Danıştay 6. Daire 2019/17211 Esas 2021/4183 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17211
Karar No : 2021/4183

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Bağcılar İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazda 2 adet yapı bulunduğu ve bunlardan tek katlı olan yapının 2981 sayılı Kanun kapsamında ruhsatlı ve iskanlı olduğu, diğerinin ise eski işgalli ruhsatsız zemin+1 normal katlı olduğundan bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız olan yapının yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 2.719,40-TL para cezası verilmesine ilişkin ... günlü, … sayılı Bağcılar Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 24/04/2018 tarih ve E:2015/3859, K:2018/3001 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak, dava konusu işlemin yıkıma ilişkin kısmı yönünden yapının ruhsatsız yapıldığının açık ve net ortaya konulduğu gerekçesiyle davanın reddine, para cezasına ilişkin kısmının ise ruhsatsız yapının kim tarafından ve ne zaman yapıldığı veya davacılar tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hususlarında geçerli ve somut bir tespit yapılmadığından cezaların şahsiliği ilkesi gereği para cezası uygulanmasının hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı İdare tarafından, İdare Mahkemesince herhangi bir araştırma veya evrak talebine girilmeden, bozma kararında verilen gerekçeyle karar verildiği ve eksik inceleme nedeniyle para cezasına ilişkin verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının temyiz edilen kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, Bağcılar İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazda 2 adet yapı bulunduğu ve bunlardan tek katlı olan yapının 2981 sayılı Kanun kapsamında ruhsatlı ve iskanlı olduğu, diğerinin ise eski işgalli ruhsatsız zemin+1 normal katlı olduğu, aykırılıktan etkilenen alanın 120 m2 olduğu hususlarının 10.01.2014 günlü, 16 sayılı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesiyle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin dava konusu encümen kararının tesis edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 3. fıkrasında, "18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrasında; belirli maddeler sayılarak bu maddelerdeki mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı sahibine ve sorumluluğu bulunan fıkrada sayılı diğer kişilere verilecek para cezalarına ilişkin düzenleme bulunmakta, sayılan maddeler arasında 32. madde de yer almaktadır. Anılan Kanunun 42. maddenin ikinci fıkrasında, ruhsat alınmaksızın ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapılması fiilinin cezalandırıldığı halde, üçüncü fıkrada; ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapının tespiti halinde, 32. maddedeki mükellefiyeti yerine getirmeyerek bir ay içinde ruhsat alınmaması ya da yapıyı ruhsata uygun hale getirmeme fiilinin cezalandırıldığı anlaşılmaktadır. Buna göre, ruhsat almadan ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının tespiti halinde, yapı tatil tutanağının düzenlenmesinden itibaren 32. maddede öngörülen bir aylık süre sonunda ruhsatın alınmamış ya da ruhsata aykırılıkların giderilmemiş olduğunun tespiti durumunda, üçüncü fıkraya göre ceza verilebileceği, ruhsatsız yapı yapıldığı tespit edilmiş olmasına rağmen Kanunda öngörülen bir aylık süre içerisinde ruhsatın alınmış ya da ruhsata aykırılığın yapı sahibi tarafından giderilmiş olduğu durumlarda ise, üçüncü fıkraya göre ceza verilemeceği sonucuna varılmıştır.
Uyuşmazlık konusu olayda; her ne kadar İdare Mahkemesince; dava konusu yerde tespit edilen ruhsatsız inşai faaliyetin davacılar tarafından gerçekleştirdiği hususu tereddüte yer vermeyecek biçimde açıkça ortaya konulmadığından ve cezaların şahsiliği ilkesi gereğince davacıların işledikleri sabit olmayan bir suçtan dolayı cezalandırılmaları söz konusu olamayacağından, davacılar hakkında para cezası uygulanmasına ilişkin kararda hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle para cezasının iptaline karar verilmiş ise de, İstanbul İli, Bağcılar İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... parsel sayılı davacılara ait taşınmazda yer alan ruhsatsız yapının 10.01.2014 tarihinde düzenlenen yapı tatil tutanağı ile tespit edildiği, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yapıya ruhsat alınması veya eski hale getirilmesi için 30 gün süre verildiği halde, bu süre içerisinde davacılar tarafından söz konusu Kanunun 32. maddesindeki mükellefiyetlerin yerine getirilmemesinden, başka bir deyişle bir ay içinde ruhsat alınmamasından ya da yapının ruhsata uygun hale getirilmemesinden dolayı para cezası verildiği anlaşılmış olup, dava konusu para cezasında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda; cezaların şahsiliği ilkesi gereği 3194 sayılı Kanunun 42/3. maddesi uyarınca davacıya para cezası verilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin para cezasına ilişkin kısmının iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının iptale ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 18/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun Mahkeme kararının temyiz edilen kısmının onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.