Danıştay 3. Daire 2017/1970 Esas 2021/1456 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2017/1970
Karar No : 2021/1456

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, finansal kiralama yolu ile edinilerek aktife kaydedilen araçların ihraç edilmesi üzerine bu araçlarla ilgili olarak kira ödemelerinde yüklenilen katma değer vergisinin iadesi talebiyle yapılan başvurunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Finansal kiralamanın, yatırımcıların yapmak istedikleri yatırımlarını, öz sermayeden karşılamak veya banka kredisi ile gerçekleştirmek yerine, daha az kaynak ayırarak ve borçlarını uzun vadeye yayarak kullanabilecekleri alternatif bir finansman tekniği olduğu, bu tür kira sözleşmelerinde üçlü bir yapı bulunmakla birlikte kural olarak malın kullanımının ekonomik ömrüne uygun bir süre ile devredileceği, bu süre içinde taraflarca sözleşmenin sona erdirilemeyeceği, kiracının ödeyeceği bedeller toplamının sözleşme konusu malın değerine veya önemli bir kısmına eşit olması gerektiği, kiralanan malın mülkiyetinin kiracı tarafından satın alınabileceğinin sözleşme ile kararlaştırılabileceği, dava dilekçesine ekli finansal kiralama sözleşmesinin 15. maddesindeki, "kiracı iş bu sözleşmenin süresinin sona erdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, 'satın alma bedeli'ni nakit olarak bir defada kiralayan'a ödemesi ve ne nam altında olursa olsun kiralayan'a hiçbir borcunun olmaması halinde kiralanan'ı satın alma hakkını kullanacaktır. Kiracı, kiralanan'ı satın alma hakkından kiralayan'ın yazılı izni olmadan tek taraflı olarak vazgeçemez." şeklinde düzenleme uyarınca kiracı tarafından kiralanan malın satın alındığı, bu haliyle davacı tarafından yapılan finansal kiralama sözleşmesinin satın alma yöntemi olarak kullanıldığının anlaşıldığı olayda, davacı şirket tarafından finansal kiralama yöntemi ile satın alınan araçların ihracatının yapıldığı konusunda bir ihtilaf bulunmadığı, finansal kiralama yoluyla edinilen araçları satan davacı firmanın merkezinin ve faaliyetinin Türkiye'de bulunduğu, araçların finansal kiralama yöntemiyle şirket aktifine kaydedildiği, yapılan kiralama üzerine ilgili mercilerin izni alınmak suretiyle gümrük çıkış beyannameleriyle yurtdışı edilerek satıldığı, dolayısıyla kiralama işleminin Türkiye'de yapıldığı, bu hizmetten ise yurtdışında yararlanıldığı ve bedelinin döviz olarak getirildiği dikkate alındığında, yurt dışındaki müşteriler için yapılan işlemin bir hizmet ihracı olduğu ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 11. maddesinin 1/a bendi uyarınca katma değer vergisinden istisna tutulması gerektiğinden, hizmet ihracının gerçekleşmesi için yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin iade edilmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle işlem iptal edilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatın ancak sözleşme süresinin sonunda kiralayan tarafından satın alınması halinde kiralayana geçerek mülkiyet sahibi olunabileceği, kiralama süresince mülkiyetin davacıya ait olmadığı ve dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin söz konusu makine ve teçhizatın ihracı nedeniyle iade edilemeyeceği ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Finansal kiralama yolu ile edinilen araçların ihracında bir ihtilaf bulunmadığı, finansal kiralama yönteminin şirketlerin gerçekleştirmek istedikleri yatırımlarını özkaynak veya banka kredisi ile karşılamak yerine daha az kaynak ayırarak ve borçlarını uzun vadeye yayarak kullandıkları bir finansman tekniği olduğu, kiralama süresinin sonun malın mülkiyetinin kendisine geçtiği, bu durumda ihraç edilen araçlara ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin iade edilmesi gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket tarafından, finansal kiralama şirketinden finansal kiralama yoluyla temin edilen araçların finansal kiralama taksit ödemeleri bittikten sonra Azerbaycan'a ihracatının yapıldığı, kiralama süresince ödenen kira bedelleri ile mülkiyetin devir alınmasında yüklenilen katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddedildiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 11. maddesinin 1/a bendinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin katma değer vergisinden istisna olduğu, aynı maddenin 1/c bendinde, ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisinin, ihracatçılar tarafından ödenmeyeceği, 32. maddesinin 1. fıkrasında ise , bu Kanu'nun 11, 13, 14 ve 15. maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen katma değer vergisinin, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı hüküm altına alınmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 290. maddesinde, finansal kiralama işlemlerinde, finansal kiralamaya konu olan iktisadi kıymet ile sözleşmeden doğan hak, borç ve alacakların değerlemesinin yapılacağı, kiralama işleminde; iktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi, kiracıya kira süresi sonunda iktisadi kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması, kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün % 80'inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadi kıymetin rayiç bedelinin % 90'ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birinin varlığı durumunda kiralama işlemi finansal kiralama kabul edileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı şirket tarafından finansal kiralama yoluyla temin edilen araçların kati ihracatının yapıldığı hususunda bir ihtilafın bulunmadığı uyuşmazlığın çözümünün, araçlarla ilgili kira taksitlerinin ödenmesinde yüklenilen katma değer vergisinin iadeye konu edilip edilemeyeceğine bağlı bulunduğu, bir finansman tekniği olup sabit varlıkların kiralanarak edinilmesini sağlayan finansal kiralamanın belirli özellikleri ile adi kiralamadan ayrıldığı, finansal kiralamaya konu varlığın bedeliyle ilgili taksitlerin, her ay veya belli dönemlerde doğan ve ödenen borçlar olmayıp, bütün olarak doğan ve taksitler halinde ödenmesi kararlaştırılan tek bir borcun parçasını oluşturduğu, sözleşmede finansal kiralamaya konu malın kiracıya teslimi öngörülmüşse finansal kiralama bedelinin malın satın alma bedelini de içerdiği, finansal kiralama sözleşmesi kapsamında yapılan taksitli ödemelerin iktisadi kıymetin satın alma bedeline dahil edilmesi ve taksit ödemelerine isabet eden katma değer vergisinin de satın alma bedeli içerisinde değerlendirilmesi gerektiğinden, yazılı gerekçeyle verilen Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusunun reddi yolundaki kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 22/03/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.