16. Hukuk Dairesi 2013/346 E. , 2013/1171 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında Soğukpınar Köyü çalışma alanında bulunan 112 ada 101 parsel sayılı 2.058.265,36 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz mera olarak sınırlandırılmıştır. Davacı ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ve çekişmeli parselin fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümünün davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; çekişmeli taşınmazın fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümünün tarım arazisi olduğu ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile edinme koşullarının davacı taraf lehine gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama yeterli değildir. Çekişmeli taşınmaz mera olarak tespit edildiği halde, yöntemince mera araştırması yapılmamış, taşınmazın kadim ya da tahsisli mera olup olmadığı ile içerisinde bulunan su kaynağının niteliği de belirlenmemiştir. Su kaynağı genel su niteliğinde ise tescile tabi değildir. Buna karşılık özel kaynak niteliğinde ise, tescile tabidir. Bu hususun kesin olarak saptanması gerekir. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için taşınmazın bulunduğu yerde varsa mera tahsis kararları, ekleri ve haritaları ile çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları ve tüm tespit bilirkişileri huzuruyla keşif icra edilmeli, varsa mera tahsis kararı ve haritaları uygulanıp kapsamları belirlenmeli, mera tahsisi yoksa, taşınmazın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, davacı adına tesciline karar verilen taşınmaz bölümü ile taşınmazın geriye kalan ve mera olan bölümü arasında ayırıcı nitelikte bir unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı, mahkemece yapılacak gözlem ayrıntılı olarak tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, dava dışı olup davacı adına tespit edilen 112 ada 3 sayılı parselin zaman içinde sınırlarının meraya doğru genişletilmesi suretiyle davalı parselin elde edilip edilmediği hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmelidir. Taşınmaz içindeki suyun en az olduğu bir dönemde 3 kişiden oluşan jeoloji ve ziraat mühendislerinden oluşturulacak uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile mevcut kaynak suyunun debisinin ölçülmesi, suyun miktar itibari ile çıktığı taşınmazın sınırlarını aşacak şekilde büyük olması halinde veya özel mülkiyete bağlı olmasının umum için zararlı olacağı durumlarda kaynak arzın mütemmin cüz"ü sayılmayacağından bu tür suların herkesin yararlanabileceği genel su olarak kabulü gerekeceği nazara alınmalıdır. Çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera parselinden nasıl ayrıldığını açıklayan, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı ve çekişmeli taşınmaz ile mera parselinin konumlarını yan kesit krokisi ile gösteren rapor ve harita düzenlettirilmelidir. Mera tahsisinin bulunması ve taşınmazın mera tahsis haritası kapsamı dışında kalması halinde, öncesi mera olsa bile tahsisle birlikte mera niteliği kalkmış olacağından zilyetlikle kazanılmasının mümkün hale geleceği göz önünde bulundurularak tahsis tarihi ile tespit tarihi arasında 20 yıllık sürenin bulunup bulunmadığı belirlenmeli, tahsis bulunmaması veya taşınmazın tahsis haritası kapsamında kalıp, öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça değer taşımayacağı düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 21.02.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.