MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ




Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil-tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tazminat isteğine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakan anneleri ... Danacı’nın maliki olduğu 520, 706, 915, 856, 1165, 1220, 1278, 1553, 2656 ve 2795 parsel sayılı taşınmazlardaki paylarını 20.06.2012 tarihinde davalı oğlu... satış göstererek temlik ettiğini, yapılan temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tescilini, mümkün olmazsa tazminini istemişlerdir.
Davalı, mirasbırakana ölünceye kadar baktığını, her türlü ihtiyaçları ile ilgilendiğini, sosyal güvencesi olmadığından ... giderlerini karşıladığını, mirasbırakanın da taşınmazlarını satmak zorunda kaldığını bildirip, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın kanıtlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
1928 doğumlu mirasbırakan ... Danacı’nın 12.09.2013 tarihinde ölümü ile geriye mirasçı olarak davacı çocukları ..... ile kendisinden önce ölen oğlu ...ın çocukları davacı ... ve dava dışı Meral’i bıraktığı, mirasbırakanın maliki olduğu 520, 706, 915, 856, 1165, 1220, 1278, 1553 ve 2795 sayılı parsellerdeki 2/8’er payları ile 2656 sayılı parseldeki 2/16 payını 20.06.2012 tarih ve 1675 yevmiye no’lu akit ile davalı oğlu ...’ya satış suretiyle temlik ettiği kayden sabittir.
Öte yandan, mirasbırakanın ölümü ile geriye 68 sayılı parseldeki 3/16 payı ile 366, 644, 868, 1393, 1819, 1834, 2298, 2227, 2572 ve 2573 sayılı parsellerdeki 95/256’şar payları bırakığı, anılan taşınmazların dava konusu taşınmazlar ile aynı ilçede bulunduğu anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile mirasbırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Somut olaya gelince; tanık beyanları uyarınca, uzun süre mirasbırakanın davalı oğlu ile birlikte yaşadığı, mirasbırakanın bir yıldan fazla yatalak bir vaziyette yaşadığı, öncesinde de yaşlılıktan kaynaklanan ... sorunlarının bulunduğu, bu zaman zarfında mirasbırakana davalı ve eşinin baktığı, tüm ihtiyaçları ile ilgilendikleri, diğer çocuklarının mirasbırakan ile yeterince ilgilenmediği anlaşılmıştır. Hem davacı tanıkları hem de davalı tanıkları mirasbırakan ...’ye davalı ve eşinin aynı evde yaşayarak uzun süre baktığını beyan etmişlerdir.
Hemen belirtilmelidir ki; satışa konu edilen bir malın devrinin belirli bir semen karşılığında olacağı kuşkusuzdur...(bir başka ifade ile malın bedelinin) ise mutlaka para olması şart olmayıp belirli bir hizmet ya da emek de olabileceği kabul edilmelidir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 29.04.2009 günlü 2009/1-130 sayılı kararı). Esasen, yukarıda da değinildiği üzere muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davaların hukuki dayanağını teşkil eden 01.04.1974 günlü 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında mirasbırakanın gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olması halinde uygulanabilirliğinin kabulü gerekir. Başka bir ifade ile murisin iradesi önem taşır.
O halde, yukarıda değinilen somut olgular, açıklanan ilkeler çerçevesinde değerlendirildiğinde; mirasbırakanın taşınmazlarından bir kısmını davalı oğluna devrettiği, geriye azımsanmayacak derecede taşınmazlar bıraktığı, mevcut deliller ile de saptandığı üzere mirasbırakanın asıl irade ve amacının kendisine uzun süre bakan, tüm ihtiyaçları ile ilgilenen oğluna karşı minnet borcunu ödemek olduğu, mal kaçırma amacı ile hareket etmediği anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davalı vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 05/03/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.