Danıştay 13. Daire 2016/4996 Esas 2021/961 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4996
Karar No:2021/961

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1. … Temizlik Hizmetleri Veri Hazırlama Ziyaretçi
Yönlendirme Sosyal Hizmetler İnşaat
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
2. … Temizlik Yemek Medikal İnşaat Bilgisayar Sosyal
Hizmetler Sanayi Ticaret Ltd. Şti.

KARŞI TARAF (DAVALI) : Kamu İhale Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü'nce 11/05/2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2016/116473 ihale kayıt numaralı "DSİ 11. Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Şube Müdürlüklerinin Hizmet Binalarının Malzemeli Genel ve Çevre Temizliği, Yardımcı Kat Hizmetleri Alımı İşi" ihalesine ilişkin olarak davacı şirketler tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun süre yönünden reddine dair Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 29/06/2016 tarih ve 2016/UH.IV-1745 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ihalenin 11/05/2016 tarihinde gerçekleştirildiği, 01/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile davacı şirketlerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve ihalenin dava dışı isteklinin uhdesinde bırakılmasına karar verildiği, bu kararın aynı tarihte davacı şirketlere tebliğ edildiği, 20/06/2016 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet başvurusunda bulunularak, ihaleyi kazanan isteklinin ihale konusu işi yapmaya yeterli olmadığı yönünde iddiaların ileri sürüldüğü, idarenin ... tarihli işlemi ile başvurunun reddine karar verilmesi üzerine 24/06/2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, dava konusu Kurul kararı ile, davacı şirketlerin, ihale kararından 01/06/2016 tarihinde haberdar oldukları ve bu tarihte ihale uhdesinde bırakılan istekli yönünden şikâyet nedenlerinin farkına vardıkları, 10 günlük şikâyet süresinin bu tarih itibarıyla başladığı, fakat davacı şirketler tarafından, şikâyet süresi geçtikten sonra 20/06/2016 tarihinde başvuruda bulunulduğu, itirazen şikâyet başvurusunun ön şartı olan süresinde şikâyet başvurusunun yapılmamış olması sebebiyle bu başvurunun süre yönünden reddine karar verildiği;
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı şirketler, her ne kadar şikâyet yoluna başvurma hakkının 10/06/2016 tarihinde doğduğunu, bu nedenle idareye yapılan şikâyet başvurusunun süresinde olduğunu iddia etmekte ise de, davacı şirketler tarafından, ihale uhdesinde bırakılan istekliye ilişkin iddia edilen hususların, 01/06/2016 tarihinde tebliğ edilen ihale komisyonu kararı ile öğrenildiği; bu durumda, davacı şirketlerin şikâyete konu durumu öğrenme tarihinin 01/06/2016 olduğu, şikâyet başvurusunun ise 20/06/2016 tarihinde yapıldığı dikkate alındığında, şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı tarihi izleyen 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, dava konusu uyuşmazlıkta, davacı şirketler tarafından bu süre geçirildikten sonra şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve bu başvuruya idarece verilen cevap üzerine Kurum'a itirazen şikâyet başvurusu yapıldığı anlaşıldığından, başvurunun süre yönünden reddine dair Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, 01/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu işleme karşı yapılan şikâyet başvurusunun idarece kabul edilerek 10/06/2016 tarihli düzeltici komisyon kararı ile tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, bu aşamada ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli hakkında şikâyet başvurusunda bulunma ehliyetine sahip olmadıklarından bu başvuruda sadece tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin işleme karşı itirazda bulunulduğu, bu kapsamda ihale uhdesinde bırakılan istekli yönünden şikâyet başvurusunda bulunma hakkının 10/06/2016 tarihinde doğduğu, ihale komisyonunca tesis edilen 10/06/2016 tarihli işlem sonrası ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin teklifinin ihale konusu işi yapmaya yeterli olmadığı ve yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının da mevzuata uygun olmaması nedeniyle idarece değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilerek idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece iddialarının esastan değerlendirilmek suretiyle reddedildiği, bu işlemin taraflarına tebliğ edilmesi üzerine Kurum'a yapılan itirazen şikâyet başvurusunun süresinde olduğu, bu durumda başvurunun süre yönünden reddine dair Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, şikâyet başvurusunun süresi içerisinde yapılmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edildiği, İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü'nce 11/05/2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2016/116473 ihale kayıt numaralı "DSİ 11. Bölge Müdürlüğü ve Bağlı Şube Müdürlüklerinin Hizmet Binalarının Malzemeli Genel ve Çevre Temizliği, Yardımcı Kat Hizmetleri Alımı İşi" ihalesine istekli olarak katılan davacı şirketlerin teklifi, 01/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile değerlendirme dışı bırakılmış, ihale … Enerji Elektrik İnşaat Müşavirlik Emlak Gıda ve Temizlik Hizmetleri Taahhüt Ticaret Ltd. Şti.'nin (… Enerji) uhdesinde bırakılmış ve bu karar aynı tarihte davacı şirketlere tebliğ edilmiştir.
Davacı şirketler tarafından, tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin ihale komisyonu kararına karşı, 06/06/2016 tarihli dilekçe ile şikâyet başvurusunda bulunulmuş, idarece bu başvuru haklı görülerek yeniden yapılan değerlendirme sonucunda, 10/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin, … Enerji uhdesinde bırakılmasına karar verilmiş, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise, davacı şirketler tarafından sunulduğu tespit edilmiştir.
Bu kararın 10/06/2016 tarihinde davacı şirketlere tebliğ edilmesi üzerine, 20/06/2016 tarihli dilekçeyle şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. İdarece bu başvurunun 20/06/2016 tarihli işlemle reddedilmesi üzerine 24/06/2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunularak, ihaleyi kazanan isteklinin teklifinin ihale konusu işi yapmaya yeterli olmadığı ve bu istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının da mevzuata uygun olmaması nedeniyle idarece teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ileri sürülmüştür.
Dava konusu Kurul kararı ile başvuruya konu edilen "ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği" hususunun söz konusu isteklinin teklifinin geçerli kabul edilerek ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği 01/06/2016 tarihinde tebellüğ edilen ihale komisyonu kararı ile öğrenildiği ve dolayısıyla şikâyete konu işlemin farkına varıldığı tarih olarak 01/06/2016 tarihinin esas alınması gerektiği, bu durumda idareye yapılan 20/06/2016 tarihli şikâyet başvurusunun 10 günlük yasal süresi içinde yapılmadığı gerekçesiyle başvurunun süre yönünden reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 54. maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri; ikinci fıkrasında, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolları olduğu; 55. maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21. maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hâllerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye şikâyet başvurusunda bulunulacağı; dördüncü fıkrasında, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dâhil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kurum'a itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği; 56. maddesinin birinci fıkrasında, idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği kurala bağlanmıştır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik'in "Başvuru süreleri" başlıklı 6. maddesinde,
"(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür." kuralına yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin "Sürelerle ilgili genel esaslar" başlıklı 7. maddesininin birinci fıkrasında, sürelerin, idarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu uyuşmazlıkta, 01/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile davacı şirketlerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak, ihalenin … Enerji uhdesinde bırakılmasına karar verilmiş, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise … Organizasyon Sosyal Hizmetler Gıda Nakliyat Tekstil Enerji İnşaat Sanayi Taahhüt ve Ticaret Ltd. Şti.'ye ait olduğu tespit edilmiştir.
Davacı şirketler tarafından, tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik işleme karşı yapılan 06/06/2016 tarihli şikâyet başvurusunun idarece yerinde görülmesi üzerine alınan 20/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin yine … Enerji uhdesinde bırakılmasına karar verilmiş olup, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise davacı şirketlere ait olduğu tespit edilmiştir.
Bu durumda, davacı şirketlerin, ihalenin … Enerji üzerinde bırakılmasına yönelik 10/06/2016 tarihli ikinci ihale komisyonu kararı sonrası yapılan 20/06/2016 tarihli şikâyet başvurusunda 06/06/2016 tarihli şikâyet dilekçesinde ileri sürülmeyen yeni iddialara yer verildiği, her ne kadar dava konusu Kurul kararıyla bu iddiaların farkına varıldığı tarihin ilk ihale komisyonu kararının (01/06/2016) tebliğ edildiği tarih olarak belirlenerek söz konusu iddialar yönünden şikâyet başvurusunun süresinde olmadığına karar verilmiş ise de, sonraki tarihli, ikinci ihale komisyonu kararıyla ihale sürecine etkili, yeni bir hukukî durumun ortaya çıktığı, ihale sürecindeki hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlem veya eylemlerin "farkına varıldığı tarihin" ihalenin bütün hüküm ve sonuçlarının yer aldığı kesinleşen ihale kararının ilgililere tebliğ edildiği tarih olarak kabul edilmesi gerektiği, ihale sürecinde yeni hukukî durum meydana getiren, ihale sürecine etkili bir kararın alınması üzerine başvuruya konu edilebilecek hukuka aykırılık nedenini öğrenen ilgililerin bu tarihten itibaren 4734 sayılı Kanun'da öngörülen sürede idareye başvurmalarına hukukî bir engel bulunmadığı dikkate alındığında, 10/06/2016 tarihli ihale komisyonu kararına karşı tebliğ tarihinden itibaren anılan Kanun'un 55. maddesi uyarınca süresi içinde şikâyet başvurusunda bulunulabileceğinden, yasal süresi içinde şikâyet yoluna başvurulduğu gözetilmeksizin itirazen şikâyet başvurusunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, itirazen şikâyet başvurusunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacıların temyiz isteminin kabulüne;
2.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4.Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL'nin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
5.Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacılara iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 16/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.