Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi

Dava, itibarı hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalı ... Fabrikaları A.Ş iş yerinde, 01.10.2008 tarihine kadar geçen çalışmaları için itibari hizmet süresi verilmesini istemiştir.
Il-CEVAP
Davalı Kurum işveren tarafından yapılan bildirimlere göre işlem yapıldığını, usul ve kanuna aykırı bir husus bulunmadığından davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili bildirimlerin yapıldığını, itibari hizmet kapsamında bir çalışma olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince, “Davanın kabulü ile; 1- Davacının dayalı şirkete bağlı ... Şeker Fabrikasında 31/12/1998-01/10/2008 tarihleri arasındaki geçen kesintisiz geçen 2119 günlük sigortalılık çalışma süresine 529 günlük itibari hizmet süresinin eklenmesi gerektiğinin tespitine...” kararı verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine...” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili Kurum işlemlerinin usul ve kanunu uygun olduğundan kararın bozulmasını istemiştir.
Davalı işveren vekili bildirimlerin yapıldığını, itibari hizmet kapsamında bir çalışma olmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
İtibari hizmet süresi, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanların erken yıpranmaları nedeniyle daha erken emekli olabilmeleri için kanun koyucu tarafından belirlenmiş erken emeklilik sağlayan düzenlernelerden biridir. itibari hizmet süresi fiilen olmayan ancak kanun koyucu tarafından verilen imkan nedeniyle varsayılan bir sürenin sigortalılık süresine eklenmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Davann yasal dayanağı olan 506 sayılı kanunun Ek 5’inci maddesinin IV bendinde, fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışanlardan, çelik, demir ve tunç döküm, zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren işlerde, patlayıcı maddeler yapılmasında ve kaynak işlerinde çalışanlara çalışılan her tam yıl ıçin 90 gün itibari hizmet süresi verileceği düzenlenmiştir.
Davacının davalı iş yerinde 31.12.1998-07.03.1999 tarihleri arasında merkez bölge bölümünde, 20.07.1999-01.08.2007 tarihleri arasında makinistlik bölümünde, 05.04.2004- 23.07.2007 tarihleri arasında ... Makine Fabrikasında, 01.08.2007-13.07.2009 tarihleri arasında makinistlik bölümünde çalıştığı, eldeki dava ile 01.01.2008 tarihine kadar davalı işveren tarafından bildirilen hizmetlere itibari hizmet süresi verilmesi gerektiğinin tespitinin talep edildiği, mahkemece 31.12.1998-01.10.2008 tarihleri arasında davalı işveren tarafından yapılan bildirimlerin 506 sayılı Kanunun ek 5. maddesi kapsamında geçtiğinden bahisle itibari hizmet süresi verildiği görülmektedir.
... Fabrikalarının, mevsimlik işçilerin merkez bölgede yaptıkları işleri bildirildiği yazıda, bu bölümde çalışan personelin, alım ve tartı görevlisi ve alım ve tartı görevli yardımcısı olarak pancar alımı, tartımı, gönderilmesi ile ilgili tüm iş ve işlemleri, meydan çavuşu olarak tartıya gelen taşıtları sıraya koymak, usulüne uygun olarak doğru yere boşaltlmasını sağlamak gibi işleri, fireci numuneci olarak pancar analiz laboratuvarı olmayan kantarlara gelen pancarlardan numune alma, gönderme iş ve işlemleri ve silo bekçisi olarak kantar tesisleri ve siloya alınan pancarların korunması işlerinde çalışıldığı belirtilmiştir.
Davacının iş yerinde makinistlik bölümünde geçen çalışmaları hakkında verilen kabul kararı yerinde ise de, 31.12.1998-07.03.1999 tarihleri arasında merkez bölgede geçen hizmetlerin itibari hizmet süresi kapsamında geçtiğine dair verilen kabul kararı eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Davacının merkez bölgede geçtiği bildirilen çalışmaları ile ilgili olarak yukarıda sayılan işlerden hangisini yaptığı ve ve IV. bent kapsamında sayılan hangi zararlı etkene ne kadar süre maruz kaldığı hususları tespit edilerek somutlaştırılmalı ve davacı yönünden bireyselleştirilmek suretiyle düzenlenecek ek rapor doğrultusunda varılacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği halde yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davalı işverene iadesine, 29/09/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.