Danıştay 13. Daire 2021/473 Esas 2021/1011 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/473
Karar No:2021/1011

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Kurumsal Hizmetler İnşaat Otomotiv
Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... Banliyo Taşımacılığı Sistemi Ticaret A.Ş.'ce 19/08/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "İzban A.Ş. 3 Yıllık Toplam 198 Kişilik Malzeme Dâhil Temizlik Personeli Hizmet Alımı" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine verilen Kamu İhale Kurulu (Kurul)'nun 14/10/2020 tarih ve 2020/UH.II-1653 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 28/08/2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile, dava konusu ihalenin ... Sosyal ve Destek Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi (...) üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak ... Petrol İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi (... ) - ... Kurumsal Hizmetler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (...) İş Ortaklığı'nın belirlendiği, davacı şirket tarafından, birtakım iddialarla ihaleyi gerçekleştiren idareye 10/09/2020 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, anılan başvurunun ihaleyi gerçekleştirilen idare tarafından 11/09/2020 tarihinde reddedildiği, davacı tarafından 21/09/2020 tarihinde davalı idareye itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kurul tarafından, davacının itirazen şikâyet dilekçesinde ileri sürdüğü 1, 3 ve 4 numaralı iddialarının yerinde görülmediği, 2 numaralı iddiaya ilişkin yapılan incelemede ise, tespit edilen hususların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğunun değerlendirildiği, sonuç olarak
dava konusu Kurul kararı ile düzeltici işlem belirlenmesi yönünde karar alınması üzerine bakılan davanın açıldığı;
1) Davacının itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki 1. iddiasının incelenmesinden; Uyuşmazlıkta, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler incelendiğinde, “fiyat analizi” tablosunda, işçilik maliyeti toplamına 33.267.078,00-TL fiyat verildiği, söz konusu tutarın bahse konu ihalede sözleşme giderleri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti 33.266.640,06-TL’yi karşıladığı, sarf malzeme gideri olarak 322.346,88-TL (8.954,08 TL x36 ay), firma kârı ve öngörülemeyen gider kalemleri için 10.509,12-TL fiyat verildiği, toplam 33.599.934,00-TL tutarın ihaleye sunulan teklif bedeli ile uyumlu olduğu, anılan istekli tarafından ihale konusu işte kullanılacak sarf malzemeleri için her bir gider kaleminin Teknik Şartname’de yazıldığı şekilde ayrı ayrı gösterildiği;
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde, işçilik maliyeti toplamına 33.266.640,06-TL fiyat verildiği, söz konusu tutarın bahse konu ihalede sözleşme giderleri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti olan 33.266.640,06-TL’ye eşit olduğu, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte kullanılacak temizlik ekipmanlarını da içeren malzemeler için her bir gider kaleminin Teknik Şartname’de yazıldığı şekilde ayrı ayrı gösterildiği;
Davacı şirket tarafından, ihale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin tekliflerinin aşırı düşük olduğu, asgari işçilik maliyeti (33.266.640,06-TL) haricindeki tutar dikkate alındığında ihale konusu işte kullanılması öngörülen malzeme ve ekipman giderleri için belirlenen maliyetin piyasa koşullarına uygun olmadığı ileri sürülmüş ise de, iddialarının somut bilgi ve belgelerle desteklenmediği, Kamu İhale Genel Tebliği'nde belirtildiği üzere, hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle değerlendirme yapılarak aşırı düşük tekliflerin reddedilmeyeceğinin açık olduğu;
Davacı tarafından, ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin fiyat tekliflerinin faaliyet konuları temizlik olan tedarikçilerden almalarının mümkün olmadığı, tedarikçi firmaların faaliyet alanlarının ve tedarikçilerin SMMM sözleşmelerinin teyidinin yapılması ve fiyat tekliflerinin eki Ek-O.5. ve Ek-O.6 tutanaklarının istenilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de, teklif veren firmalara ilişkin olarak Türk Ticaret Sicili Gazeteleri incelendiğinde, firmaların tekliflere konu alanlarda faaliyet gösterdiğinin anlaşıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.1. maddesi gereğince üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri üzerindeki beyanın doğruluğundan sorumlu olan serbest muhasebeci mali müşavirleri (meslek mensubunca) tarafından onaylanan fiyat tekliflerinin Tebliğ'de belirtilen ibareye yer verilerek imzalandığı ve kaşelendiği, bu durum firmaların teklife konu alanda faaliyet gösterdiğini kanıtlar nitelikte olduğu, öte yandan, en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından Ek-O.6 tutanağının teklif ekinde sunulduğu, ihale üzerinde kalan istekli tarafından satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı, ihaleyi yapan idare tarafından ve davalı idarece de istenilmediği, Tebliğ'in 79. maddesine göre, maliyet ve satış tutarı tespit tutanaklarının sunulmasının zorunlu olmadığı, ancak ihaleyi yapan idarenin veya Kamu İhale Kurumu'nun gerekli görmesi hâlinde söz konusu tutanakları isteyebileceği, anılan Tebliğ'de hangi durumlarda söz konusu tutanakların isteneceğine ilişkin bir açıklama bulunmamakla birlikte alınan fiyat teklifinin gerçeği yansıtmadığı konusunda ciddi ve somut bir iddia veya tespit söz konusu ise tutanakların getirtilerek incelenmesi gerektiği, bunun her durum için ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği, uyuşmazlığa konu olayda şikâyet ve itirazen şikâyet dilekçeleri ile dava dilekçesi bu kapsamda incelendiğinde, davacı tarafından söz konusu tutanakların idare veya Kurum tarafından istenilmesini gerekli kılan somut bir olaydan bahsedilmediği gibi bu konuda bir bilgi veya belgede sunulmadığından, maliyet tespit tutanakları ve satış tutarı tespit tutanaklarının meslek mensubundan istenilmesine gerek bulunmadığı;
Davacı şirket tarafından, teklif alınan malzemelerin Teknik Şartname’de detayları verilen TSE, ISO vb. standartlarda olmasının ve kullanılacak malzemelerin kimyasallarının sağlık açısından uygun olmasının mümkün olmadığı açık olduğundan fiyat tekliflerinin ihale konusu işe ilişkin alınıp alınmadığının ve Teknik Şartname’ye atıfta bulunup uygun özellikte malzemenin verilmesinin kabul ve taahhüt edilip edilmediğinin detaylı araştırılması gerektiği ileri sürülmüş ise de, ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin fiyat teklifi kapsamında sundukları proforma faturalarda kullanılacak sarf malzemeleri için her bir gider kaleminin Teknik Şartname’de yazıldığı şekilde ayrı ayrı gösterildiği, malzemelerin davaya konu ihale için alındıkları anlaşıldığı, davacının, malzemelerin TSE ve ISO standartlarına, sağlığa uygun olmadığına ilişkin somut bir bilgi, belgeye dayanmayan iddiaları, idarece sözleşmenin uygulanması aşamasında, muayene ve kontrol sürecinde malzemelerinin niteliğine ve standartlarına ilişkin olarak gerekli denetimin yapılabileceği dikkate alınarak geçerli görülmediği;
Davacı şirket tarafından, Teknik Şartname’nin 10. maddesinde düzenlenen hizmetin ifasında kullanılacak temizlik ekipmanları için teklif cetvelinde maliyet kalemi açılmadığı, firmalarınca teklif fiyatın bu ekipman maliyetlerinin temizlik sarf malzemeleri maliyet kalemine ilave edilmek suretiyle oluşturulduğu, temizlik ekipmanlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmadığı, aşırı düşük teklif sunan isteklilerin bu gider kalemlerini açıklamalarında belgelendirip belgelendirmediği konusunun tespit edilmesi gerektiği, eğer ekipmanlara ilişkin maliyet sunulmamış ve açıklama verilmemiş ise eşitlik ilkesinin sağlanamadığı sonucunun ortaya çıkacağı ileri sürülmüş ise de, ihaleyi yapan idare tarafından temizlik ekipmanlarının önemli teklif bileşeni olarak belirlenmediği gözetildiğinde aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında temizlik ekipmanlarının tevsik edilmesinin zorunlu olmadığı, dolayısıyla açıklanması gerekli olmayan ekipman giderine yönelik söz konusu iddianın geçerli olmadığının görüldüğü;
Davacı tarafından, fiyat tekliflerinin birimlerinin kontrol edilmesi gerektiği, hizmetin ifasında kullanılacak Teknik Şartname’de ayrıntıları ve miktarları verilen çöp poşeti, tuvalet kâğıdı, havlu kâğıt vb. sarf malzemelerde adet, koli, paket vb. birimlerin yanlış fiyatlandırıldığı ve bu birimlerin aritmetik kontrolünün yapılması gerektiği ileri sürülmüşse de, temizlik sarf malzemelerinin birim fiyatlarının meslek mensupları tarafından kontrol edilerek Tebliğ'in 79.2.2.1. maddesinde belirtilen ibare yazılmak suretiyle kaşelenip imzalandığı, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı gözetildiğinde davacı tarafından somut bir bilgi belgeye yer verilmeden yanlış fiyatlandırma yapıldığı yönündeki iddiasına itibar edilmediği, diğer taraftan hesaplamada aritmetik bir hata da bulunmadığının görüldüğü;
Sonuç olarak, davacının bu madde kapsamında ileri sürdüğü iddiaların yerinde olmadığına ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı;
2) Davacının itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki 2. iddiasının incelenmesinden; Davacı tarafından, istekliler tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin bina ve kapalı alan temizlik hizmetleri olacak şekilde değerlendirilmesi ve gerekli ayrıştırmaların yapılması, iş deneyim belgelerinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş bitirme belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi” başlıklı Ek-1. maddesi uyarınca sorgulamalarının yapılması gerektiği ileri sürülmüş olup, dosyada yer alan bilgi ve belgelerden, ihale üzerinde bırakılan ... şirketi tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü’ne yapılmış “Malzemeli Temizlik Hizmet Alımı, 2014/57517” işinden alınmış yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, belgenin “Tanımı” başlıklı kısmında “Malzemeli Temizlik Hizmet Alımı” ibaresine yer verildiği, söz konusu belgenin benzer işe uygun olduğu, istenilen asgari iş deneyim tutarını karşıladığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından pilot ortak ... şirketine ilişkin olarak Bitlis Kamu Hastane Birliği’ne yapılmış “Sağlık Tesislerinin İhtiyacı Olan 36 Aylık Genel Temizlik Hizmet Alımı” işinden alınmış yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgenin benzer işe uygun olduğu, istenilen asgari iş deneyim tutarını karşıladığı, anılan istekli tarafından özel ortak ... şirketine ilişkin olarak Akdeniz Üniversitesi’ne yapılmış “240 Kişi ile 12 Ay Süreli Genel Temizlik (Malzemesiz) ve Kat Destek Hizmetleri, Sekretarya ve Büro Destek Hizmetleri, Park-Bahçe Temizliği (Bahçıvan) Hizmetleri ve Teknik Destek 2016/380258” işinden alınmış yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu;
Kurul tarafından söz konusu yüklenici iş bitirme belgelerinin EKAP kayıtlarının olduğu tespit edilmiş olup, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi iş ortaklığının özel ortağı ... şirketi tarafından sunulan iş deneyim belgesinin kapsamında, ihale konusu iş veya benzer işe uygun olmayan, temizlik işleri haricinde hizmetlerinde yer aldığı, dolayısıyla ihale konusu iş ve benzer işe uygun olmayan işlerin bahse konu belge tutarından ayrıştırılması gerektiği, bu çerçevede ihaleyi yapan idare tarafından söz konusu iş deneyim belgesini düzenleyen idare ile yazışma yapılması ve iş deneyim belge tutarından ihale konusu iş ve benzer iş tanımına uygun olmayan işlere ilişkin tutarın çıkarılması suretiyle bahse konu isteklinin iş deneyim tutarının tespit edilmesi gerektiği sonucuna varılarak düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiğinin görüldüğü;
Davacı şirket tarafından dava dilekçesinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi özel ortak ... Kurumsal Hizmetler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin iş deneyim belgesinin ihale konusu işe uygun olmadığının Kurul tarafından tespit edilmiş olması karşısında ihalenin iptali yönünde karar verilmesi gerekirken düzeltici işlem belirlenmesi yönünde alınan kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de, Kurul tarafından tespiti yapılan hususla ilgili olarak ihaleyi yapan idare tarafından söz konusu iş deneyim belgesini düzenleyen idare ile yazışma yapılması ve iş deneyim belge tutarından ihale konusu iş ve benzer iş tanımına uygun olmayan işlere ilişkin tutarın çıkarılması suretiyle bahse konu isteklinin iş deneyim tutarının belirleneceği, bu durumun 4734 sayılı Kanun'un 54. maddesinde yer verilen "İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlardan" olduğu anlaşıldığından davacının iddiasına itibar edilmediği;
3) Davacının itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki 3. iddiasının incelenmesinden; Davacı tarafından, çoğu isteklinin kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranını 0,50'den küçük gösterebilmek amacıyla kısa vadede olması gereken banka borçlarını bilançosunda göstermediği, bu şekilde sağlanan yeterlik kriterinin istekliler arasındaki fırsat eşitliğini ortadan kaldırdığı, bu durumun Kurum tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kayıtlarından tespit edilmesinin mümkün olduğu dolayısıyla gerekli incelemenin yapılmasının mevzuat gereği olduğunun ileri sürüldüğü, Kurul tarafından, ihale üzerinde bırakılan ... şirketi tarafından sunulan 2019 yılı bilançosu incelenerek, kısa vadeli banka borçlarının özkaynaklara oranının 0,00 (Bilanço yeterliliğine yönelik yapılacak değerlendirmede Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 35. maddesi ve İdari Şartname'nin 7.4.2. maddesinde yer verilen kurallarda belirtilenlerin dışında bir usul öngörülmediği, idareye Merkez Bankası kayıtları üzerinden inceleme yapılması yönünde bir yükümlülüğün getirilmediği, diğer taraftan, 3568 sayılı Kanun ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca imzalanan bilançoların hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı, davacı tarafından, destekleyici somut herhangi bir bilgi, belgeye de yer verilmediği gözetildiğinde, davacının bu madde kapsamında ileri sürdüğü iddialarının yerinde olmadığına ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı;
4) Davacının itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki 4. iddiasının incelenmesinden; Davacı tarafından, teklif mektuplarını imzalayan yetkililerin imza kontrollerinin yapılması gerektiği, tekliflerin ortakların tamamı tarafından imzalanıp imzalanmadığı ve yetki verilen kişiler tarafından imzalanıp imzalanmadığının araştırılması gerektiği ileri sürülmüş olup, dosyada yer alan bilgi, belgelerden, ihale üzerinde bırakılan ... şirketi tarafından sunulan teklif zarfı ve birim fiyat teklif mektubunun usulüne uygun sunulduğu, birim fiyat teklif mektubunun üzerine ticaret unvanı yazılmak suretiyle münferiden yetkili şirket müdürü olarak ... tarafından imzalandığı, anılan kişinin imzasının yer aldığı imza sirkülerinin teklif kapsamında sunulduğu, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi iş ortaklığı tarafından sunulan teklif zarfı ve birim fiyat teklif mektubunun usulüne uygun sunulduğu, birim fiyat teklif mektubunun üzerine pilot ortak ... şirketinin ticaret unvanı yazılmak suretiyle münferiden yetkili şirket müdürü ... tarafından imzalandığı, anılan kişinin imzasının yer aldığı imza sirkülerinin teklif kapsamında sunulduğu, ayrıca birim fiyat teklif mektubunun üzerine özel ortak ... şirketinin ticaret unvanı yazılmak suretiyle münferiden yetkili şirket müdürü ... tarafından imzalandığı, anılan kişinin imzasının yer aldığı imza sirkülerinin teklif kapsamında sunulduğunun görüldüğü;
Davacı tarafından dava dilekçesinde, teklif ve eklerinin tüm ortaklarca imzalanması gerektiği ileri sürülmüşse de, teklif mektuplarının yetki verilen kişiler tarafından imzalanmasının yeterli olduğunun açık olduğu;
Bu itibarla, davacının bu madde kapsamında ileri sürdüğü iddiaların da yerinde olmadığına ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, itirazen şikâyet başvurusundaki 1. iddia yönünden, söz konusu ihalenin malzeme dahil temizlik personel hizmet alımı ihalesi olduğu, malzeme ve ekipman giderleri için belirlenen maliyetin piyasa koşullarına uygun olup olmadığının araştırılması, bu bağlamda maliyet ve satış tutarı tespit tutanaklarının ihale makamı tarafından aşırı düşük sorgulamasında değerlendirilmesinin zorunlu olduğu, yine temizlik ekipmanlarının idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenmemesinin ihale konusu işin mahiyeti nazara alındığında hukuken olanaklı olmadığı, teklif alınan firmanın faaliyet konularına ilişkin yalnızca ticaret sicili gazetelerinin yeterli görüldüğü, faaliyet alanlarının ayrıca bir teyidinin yapılmadığı, fiyat tekliflerinin ihale konusu işe ilişkin alınıp alınmadığının ve Teknik Şartname’ye atıfta bulunup uygun özellikte malzemenin verilmesinin kabul ve taahhüt edilip edilmediğinin detaylı araştırılmasının zorunlu olduğu, ancak dava konusu Kurul kararı ile bu araştırmanın yapılmadığı, dava konusu Kurul kararında fiyat tekliflerinin birimlerinin kontrol edilmediği, hizmetin ifasında kullanılacak Teknik Şartname’de ayrıntıları ve miktarları verilen çöp poşeti, tuvalet kâğıdı, havlu kâğıt vb. sarf malzemelerde adet, koli, paket vb. birimlerin doğru fiyatlandırılıp fiyatlandırmadığının ve aritmetik kontrolünün yapılmadığı, aşırı düşük tekliflere ilişkin bu araştırmanın yapılmasının mevzuat gereği zorunlu olduğu, sadece mali müşavir onayının mevzuat açısından yeterli olmadığı, aşırı düşük fiyat teklifi sunan isteklilerin tekliflerinin ve teklif bileşenlerinin mevzuata uygun biçimde kontrol edilmediği; 2. iddia yönünden, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin özel ortağı ... şirketinin teklif dosyasında sunduğu iş deneyim belgesinin ihale konusu işe uygun olmadığının dava konusu Kurul kararı ile tespit edildiği, davalı idarenin bu hukuka aykırılığı tespit etmesine rağmen kesinleşen ihale kararını iptal etmemesinin kamu ihale mevzuatı açısından kabul edilemez olduğu; 3. iddia yönünden, ihalelerde isteklilerin kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranını 0,50'den küçük gösterebilmek amacıyla kısa vadede olması gereken banka borçlarını bilançolarında göstermemelerinin sıklıkla karşılaşılan bir durum olduğu, bu usulsüzlüğün engellenmesinin davalı tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kayıtlarının tetkiki ile mümkün olduğu, davalının bu yetkisinin mevcut olduğu, sunulan bilançoların SMMM onaylı olması sebebiyle tamamının doğru olarak kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğu, yeterli araştırmanın yapılmaması sebebiyle fırsat eşitliğinin ortadan kaldırıldığı; 4. iddia yönünden, teklif ve eklerinin tüm ortaklar tarafından değil, yalnızca bir kişi tarafından imzalandığı, iş bitirme belgelerinin ortak olarak hesaplanması karşısında tek başına atılan imzaların yeterli olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, itirazen şikâyet başvurusundaki 1. iddia yönünden, idarece önemli maliyet bileşeninin temizlik sarf malzemeleri olarak belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamındaki teklif edilen birim fiyatlar icmali incelendiğinde, söz konusu belgeye anılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelindeki fiyatların aynen yansıtıldığı, ihale konusu işte kullanılacak sarf malzemeleri için her bir gider kaleminin Teknik Şartname’de yazıldığı şekilde ayrı ayrı gösterildiği, sunulan fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubu imzası ve kaşesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1. maddesinde yer alan ve bulunması zorunlu olan uygun ibarelerin bulunduğu, maliyet ve satış tutarı tespit tutanakları idarece istenilmediğinden anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı, sunulmasının da zorunlu olmadığı, ayrıca ihale konusu işte kullanılması öngörülen temizlik ekipmanlarının idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenmediği, bu itibarla aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında temizlik ekipmanlarının maliyetinin tevsik edilmesinin zorunlu olmadığı, teklif bileşenleri ile ilgili olarak teklif alınan firmanın faaliyet konuları ile ilgili Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nden yapılan araştırmada, bahse konu firmanın tekliflere konu alanlarda faaliyet gösterdiğinin görüldüğü, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinden işçilik maliyeti toplamına verilen fiyatın ihalede sözleşme giderleri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetine eşit olduğu, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte kullanılacak temizlik ekipmanlarını da içeren malzemeler için her bir gider kaleminin Teknik Şartname’de yazıldığı şekilde ayrı ayrı gösterildiği, fiyat teklifinde yer alan tutarın birim fiyat teklif cetvelinde temizlik sarf malzemeleri için açılan satırdaki tutara eşit olduğu, söz konusu fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubu imzası ve kaşesi ile Tebliğ’in 79.2.2.1. maddesinde yer alan ve bulunması zorunlu olan uygun ibarelerin bulunduğu, satış tutarı tespit tutanağının fiyat teklifi ekinde yer aldığı, fiyat teklifini verenin teklife konu alanlarda faaliyet gösterdiğinin firma unvanından anlaşıldığı, söz konusu fiyat tekliflerinin anılan Tebliğ açıklamalarına uygun şekilde tanzim edildiklerinin anlaşıldığı, 3568 sayılı Kanun ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı ve destekleyici somut herhangi bir bilgi ve belgeye yer verilmediği görüldüğünden ayrıca bir araştırma yapılarak ilave bilgi ve belge istenilmesine gerek olmadığı, diğer yandan, aşırı düşük teklif açıklamaları Tebliğe uygun olan tekliflerin hayatın olağan akışına aykırı olduğu şeklinde soyut bir gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olacağı, ayrıca şirketlerin ticaret sicili gazetesinde yazılı faaliyet alanlarında iştigal ettiklerinin kabulü gerektiği, 2. iddia yönünden, idarenin iş deneyim belgesi ile ilgili gerekli yazışmaları yaparak, iş deneyim belge tutarından ihale konusu iş ve benzer iş tanımına uygun olmayan işlere ilişkin tutarları çıkarması ve yeni bir ihale kararı alması hukuken mümkün iken, ihalenin tümüyle iptal edilmesinin, hem Kanun'a hem de usul ekonomisine aykırı olduğu; 3. iddia yönünden, ihale üzerinde bırakılan şirket ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan bilançoya ilişkin belgelerin ihalede istenilen yeterlik kriterlerini karşıladığı, ayrıca davacının iddiasının aksine 3568 sayılı Kanun ile yetkilendirilen meslek mensubunca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı, destekleyici somut herhangi bir bilgi ve belgeye yer verilmediğinden ayrıca araştırma yapılarak ilave bilgi ve belge istenilmesine gerek olmadığı; 4. iddia yönünden, ihale üzerinde bırakılan şirket ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından sunulan teklif zarfı ve birim fiyat mektubunun usulüne uygun sunulduğu, teklif mektuplarının yetki verilen kişiler tarafından imzalanmasının yeterli olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 22/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.