... Şeker Fabrikasının 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde satış yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda ... Şeker A.Ş.'ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli Varlık Satış Sözleşmesinin iptalinin istenildiği anlaşıldığından, bu davanın sonucundan davaya konu fabrikayı devralan ... Şeker A.Ş.'nin menfaatinin etkileneceği açıktır.
Bu itibarla, davanın ... Şeker A.Ş.'ye ihbarı yapıldıktan sonra karar verilmesi gerekirken, davanın ihbarına ilişkin usul işletilmeksizin verilen kararda bu yönüyle hukuki isabet görülmediğinden, Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.