16. Hukuk Dairesi 2014/20948 E. , 2014/15911 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın onanmasına ilişkin yukarda belirtilen ilamın karar düzeltme yolu ile incelenmesi ..., ... tarafından süresinde istenilmekle; inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında ... Köyü çalışma alanında bulunan 117 ada 62, 70, 71, 74, 79 ve 80 parsel sayılı 5000, 275.877.50, 1000, ....011.64, 1500 ve 1500 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan; vergi kaydı hibe ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle 117 ada 62 parsel sayılı taşınmaz davalı ..., 71 parsel davalı ..., 79 parsel davacı-davalı ... ..., 80 parsel davalı ... adına, 117 ada 74 parsel sayılı taşınmaz devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğundan söz edilerek ham toprak niteliğiyle davalı Hazine adına tespit edilmiş, 117 ada 70 parsel sayılı taşınmaz ise kadim kullanım nedeniyle mera niteliğiyle orta malı olarak sınırlandırılmıştır. Davacı-davalı Hazine, 117 ada 62, 71, 79 ve 80 parsel sayılı taşınmazların mera olduğu iddiasına dayanarak dava açmıştır. Davacı-davalı ... ... ile davacı ... vergi kaydı, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak 117 ada 70 parsel sayılı taşınmazın muhtelif bölümlerinin adlarına tescili, davacı ... ise vergi kaydı, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak 117 ada 74 parsel sayılı taşınmaz ile, 117 ada 70 parsel sayılı taşınmazın bir bölümünün adına tescili istemiyle ayrı ayrı dava açmışlardır. Mahkemece yargılamanın sağlıklı yapılabilmesi için 117 ada 70 sayılı mera parseli içinde kalan çekişmeli taşınmazlarla ilgili dava dosyalarının birleştirilmesi gereğine" değinen bozma ilamına uyularak ve dava dosyaları birleştirilmek suretiyle yapılan yargılama sonunda davaların ayrı ayrı reddine, çekişmeli 117 ada 62, 71, 74, 79 ve 80 parsel sayılı taşınmazların tespit gibi tapuya tescillerine, 117 ada 70 parsel sayılı taşınmazın ise mera niteliğiyle orta malı olarak sınırlandırılmasına karar verilmiş; davacı ... ...., .... ..., .... ... vekilleri ve davacı-davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmesi sonunda Dairemizin ....05.2014 tarih 2013/6396, 2014/5799 Esas-Karar sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiş, davacılar İbrahim ve İhsan Çiftçi vekili bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Her ne kadar mahkemece karar düzeltme istemine konu 117 ada 70 parselin teknik bilirkişi raporunda (D) ve (C) harfi ile gösterilen bölümleri ile aynı ada 74 parsel sayılı taşınmaz yönünden; davacıların tutunduğu vergi kayıtlarının sınırları sabit olmadığından miktarı ile geçerli olup miktarı kadar başka taşınmazlara revizyon gördüğü, vergi kaydının miktarı ile kapsamı dışında kalan bu taşınmazların meradan açıldığının kabulü gerektiği, bu halde öncesi mera niteliğinde olan taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukuken değer taşımadığı gerekçesi ile davacılar İhsan ve ..."nin davalarının reddine karar verilmiş ve Dairemizce mahkemenin hükmü onanmış ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli 117 ada 70 parsel mera niteliği ile sınırlandırılmış, çekişmeli aynı ada 74 parsel ise dört sınırı 70 parsel ile çevrili olacak şekilde ham toprak niteliği ile davalı Hazine adına tespit edilmiştir. Bu halde somut olayda; çekişmeli 117 ada 70 parsel sayılı taşınmazın tamamının kadim mera niteliğinde olup olmadığının belirlenmesi önem kazanmaktadır. Ne varki mahkemece özellikle 117 ada 70 parsel sayılı taşınmazın davacıların talebine konu olan bölümleri dışında geriye kalan kısmının mera niteliğinde olup olmadığı açık ve net olarak belirlenmediğinden gerek 117 ada 70 parselin talebe konu bölümleri gerekse aynı ada 74 parsel sayılı taşınmazın meradan açılıp açılmadığı değerlendirilememiştir. Öte yandan bir arazinin niteliğini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olmasına rağmen mahkemece bu konuda bir inceleme yapılmamıştır. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için taşınmazın bulunduğu yerde varsa mera tahsis kararı, ekleri ve haritaları ile gerek en eski gerekse tespit tarihinden geriye doğru ..., ... ve ... yıl öncesine ait en az üç ayrı evreye ilişkin streoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosyaya konulmalı, dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları, tüm tespit bilirkişileri, ... kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve fen bilirkişi huzuruyla keşif icra edilmeli, varsa mera tahsis kararı ve haritaları uygulanıp kapsamları belirlenmeli, mera tahsisi yoksa, 117 ada 70 parselin tamamı için öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, gerek çekişmeli taşınmazın bütünü ile komşu taşınmazlar arasında gerekse 117 ada 70 parselin talebe konu bölümleri ve 74 parsel ile 70 parselden geriye kalan bölüm arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı, mahkemenin, 117 ada 70 parsel sayılı taşınmazın talebe konu bölümleri ile geriye kalan bölümleri arasındaki niteliğine ilişkin gözlemi tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, taşınmazın öncesinin mera olup olmadığı, değilse kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, sınırlarında mera yönünden genişleme olup olmadığı, hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı, ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye bulunabilen en eski ve sonraki tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, komşu taşınmazlar ile arasında nitelik farkı olup olmadığı, kullanım sınırlarının bulunup bulunmadığı konusunda rapor düzenlettirilmeli,
... kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan komşu parsellerle ve çekişmeli taşınmazın talebe konu olan ve olmayan bölümlerini içerecek şekilde karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden taşınmazın evveliyatının mera olup olmadığı, komşu taşınmazlardan ayrılıp ayrılmadığı, arada doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığını açıklayan, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, rapor ve harita düzenlettirilmeli, HMK"nın 290/.... maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, hükmün bu nedenlerle bozulması gerekirken, onanmasına karar verilmiş olduğu anlaşılmakla, davacılar İhsan ve ... vekilinin yerinde görülen karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin, ....05.2014 tarih, 2013/6396-2014/5799 Esas-Karar sayılı onama kararının 117 ada 70 ve aynı ada 74 parseller yönünden kaldırılmasına, hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan karar düzeltme harcının talep halinde düzeltme isteminde bulunanlara iadesine, ........2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.