Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/351 Esas 2021/608 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/351
Karar No : 2021/608

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … İdaresi Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 23/11/2020 tarih ve E:2019/3691, K:2020/3281 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Özelleştirme İdaresi Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı yazısı ile bildirilen Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... numaralı parsellerdeki taşınmazların özelleştirilmesine yönelik satış ihalelerinin iptaline ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 23/11/2020 tarih ve E:2019/3691, K:2020/3281 sayılı kararıyla;
İptal kararlarının, bir idarî işlemin hukuka uygun olup olmadığını denetleyen idarî yargı yerinin, işlemin geçerliliğin etkileyen bir sakatlık tespit etmesi hâlinde, işlemin geriye yürür biçimde tesis edildiği tarih itibarıyla hukuk düzeninden kalkmasını sağlayan yargı kararları olduğu,
Anayasa'nın 138. maddesinde belirtilen yargı kararlarının uygulanması zorunluluğunu, kararların hiç uygulanmaması hâline özgü olarak değerlendirmekten ziyade, kararların tam olarak yerine getirilmesini sağlamaya yönelik olarak değerlendirmek gerektiği; zira bir hukuk devletinde yargı kararlarının uygulanmamasından söz edilmesinin mümkün olmadığı gibi, yargı kararlarının uygulanmasının zorunlu olduğunun belirtilmesine de gerek bulunmadığı; bu nedenle, Anayasa hükmünde yer alan kararların "değiştirilemeyeceği" ifadesinin, kararın şeklen değil, içeriğine uygun olarak yerine getirilmesi, "geciktirilemeyeceği" yolundaki ifadenin ise, uygulamanın belirli bir süre içinde yapılması amacını taşıdığı,
Her türlü işlem ve eylemi yargı denetimine tâbi olan idarenin yargı kararlarına uyması ve bu kararların gereklerine göre işlem ya da eylemde bulunmak zorunda olmasının aynı zamanda Anayasa'nın 2. maddesinde kabul edilmiş olan "hukuk devleti" ilkesinin de bir gereği olduğu,
İdarelerin iptal kararının amaç ve kapsamına göre yeni bir işlem yapmak ve iptal edilen işlemden doğan sonuçları ortadan kaldırmak ve önceki hukukî durumun geçerliliğini sağlamakla görevli olduğu; bu nedenle, idarelerin, idarî yargı yerlerince verilen kararların uygulanıp uygulanmaması konusunda "takdir yetkisi"ne sahip olmadığı, bu kararların doğruluğunu tartışma ve buna göre uygulama yetkisinin bulunmadığı, idarelerin bu alandaki yetkilerinin "bağlı yetki" niteliğinde olduğu,
Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği'nin 17. ve 19. maddelerinde, ihalenin Özelleştirme Yüksek Kurulunun onayı ile (Kurul tarafından İdarenin yetkili kılındığı hâllerde ise Başkan tarafından onaylanmak suretiyle) kesinleşmesi üzerine, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması için ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı hususlarının kurala bağlandığı,
Dairelerinin 17/01/2019 tarih ve E:2017/2630, K:2019/146 sayılı kararında, Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... ile ... ada, ... numaralı parsellerdeki taşınmazların satış ihalelerinin iptaline ilişkin işlemlerin; "diğer taşınmazların satış ihalelerine ilişkin ihale komisyonu kararlarının davalı idare tarafından onaylandığı; davaya konu taşınmazlarla aynı adada bulunan diğer parsellerdeki taşınmazlara ilişkin ihalelerle, dava konusu ihalelerdeki teklif sayısı, ihalede referans alınan değerin üzerinde teklif verilmesi gibi kriterler bakımından benzerlik bulunduğu; buna karşı davalı idarece, sadece en yüksek tekliflerin davacı tarafından verilen ihalelerin onaylanmayarak iptal edilmesine karar verildiği, dava konusu işlemlerin tesis edilmesine ilişkin bir sebebin de davalı idare tarafından ortaya konulmadığı" gerekçesiyle iptaline; anılan kararın temyizi üzerine de Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 30/01/2020 tarih ve E:2019/1305, K:2020/155 sayılı kararıyla bu kararın onanmasına kesin olarak hükmedildiği,
Dairelerinin iptal kararı üzerine, davalı idarece yargı kararına uygun olarak ve bu kararın gereklerine göre işlem ya da eylemde bulunmak zorunda olunduğundan, Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği'nde belirlenen kurallar çerçevesinde, ihale komisyonu kararlarının onaylanması ve sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulmasının mevzuat gereği olduğu,
Somut olayda ise, davalı idarece "Taşınmaz Satış Sözleşmesi" imzalanması işlemlerinin yerine getirilmesini teminen anılan taşınmazlara ilişkin olarak geçici teminatların 24/06/2019 tarihi saat 15.00'e kadar idarelerine yatırılması hâlinde sözleşme imzalanması için süre verileceğinin davacıya bildirildiği; bunun üzerine davacı tarafından belirtilen sürede geçiçi teminatların idare hesabına yatırıldığı; ancak davalı idarece, ihale komisyonu kararlarında yer alan en yüksek teklifi veren ikinci ve üçüncü sıradaki isteklilerin verilen sürede geçici teminatı yatırmadıklarından bahisle hukukî ve fiziki imkânsızlık bulunduğu gerekçesiyle uyuşmazlığa konu Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... numaralı parsellerdeki taşınmazlara ilişkin ihale komisyonu kararlarının yeniden onaylanmamasına ve ihalelerin iptaline karar verildiği,
Dairelerinin 17/01/2019 tarih ve E:2017/2630, K:2019/146 sayılı kararıyla, Ankara ili, Gölbaşı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... numaralı parsellerdeki taşınmazların satış ihalelerinin iptaline ilişkin işlemlerin iptaline karar verilmesi üzerine, kararın gerekçesine göre işlem tesis edilmesi ve iptal edilen işlemlerden doğan sonuçlar ortadan kaldırılarak önceki hukukî durumun geçerliliğinin sağlanması gerekirken, davacının yargı kararı gereğince kendi üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiği göz ardı edilerek, davalı idarenin dava konusu ... tarih ve ... sayılı kararı ile, bahse konu kararın uygulanmaması sonucunu doğuracak nitelikte işlem tesis edildiği,
Davalı idarece, ihale komisyonu kararlarının yeniden onaylanmaması ve ihalenin iptaline karar verilmesinin, ihale komisyonu kararlarında ikinci ve üçüncü sırada yer alan teklif sahiplerince geçici teminatın yatırılmamasından kaynaklandığı belirtilmiş ise de, iptal kararı sonrasında davacının geçici teminatı idare hesabına yatırarak üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiği dikkate alındığında, diğer teklif sahiplerinin geçici teminatı yatırmamasının yargı kararının uygulanmaması sonucunu doğurmayacağı, davalı idarece Yönetmeliğin anılan kuralları uyarınca işlem tesis edilmesi gerektiğinin açık olduğu,
Bu itibarla, yargı kararının gereğinin süresi içerisinde ve eksiksiz şekilde yerine getirilmesi gerekirken, hukukî ve fiziki imkânsızlık bulunduğundan bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davaya konu taşınmazların satış suretiyle özelleştirilmesi ihalesinin iptaline yönelik işlemlere karşı açılan davanın iptalle sonuçlandığı, bu iptal kararının yerine getirilmesini teminen bahse konu ihaleye katılıp en yüksek teklifi sunan ve ihale komisyonu kararında belirtilen yatırımcılardan geçici teminat istendiği, davacı haricinde kalan yatırımcıların teminatları yatırmadığı, bu nedenle temyizen incelenen davaya konu işlemin tesis edildiği, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un 3. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca Kurulun ihale kararını bir bütün olarak onaylama ya da onaylamama yetkisinin bulunduğu, başka bir anlatımla kararın bir kısmını onaylama bir kısmını onaylamama gibi bir yetkisinin olmadığı, bu nedenle ihale komisyonu kararının onaylanmaması işlemine karşı açılan davada verilen iptal kararının uygulanması için diğer yatırımcılardan da teminat almak zorunda kaldıkları, bu yatırımcıların teminatı yatırmaması nedeniyle de dava konusu işlemi tesis ettikleri, bu haliyle idareden kaynaklanmayan sebeplerle satış işleminin yapılamadığı ve dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olduğu belirtilerek, temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 23/11/2020 tarih ve E:2019/3691, K:2020/3281 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 25/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.