MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat .... tarafından, davalı ... aleyhine 04/06/2015 gününde verilen dilekçe ile üyelikten ihraç kararının iptalinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23/03/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, birlik üyeliğinden ihraç kararının iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, müvekkilinin davalı birliğin üyesi olduğunu, süt desteğinden yararlanmak amacıyla başvuruda bulunan davacının belge ve faturalarının davalı tarafından kabul edilmediğini, bunun sebebini öğrenmek amacıyla davacının vekili sıfatıyla davalıya 13/03/2015 tarihinde dilekçe ile başvurduğunu, Birlik tarafından verilen 17/03/2015 tarihli cevapta, yönetim kurulunun 03/12/2014 tarih ve 2014/14 sayılı geçici ihraç kararı ve bu kararın onaylandığı 08/12/2015 tarihli genel kurul kararına dayalı olarak davacının üyelikten çıkarılmasına karar verildiğinin bildirildiğini, kararda ihraç sebebi olarak gösterilen eyleme ilişkin somut delil bulunmadığını, davalı birlik yönetim kurulu üyelerinin sanık olarak yargılandıkları ... 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/517 esas sayılı davasına davacının müdahil olarak katılmasına yönelik şahsi husumet duyularak haksız sebeplerle ihraç kararı verildiğini belirterek, davacının üyelikten çıkarılmasına ilişkin 03/12/2014 tarihli yönetim kurulu ve 08/02/2015 tarihli genel kurul kararlarının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacının davalı birlik üyeleri hakkında yaptığı şikayet üzerine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı müfettişlerinin hazırladığı rapor doğrultusunda savcılık tarafından dava açmaya yeterli makul şüphe bulunduğu, haksız şikayet nedeniyle kişilik haklarının saldırıya uğradığını düşünen kişiler için tazminat hakkı tanındığı, davacının bu sebeple birlik üyeliğinden ihracının yerinde görülmediği gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dava, 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu uyarınca kurulan ... üyesi olan davacının, birlik üyeliğinden ihracına ilişkin kararın iptali istemine ilişkindir.
5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu’nun 10. maddesinde, üyelikten çıkarılmayı gerektiren hallerin, birlik tüzüğünde belirleneceği düzenlenmiş, aynı Kanunda üyelikten çıkarılmaya ilişkin genel kurul kararlarına karşı hangi sürede ve ne şekilde iptal davası açılacağı yolunda bir hüküm yer almamıştır. 5200 sayılı Kanun’un 20. maddesine
göre, “Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümler ile 06/10/1983 tarihli ve 2908 sayılı Dernekler Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 34. maddesine göre; “Diğer kanunlarda, 3512 sayılı Cemiyetler Kanunu, 1630 sayılı Dernekler Kanunu veya 2908 sayılı Dernekler Kanunu ile bunların ek ve değişikliklerine veya belli maddelerine yapılan atıflar, bu Kanuna veya bu Kanunun aynı konuları düzenleyen madde veya maddelerine yapılmış sayılır. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde aynı konuları düzenleyen 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ilgili hükümlerine atıf yapılmış sayılır”. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 83. maddesine göre; “Toplantıda hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üye, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde; toplantıda hazır bulunmayan her üye kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay içinde ve her hâlde karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebilir. Diğer organların kararlarına karşı, dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz. Genel kurul kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz sayıldığı durumlar saklıdır.” Davalı ... İlçesi Süt Üreticileri Birliğinin Tüzüğünde de genel kurul kararlarının iptali yönünde bir hüküm bulunmayıp, Tüzüğün 21. maddesinde; “Bu tüzükte açık hüküm bulunmayan durumlarda 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu ile konuya ilişkin genel hükümler uygulanır” şeklinde düzenleme yer almaktadır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının davalı birlik aleyhine faaliyet gösterdiği gerekçesiyle ihraç edildiği, ihraç kararının davacıya tebliğ edilmediği, davalı birliğe vekili vasıtasıyla 13/03/2015 tarihinde dilekçe ile başvuran davacının süt desteğinden yararlanması için gerekli belgelerinin neden düzenlenmediğini sorduğu, birlik tarafından verilen 17/03/2015 tarihli cevapta, birlik yönetim kurulunun 03/12/2014 tarihinde verdiği kararla davacının üçüncü kişiler yanında birlik aleyhinde çalışması, aşağılayıcı gerçeği yansımayan olayları gerçek gibi anlatması gerekçesiyle üyelikten ihraç edildiği ve 08/02/2015 tarihli genel kurul toplantısında yönetim kurulu kararının onaylandığının bildirildiği, dolayısıyla davalı birliğin 08/02/2015 tarihli ihraç kararını davacının 17/03/2015 tarihinde öğrendiği, eldeki iptal istemli davayı ise 04/06/2015 tarihinde açtığı, yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler ve yapılan açıklamalar dikkate alındığında; karar iptali için TMK’nun 83. maddesinde öngörülen 1 aylık hak düşürücü sürenin geçtiği anlaşılmaktadır. Hak düşürücü süre, niteliği itibariyle def’i değil bir itiraz olup, sonuçlarını kendiliğinden meydana getirir ve bu hususun mahkemece re’sen gözetilmesi gerekir.
Şu halde, hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, işin esası incelenerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 13/05/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.