Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/1887 Esas 2022/650 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Derneğin Feshi..İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş olup, bu kez davacı vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı Hazine vekili 02.11.2018 havale tarihli dilekçesinde, ... İl Emniyet Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılan araştırmalar neticesinde ... ... Müzik Sevenleri koruma ve Yaşatma Derneğinde meydana gelen genel güvenliği kasten tehlikeye sokulması, mala zarar verme olayı ile ilgili yapılan tahkikatta olayların söz konusu dernekte meydana geldiği, dernek merkezinde yapılan aramada çeşitli silahların bulunduğunu beyanla, ... ... Müzik Sevenleri Koruma ve Yaşatma Derneğinin feshine ve tasfiyesine karar verilmesini istemiş, davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmamıştır.
İlk Derece Mahkemesince, "... Emniyet Müdürlüğünün 12.10.2018 tarihinde yaptığı arama sonucunda dernek binasında bulunduğu belirtilen suç unsurları ile ilgili olarak ve bu suç unsurları nedeniyle dernek yöneticilerinin hukuki ve cezai sorumluklarının, yukarıda belirtilen ... kararları doğrultusunda, davalı derneğin suç kaynağı haline geldiği ve kurucularının da asıl amacının dernek faaliyeti olmayıp suç işlemeye ve ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğunun mevcut dosya kapsamına göre tespit edilemediği, derneğin feshi için yeterli neden oluşturmadığı ..." gerekçesiyle dava reddedilmiş, davacı vekilinin istinaf istemi ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince esastan reddedilmiş, bu son karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, derneğin feshi istemine ilişkindir.
Bir derneğin kapatılabilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının saptanması halinde mümkündür. Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri durumunda derneğin kapatılması için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olarak hareket eden gerçek kişilerin fiillerinden sorumlu olurlar.
Somut olaya gelince, kapatılması istenen ... ... Müzik Sevenleri Koruma ve Yaşatma Derneğinin (kuruluş: 22.12.2014) tüzüğünde dernek amacının, toplum içinde müzik faaliyetlerinin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi, bu faaliyetlerde bulunan kişi ve kuruluşların desteklenmesi olarak düzenlendiği, dernek yerleşim yeri adresinin 31.10.2016, 21.01.2017, 11.04.2017, 10.07.2017 tarihlerinde değiştirildiği, dosyada mevcut, 09.07.2017 tarihli tutanağa göre, dernek merkezinde kumar oynatıldığına dair ihbar alındığı, olay yerine gidildiği, oyun masaları, oyun zarlarının ve okey takımlarının olduğunun görüldüğü, yapılan ... kontrolünde hazır bulunan 14 kişiden 10’unun suç kaydının olduğunun tespit edildiği; 09.01.2018, 02:31 tarih ve saatli 155 ihbar tutanağına göre, arayan ihbarcı tarafından, davalı derneğin lokalinden bahisle kumarhane benzeri yer bulunduğu, burada 4-5 el tüfek ateşlendiğinin beyan edildiği, bunun üzerine olay yerine giden kolluk görevlilerince düzenlenen aynı tarihli tutanakta, yapılan aramada dernek balkonunda 2 adet boş kartuş, dernek lokalinin önünde 3 adet kartuş ile 1 adet 7.65 kovan bulunduğunun tespit edildiği, yine dernek merkezinde 09.10.2018 tarihinde, 22.30 sularında kimliği belirsiz kişilerce dernek binasının kurşunlanması suretiyle genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması ve mala zarar verme suçlarının işlendiği, bu suçlardan dolayı yapılan kamera araştırmalarından olayın hemen ardından dava dışı... ve ...adlı kişilerin ellerinde tüfek ve tabanca ile kapının önüne çıktıklarının tespit edildiği gerekçesiyle bu kişilerin temini için dernek merkezinde yapılan 12.10.2018 tarihli aramada; 1 adet 9 mm ruhsatsız tabanca ve tabancaya takılı 13 adet dolu fişek, 1 adet boş şarjör ve 7 adet 7.65 mm dolu fişek, dernekte bulunan kişiler üzerinden biri kelebek, biri sallama olmak üzere 2 adet bıçak, büro olarak kullanılan yerde 1 adet içime hazır esrarlı sigara, dolaba saklanmış yaklaşık 300 gr esrar bulunduğunun tespit edildiği, sözkonusu olayların münferit olmadığı ve yargılama sürecinde de devam ettiği 12.01.2019 tarihinde dernek merkezinde ...adlı kişinin ateşli silahla yaralandığı, dernek camlarına ateş edildiği anlaşıldığına göre, yukarıda belirtilen dava tarihinden önce gerçekleşen ve suç içeren olayların davalı derneğin kamu düzenine aykırı fiillerin odağı haline geldiğinin kabulü için yeterli olduğu gözetilerek, davanın kabulü gerekirken reddi doğru görülmemiş, Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 373/1 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının HMK'nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 02.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.