MAHKEMESİ : DİYARBAKIR 1. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 28/11/2013
NUMARASI : 2013/243-2013/946
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı şirkete ait yumurta üretimi yapılan işyerinde tavuk bakıcısı olarak 05/12/1985 tarihinde işe başladığını, iş akdinin feshedilmesinden önceki son 10 yılda ise şoför olarak çalıştığını, 03/01/2011 tarihinde emekli olduğunu, işverenin kıdem tazminatını ödemediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı alacağını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının kümes işçisi olarak çalıştığını, davacının şoförlük yapmadığını bu nedenlerle davanın görev yönünden reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, davacının yumurta üretimi yapılan işyerinde tavuk bakıcısı olarak çalıştığı, işyerinde çalışan işçi sayısının 50"den az olduğu, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının "b" bendi uyarınca,davacının yaptığı işe İş Kanunu hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle genel görevli mahkemelere görevsizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasında, uyuşmazlığın çözümünde hangi mahkemenin görevli olduğu ve bu bağlamda görevli mahkemenin tespiti konusunda mahkemece yeterli araştırma ve inceleme yapılıp yapılmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
4857 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.
İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde iş davalarına bakmak üzere bir asliye hukuk mahkemesi görevlendirilir. İş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesine açılan dava "iş mahkemesi sıfatıyla" açılmamış ise, mahkeme görevsizlik kararı veremez. Bu durumda asliye hukuk mahkemesi tarafından, verilecek bir ara kararı ile davaya "iş mahkemesi sıfatıyla " bakmaya devam olunur.

Davanın, İş Kanunu kapsamı dışında kalması halinde, Mahkemenin göresizliğine ve dosyanın görevli hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir. Davanın esastan reddi usule aykırıdır.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesi uyarınca, İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında, iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.
İş Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, 50"den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz. İşçi tarım ve orman işlerinin yapıldığı bir işyerinde çalışıyor ise, bu işçi ile işveren ararındaki uyuşmazlığın iş mahkemesi yerine görevli hukuk mahkemesine çözümlenmesi gerekir (Yargıtay 9.HD. 25.3.2008 gün 2007/ 9975 E, 2008/ 6368 K.).
Ancak, tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerinde 50 dahil daha az işçi bulunmasına rağmen, işyerinde sendika örgütlenmesi sonucu Toplu İş Sözleşmesi bağıtlanmış ise, üye sendika üyesi işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlığın 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 66 ncı maddesi uyarınca iş mahkemesinde görülmesi gerekir.
Bunun dışında 4857 sayılı İş Kanununun 4 üncü maddesinde tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanların kanun kapsamına girmeyeceği açıklandıktan sonra aynı madde de ayrık durumlara yer verilmiştir.
Buna göre;
1.Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işlerde,
2. Tarım işlerinde yapılan yapı işlerinde,
3. Halkın faydalanmasına açık park ve bahçelerde
4. Bir işyerinin eklentisi durumundaki bahçe işlerinde,
çalışanların, İş Kanunu kapsamında olacakları belirtilmiştir.
Sonuç olarak tarım ve orman işletmelerindeki bitki ve hayvan üretimi, bakım ve yetiştirmesi dışında kalan işler İş Kanununa tabidir.
Diğer taraftan işçi tarım işinde çalışırken, bu iş dışında tarım işi sayılmayan ek bir görevde çalışabilir (bekçilik, şoförlük vb.). Bu durumda, yaptığı işler arasında hangisinin baskın olduğu açıklığa kavuşturulmalı ve sonucuna göre görevli mahkeme belirlenmelidir.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 23.05.1960 gün ve 11-10 ile 10.05.1974 gün ve 3-44 sayılı kararları uyarınca, özellikle iş hukukunda istisnaî hükmün genişletilerek değil, dar yorumlanması gerekir. İşçiler yararına getirilen düzenlemelerin yine işçiler yararına yorumlanması asıldır.
Somut olayda, davacı davalı şirkete ait yumurta üretimi yapılan işyerinde tavuk bakıcısı olarak 05/12/1985 tarihinde işe başladığını, iş akdinin feshedilmesinden önceki son 10 yılda ise şoför olarak çalıştığını, 03/01/2011 tarihinde emekli olduğunu, işverenin kıdem tazminatını ödemediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı alacağını istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, davacının yumurta üretimi yapılan işyerinde tavuk bakıcısı olarak çalıştığı, işyerinde çalışan işçi sayısının 50"den az olduğu, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının "b" bendi uyarınca,davacının yaptığı işe İş Kanunu hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle genel görevli mahkemelere görevsizlik kararı verilmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sırasında tanık dinlenmemiş, bilirkişi raporu aldırılmamıştır.
Davacı iş akdinin feshedilmesinden önceki son 10 yılda şoför olarak çalıştığını ileri sürmüştür. Davalı ise davacının tavuk bakıcısı olarak çalıştığını, şoförlük yapmadığını savunmuştur. Mahkemece davacının bu iddiası hiç araştırılmamıştır.
Davacının iddiasının doğru olması halinde, son 10 yıllık çalışma için İş Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
Bu nedenle, davacının emekli olmadan önceki son 10 yılda şoför olarak çalışıp çalışmadığı araştırılmalı, gerekirse işyerinde uzman bilirkişiler eşliğinde keşif yapılarak davacının çalışma şekli saptanmalı, davacı birden fazla iş yapıyorsa yaptığı işler arasında hangisinin baskın olduğu açıklığa kavuşturulmalı ve sonucuna göre görevli mahkeme belirlenmelidir. Bu hususlar araştırılmadan, eksik inceleme ile yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11/02/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.