MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki “itirazın iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesince (kapatılan Beyoğlu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi) davanın reddine dair verilen 05.04.2011 gün ve 2008/461 E., 2011/107 K. sayılı kararın temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 26.11.2012 gün ve 2012/21044 E., 2012/24258 K. sayılı kararı ile,
"...Davada, Noter olan davacı, davalının belediyeye sunulmak üzere düzenleme şeklinde “taahhütname” düzenletip onaylattığını, müfettiş incelemesi sırasında noter harcı ve damga vergisinin eksik alındığının saptanması nedeniyle 47120,09 TL’nin ödenmesi gerektiğinin yazı ile bildirildiği, davalı tarafından yatırılmaması nedeniyle noterin bu harcı ve vergiyi ikmal ederek davalı aleyhine Beyoğlu 5.İcra Müdürlüğünün 2008/13507 sayılı dosyası ile takip yaptığı davalının takibe haksız itiraz ettiği ileri sürülerek itirazın iptali ile %40 icra inkar tazminatının tahsili istenilmiştir.
Davalı savunmasında, bu tür işlemlerin maktu harca tabi olduğunu, bu nedenle de eksik harç ödenmesinin söz konusu olmadığını beyan etmiştir.
Mahkemece, dava konusu noter işleminin maktu harca tabi olduğu, bu nedenle de harcın eksik yatırılmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, noterde düzenlenen belgenin maktu harca mı, yoksa nisbi harca mı tabi olacağı noktasında toplanmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 38.maddesinin 1.fıkrasında, noter işlemlerinin bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu, 41.maddesinde noter harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nisbi, işlemin tür ve mahiyetine göre, maktu esas üzerinden alınacağı hükme bağlanmış, anılan kanunun 42.maddesinde ise, değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas olduğu, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehin ile ilgili her tür senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu hükmü getirilmiştir. Yine, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu da benzer nitelikte vergi kapsamını belirleyen hükümler düzenlemektedir.
Anılan yasal düzenlemeler ve açıklanan niteliği gereği düzenleme şeklindeki taahhütnamelerden nispi harç alınabilmesi için bu belgenin aynı zamanda bir bedel içermesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Somut olayda, dava konusu belge “taahhütname” başlıklı olup belgenin incelenmesinden davalı tarafından üçüncü kişiye bir işin yapılmasının taahhüt edildiği ve ayrıca bir bedelin gösterildiği (1000,00 TL) anlaşılmıştır. Müfettiş raporunda ise taahhüdün bedelinin (inşaat rayiçlerine/müteahhitlik hizmetinin gerektirdiği bedele nazaran) sembolik kaldığı ve bunun sonucu olarak harç ve damga vergisi yönünden noksanlıklara yol açıldığı belirtilmiş ve tahakkuka esas alınması gereken değer 5 568 588,00 TL olarak gösterilmiştir. Bu bildirim üzerine noter tarafından, ikmal makbuzu karşılığı eksik harç ve damga vergisi ilgiliden rücuen tahsil edilmek üzere vergi dairesine yatırılmıştır.
Mahkemece, dava konusu alacağın dayanağı olan ve müfettiş raporu ile tahakkuka esas alınması gereken değer olarak gösterilen meblağın nasıl saptandığı yönünde inceleme ve araştırma yapılmamıştır. Anılan yön incelenmeksizin eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir..."
gerekçesi ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle HUMK. nun 2494 sayılı Yasa ile değişik 438/II. fıkrası hükmü gereğince direnme kararlarının temyiz incelemesinde duruşma yapılamayacağından duruşma isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05.04.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.