21. Hukuk Dairesi 2011/9668 E. , 2013/3124 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 01/08/2009 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tespitiyle aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Davacı, 1.6.1994 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunduğu 27.7.2009 tarihleri arasında 2926 Sayılı Yasaya göre Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun ve 1.8.2009 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulü ile, 1.6.1994-31.7.2009 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine ile 1.8.2009 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiş ise de, hüküm dosya kapsamındaki belgelere uygun bulunmamaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 2008 yılında kurum kayıtlarına intikal eden işe giriş bildirgesi uyarınca, ilk prim kesintisinin yapıldığı tarihi izleyen aybaşı olan 1.6.1994 tarihi itibari ile tescilinin yapıldığı ve prim kesintileri uyarınca 1.6.1994-31.12.1994, 1.6.1999-31.12.1999, 1.8.2008-devam eder şekilde 2926 sayılı Yasa uyarınca sigortalı kabul edildiği, davacının sattığı ürünlerden “giydiren sebze ve meyve komisyonculuğu” tarafından 2001 yılı Mayıs ayı, 2003 yılı Temmuz ayı ve 2008 yılı Haziran aylarında prim kesintisinin yapıldığı, başkaca kesinti olmadığı, ayrıca davalı kurum kayıtlarına intikal eden 1995 yılına ait tevkifat listesinde davacının baba adının farklı olması nedeni ile hizmet verilmediği belirtilmişse de, bu kayıtların dosya arasında olmadığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 Sayılı Yasada, 506 Sayılı Yasanın 79. maddesindeki gibi, geçmiş Tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. Anılan yasanın 5. maddesinde, 7. maddede belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin, kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı belirtilmiştir. Yasanın 10. maddesindeki kayıtlar Kurum tarafından yapılacak olan tescil işlemleri için uygulama alanı bulmaktadır.
Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir. Tarımsal faaliyetin sürdüğünün, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir. Prim tevkifatı ve ürün tesliminin, bir-iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde de, tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilebilir.
Prim kesintisinin bulunmadığı yıllarda, tarımsal faaliyetin saptanması bakımından, ürünlerin ne şekilde değerlendirdiğini ortaya koymak, davacının tarımsal faaliyete elverişli taşınmazlarının bulunup bulunmadığını araştırmak, tarımsal faaliyetin taşınmazların kiralanması suretiyle yürütüldüğü iddia ediliyor ise, bu konuda taşınmazların kimden, hangi yıllar için kiralandığı, hangi tarımsal ürünlerin üretimi için faaliyette bulunulduğu, kiralayan kişinin Tarım Bağ-Kur sigortalılığının bulunup bulunmadığı, kiracının kiralama yoluyla tarımsal faaliyetini yürütmeye elverişli tarımsal alet edevatının bulunup bulunmadığı gibi ayrıntılı araştırma yapmak, gerektiğinde tarımsal faaliyetin yapıldığı iddia edilen dönemdeki muhtar ve azaların bilgilerine başvurmak, özetle, tarım faaliyetinin devam edip etmediğini hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde ortaya koymak ve sonucuna göre hüküm kurmak gerekir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hususlara uygun ayrıntılı araştırma yapılmadan, 1995 yılına ait tevkifat listeleri dosya arasına alınmaksızın ve tevkifat yapılan dönemler haricinde tesbite karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemece yapılacak iş; kurumca kabul edilen süreler dışında, prim kesintisi yapılan 1.6.2001-31.12.2003 tarihleri arasında davacıyı 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı kabul edip, ayrıca kurum kayıtlarına intikal eden 1995 yılına ait tevkifat listesindeki kişinin davacı olup olmadığı hususları da araştırılarak, kesintinin davacıya ait olması durumunda kesintinin yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren 31.12.1995 tarihleri arasında da sigortalı kabul edip, diğer yıllar yönünden yukarıda açıklanan araştırmayı yaparak sonuca gitmek toplanan deliller doğrultusunda yaşlılık aylığı şartlarını yeniden değerlendirmekten ibarettir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21/02/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.