3. Hukuk Dairesi 2013/16014 E. , 2013/16628 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVACILAR : 1-..., 2-... VEK.AV....
DAVALILAR : ... VS. VEK.AV....
Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmü taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davacılar vekili tarafından istenilmekle; taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde davacılar vek.Av.... geldi. Davalılar ve vekili gelmediler. Gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacılar vekili dilekçesi ile; davalıların murisi ile davacılar arasında 4 parça taşınmazın (6.750.000.000 TL bedel karşılığında) satılması ile ilgili olarak, 14.10.1998 tarihinde sözleşme yapıldığını; 250.000.000 TL’sinin peşin ödendiğini ve 26.10.1998 tarihinde de bakiyesinin ödenerek tapudan devir işleminin yapıldığını; ancak, murisin ehliyetsizliği ileri sürülerek tapu iptali ve tescil davası açıldığını ve tapuların iptal edildiğini; kararda, taşınmaz bedeli ile ilgili sebepsiz zenginleşmeye dayalı dava hakkının saklı tutulmasına da karar verildiğini; bu nedenle, davacıların ödedikleri paranın (toplam 38.824 TL olarak) faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, zamanaşımı definde bulunmuş; esası bakımından da, sözleşme tarihinde akli melekeleri yerinde olmayan birinin sözleşme yapması mümkün olmadığından; her hangi bir parada almadığından; davanın öncelikle husumetten reddine, olmadığında esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile, davacı tarafça satış bedeli olarak ödenen 6.750,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince süresinde temyiz edilmiştir.
Davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarını reddine,
Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
....
Taraflar arasındaki satım sözleşmesine konu taşınmazın davalıların murisi adına tapuda kayıtlı olduğu yönünde bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Tapuda taşınmazın satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığından hukuken geçersizdir. Sonrasında tapuda devir işlemi yapılmış ise de; bu resmi akit de açılan dava sonucunda (ehliyetsizliğe dayanılarak) iptal edilmiştir. Bu durumda taraflar verdiklerini haksız iktisap kuralları gereğince geri isteyebilir.
Hukuken geçersiz sözleşmeler, haksız iktisap kuralları uyarınca tasfiye edilirken, denkleştirici adalet kuralı hiçbir zaman gözardı edilmemelidir. Bu husus hakkaniyetin ve adaletin bir gereğidir. Bu bakımdan iadeye karar verilirken, satış bedeli olarak verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihinden taşınmazın ifasının imkansız hale geldiği (tapu iptali-tescil kararının kesinleştiği) tarihe kadar, denkleştirici adalet ilkelerine göre “enflasyon, tüketici fiyat endeksi, altın ve döviz kurları ile işçi ve memur maaşlarındaki vs. artışların ortalamaları alınarak” ulaştığı alım gücü; açıklamalı, gerekçeli, denetime elverişli bilirkişi raporu ile belirlenip, bu miktara hükmedilmesi gerekir.
Mahkemece, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davacı taraf için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 990 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacı tarafa verilmesine
ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
....