Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/17791 Esas 2022/3602 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı davacılar vekili tarafından yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden, davalı Hazine vekili tarafından esastan istinaf yoluna başvurulması üzerine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davalı Hazinenin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden tesisi suretiyle davanın reddine karar verilmiş olup, bu kez davacılar vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Kadastro sonucu, ... ilçesi Büyükkumla Köyü çalışma alanında bulunan 2669 parsel sayılı 12.199,18 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, tarla vasfıyla davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiş ve tapunun beyanlar hanesine taşınmaz üzerindeki zeytin ağaçlarının ... ...'a ait olduğu yönünde şerh verilmiştir.
Davacı ... ve arkadaşları, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, taşınmazın adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne, tapu kaydının iptali ile taşınmazın zeytinlik vasfıyla davacılar adına tesciline karar verilmiş, hükmün davacılar vekili tarafından vekalet ücreti ve yargılama gideri yönünden, davalı Hazine tarafından ise esas yönünden istinaf edilmesi üzerine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin 27.12.2018 tarihli ve 2018/761 Esas, 2018/783 Karar sayılı kararıyla, taşınmazın öncesinin çalılık vasfında olup eğiminin %12 den fazla olduğu, bu tür yerlerin öncesinin orman sayılan yer niteliğinde bulunduğundan zilyetlikle kazanılamayacağı gerekçesiyle, davalı Hazinenin istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiş ve iş bu karar, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bilindiği üzere; 6100 sayılı HMK'nin "Hukuki Dinlenme ..." başlıklı 27. maddesi uyarınca, davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hak, yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir. Hukuki dinlenme hakkının gereği olarak, taraflar duruşmaya çağrılmadan hüküm verilememesi, Anayasa'nın 36. maddesiyle düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılması ilkesinin doğal bir sonucudur. Aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde düzenlenen ... yargılama hakkının da en önemli unsurudur.
Gerçekten savunma hakkını güvence altına alan Anayasanın 36. maddesi ile 6100 sayılı HMK'nin 27. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, Mahkemece, dinlenmek ve savunması alınmak üzere, davalı taraf, kanuni şekillere uygun olarak davet edilmedikçe hüküm verilmesi hukuken mümkün bulunmamaktadır.
Somut olayda, çekişmeli taşınmazın kadastro tutanağında, taşınmazın ... ...' ın kullanımında olduğu yönünde şerh bulunmasına rağmen, bu kişinin davada taraf olarak yer olması sağlanmadan karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle davada yöntemince taraf teşkilinin sağlandığından söz edilemez. Oysaki taraf teşkilinin sağlanması yargılamanın her aşamasında re' sen gözetilmesi gereken dava şartlarından olup, bu koşul yerine getirilmeden esas hakkında karar verilmesi mümkün değildir.
Hal böyle olunca; Mahkemece, davaca tarafa, davalarını, çekişmeli taşınmazda lehine şerh bulunan ... ...' a usulüne uygun şekilde yöneltmeleri için süre ve imkan tanınmalı, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde, anılan davalıdan savunma ve delilleri sorulmalı, bildirmesi halinde delilleri toplanmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu husus gözetilmeksizin, yöntemince taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi; kabule göre de, çekişmeli taşınmazın, evveliyatı itibariyle, 6831 sayılı Kanun'un 1/J maddesi kapsamında eğimi % 12' yi aşan ve toprak muhafaza karakteri taşıyan çalılık niteliğinde olduğunda ihtilaf bulunmamakla birlikte, bu tür yerlerde taşınmazın, seri bazda yapılmayan orman kadastrosunda orman sınırları dışarısında bırakılma tarihinden, imar planı kapsamında ise imar planının onay tarihine, imar planı kapsamında değilse dava tarihine kadar zilyetlik yoluyla kazanma koşullarının oluşmuş olması halinde taşınmazın kazanılabileceği de göz önünde bulundurularak bir karar verilmesi gerekirken, bu hususun göz ardı edilmesi de doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin yazılı temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK'nin 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 12.04.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.