MAHKEMESİ : SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : BAFRA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen görülen menfi tespit davasının kabulüne dair verilen hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davacı ve davalı tarafın istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; ... Müdürlüğü adına su aboneliği olduğunu, kurum bünyesinde aktif olarak işletilen atık su arıtma tesisinin bulunduğunu, tesis ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yönetmelik ve genelgelerinin yerine getirildiğini, davalı tarafından faturalara atık su ücreti yansıtıldığını ancak, herhangi bir alt yapı ve kanalizasyon hizmetinden yararlanmadığını, atık su tesisi ile ilgili yapılması gereken bütün işlemlerin eksiksiz yerine getirildiğini, tesiste arıtılan suyun numunelerinin alındığı ve çevreye salınımı yapılan deşarj suyunun uygun olduğu ve çevreyi kirleten olmadığının bilindiğini ileri sürerek, atık su parasının alınmaması gerektiğinin tespitine, atık su ücreti olarak kurum faturalarına yansıtılan ve alınan 232.851,92 TL’nin mevcut borçlarına karşı mahsup edilmesine veya ödenen ücretlerin taraflarına faizi ile birlikte iade edilmesine ayrıca bundan sonraki dönemlerde kurum adına düzenlenen su faturalarında atıksu ücretinin yansıtılmamasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; öncelikle, çevre mühendisinin de olduğu bilirkişi heyetince alınacak bilirkişi raporunda işletmeye ait fiziksel biyolojik kimyasal atık su arıtma tesisinin mevcut ve çalışır durumda olduğunun ve işletmeden kaynaklanan atık suları arıtmaya yeterli verim ve teknik kapasitede olduğunun tespiti gerektiğini, Çevre Kanunu 11/6 fıkrası ve yargı kararları gereği; atık su altyapı sistemlerini sadece kullananlar değil aynı zamanda kullanacakların da atıksu bedeli ödemek durumunda olduklarını, zira atık su bedelinin; atık su toplama, arıtma ve bertaraftan bağlantı sistemlerinin olup olmadığına bakılmaksızın alındığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece; kanalizasyon hizmetinden yararlanmayan kişi ve kurumlardan atık su bedeli alınamayacağı, davacı kurumda yasal şartları sağlayan bir arıtma tesisi olduğu, ayrıca arıtılan suyun deşarjı için ise davalı kurumca yapılmış bir kanalizasyon olmadığı, arıtılan suyun deşarjı için davalının sunduğu herhangi bir hizmetten faydalanılmadığının yapılan keşif sonucunda tespit edildiği gerekçesi ile; davanın kabulüne, ... adına kayıtlı ... su aboneliği nedeniyle davacı kuruma tahakkuk edilen 2014/5. dönem faturasında 18.483,23 TL, 2014/7. dönem faturasında 36.866,59TL, 2014/8. dönem faturasında 29.646,64 TL, 2014/Ara dönem faturasında 30.065,71 TL, 2014/9. dönem faturasında 25.106,78 TL, 2014/10. dönem faturasında 25.117,73 TL, 2014/11. dönem faturasında 21.948,15 TL, 2014/12. dönem faturasında 25.516,78 TL, 2015/3. dönem faturasında 20.100,32 TL olmak üzere toplam 232.851,93 TL atıksu bedeli ve KDV"den davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hükme karşı taraflarca istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı reddine karar verilmiş, hüküm; taraflarca temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı ve davalı tarafın aşağıda belirtilenler dışındaki temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davalının temyiz itirazları yönünden;
Davada uyuşmazlık; atıksu arıtma tesisi bulunan davacı aboneden atıksu bedeli alınıp alınmayacağına ilişkindir.
Dairenin istikrar kazanmış uygulaması; kanalizasyon hizmetinden yararlanmayan kişi ve kurumlardan atıksu bedeli alınamayacağı yönündedir.
Somut olayda ise bilgisine başvurulan bilirkişi tarafından düzenlenen raporda; davaya konu Bafra Açık Ceza İnfaz Müdürlüğü sahasının kampüs şeklinde olup içerisinde kapalı cezaevi, açık cezaevi, lojmanlar, iş yurdu, jandarma karakol binalarının bulunduğu, kampüste kanalizasyon sisteminin mevcut olduğu, kanalizasyon isale hatlarının toplanarak davacı kurum sahasında yapılmış bulunan 5 adet paket biyolojik arıtma ünitesine bağlanarak arıtma işlemi yapıldığı, arıtma tesisinde toplanan kanalizasyon sularının, atık su arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra atık su kapalı isale hattı ile açık cezaevinin doğusunda bulunan Kazandere Deresi’ne deşarj edildiği, Kazandere Deresindeki suların da direkt olarak vadi boyunca denize deşarj edildiği, tespit edilmiştir.
Buna göre; davacı kurumun, su abonesi olup, davaya konu kampüste kanalizasyon alt yapısının bulunduğu yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporu ile tespit edilmiştir. Böylece, davalı ... tarafından davacı tarafa altyapı hizmeti verildiği sabittir. Dolayısıyla her abonenin kullandığı su kadar atık su ürettiği ilkesi gereği davacıdan atık su bedelinin tahsilinin hukuka uygun olduğunun kabulü gerekmektedir.
Ne var ki; davalı ... tarafından yapılması gereken atık suyu arıtma işinin davacı tarafından, kampüs içinde bulunan arıtma tesislerinde yapıldığı da anlaşılmaktadır. Bu durumda; davacıdan tahsili gereken atık su bedelinden, mahkemece hakkaniyete uygun bir miktarda indirim yapılması gerektiği de düşünülmelidir.
O halde mahkemece yukarıda açıklanan hususlar gözönünde bulundurulmaksızın yanılgılı değerlendirme ve yazılı gerekçe ile davanın kabulü doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
3- Davacının temyiz itirazları yönünden ise;
Davacı taraf dava dileçesinde; atık su parasının alınmaması gerektiğinin tespitine, atıksu ücreti olarak kurum faturalarına yansıtılan ve alınan 232.851,92 TL’nin mevcut borçlarına mahsup edilmesine veya ödenen ücretlerin taraflarına faizi ile birlikte iade edilmesine, ayrıca bundan sonraki dönemlerde kurum adına düzenlenen su faturalarında atıksu ücretinin yansıtılmamasına karar verilmesini talep etmiş olmasına rağmen mahkemece davacının yalnızca borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş olması, sair talepler hakkında olumlu olumsuz bir karar verilmemiş olması da doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bendde açıklanan nedenle temyiz eden davacı ve davalının sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bendde açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nın 373/1 maddesi uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 05/02/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.