MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirkette 17/09/2009 - 13/01/2014 tarihleri arasında tır şoförü olarak çalıştığını, prim ödemesi ile birlikte aylık 2.500,00 TL ücret aldığını, iş akdinin haklı neden olmaksızın feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatı olarak bir kısım ödeme yapılmış ise de eksik hesaplama yapıldığını ileri sürerek, fark kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik ücret alacaklarına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının ücretinin asgari ücret ve ilave prim şeklinde olduğunu, fazla çalışma ücret alacağı olmadığını, haftalık iznini kullandığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacı işçiye ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Tır şoförleri, yurtiçine veya yurtdışına sefer yapmak üzere iki şekilde çalışabilirler. Ülke içinde taşımacılık işinde çalışan tır şoförlerinin ücretleri taraflar arasında temel ücret olarak kararlaştırılabileceği gibi, sabit ücrete ilave olarak sefer sayısına ya da katedilen kilometre başına ödenen prim şeklinde gerçekleşebilmektedir.
Uluslararası alanda çalışan tır şoförlerinin ücretleri genelde asgari ücret ve sefere bağlı prim esasına göre belirlenmektedir. Bazı işveren uygulamalarında ise garanti ücret olarak adlandırılan asgari ücret ödenmeyip, sadece sefere bağlı prim ödemesi yapılmaktadır. Bu ihtimalde de tır şoförünün ücreti salt sefer primlerinden oluşur.
Sefer primi, uygulamada harcırah olarak adlandırılmakta ve gidilen ülkeye göre değişkenlik gösterebilmektedir. Sözü edilen sefer primi, yol geçiş ücretleri ve diğer masraflar için verilen, Türkiye’ye dönüşte belge karşılığı kapatılan avanstan farklı olup, tamamen işçiye ödenen ücret niteliğindedir. Yerleşik Yargıtay kararlarında da uluslararası alanda faaliyet gösteren tır şoförlerinin yasal asgari ücretle çalışmayacağı kabul edilmektedir.
Uluslararası taşımacılık işinde çalışan tır şoförünün aylık ücretinin tartışmalı olması durumunda, tarafların ikame ettikleri delillerle kesin bir sonuca ulaşılamaması halinde ilgili işçi ve işveren meslek kuruluşları ile gerektiğinde sendikalardan ücret araştırması yapılmalıdır. İşçinin çalıştığı süre içinde taşıma işini gerçekleştirdiği ülkeler belirtilerek sefer başına ne kadar ücret alabileceği belirlenmeli ve dosya kapsamındaki diğer delillerle birlikte değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
Sefer primi hesabı yönünden işçinin aylık veya yıllık sefer sayılarının tartışmalı olması ve bu konunun diğer delillerle kesin olarak kanıtlanamaması durumunda işçinin yurda giriş ve çıkış kayıtları emniyet birimlerinden getirtilmeli ve buna göre değerlendirme yapılmalıdır.
Yurtdışı sefer primi, ücretin eki olmayıp ücret niteliğinde olmakla tazminata esas ücrette doğrudan dikkate alınır. Ücretin asgari (garanti) ücret ve sefer primi toplamından oluşması durumunda, işçinin ayda kaç sefer yaptığı belirlenerek aylık sefer primi ile asgari ücretin toplamı üzerinden tazminata esas ücret tespit olunur. Yurtdışına çıkış periyodunun değişkenlik göstermesi ve gidilen ülkeye göre sefer priminin değişmesi halinde, işçinin bir yılda yapmış olduğu seferlere göre aldığı prim tutarları toplamının bir güne bölünmesi suretiyle günlük tazminata esas ücret belirlenir.
Somut olayda, davacı aylık ücretinin primlerle birlikte 2.500,00 TL olduğunu iddia etmiştir. Davalı taraf ise, bordrolarda görüldüğü şekilde davacının 1.200,00 TL ücretle çalıştığını ileri sürmüştür.Dosyaya sunulan 2014/Ocak ayı bordrosunda davacının 1.200,00 TL ücret aldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece ücret araştırması yapılmış olup, TÜİK"den gelen yanıtta sürücüler ve hareketli makine operatörleri için 2010/Kasım ayında 1.110,00 TL ücret alabilecekleri bildirilmiştir. DİSK Genel İş tarafından ise işyerinde Toplu İş Sözleşmesi bağıtlanması halinde alınabilecek ücretin ortalama 2.550,00 TL olabileceği bildirilmiştir.
Hükme dayanak alınan bilirkişi raporunda ise, TÜİK verisine göre 2010/Kasım ayında 1.110,00 TL olan ücretin aynı dönem asgari ücretine oranını %45,96 olduğunu tespit edilerek, fesih tarihinde asgari ücret 1.071,00 TL olduğundan, buna göre davacının temel ücretinin 1.563,23 TL brüt olacağı tespit edilerek hesaplamalar bu tutara göre belirlenmiştir.
Dosyadan dinlenen taraf tanıklarınca; davacının sabit ücret ve ilave olarak harcırah almak suretiyle çalıştığı, 2014 yılında sefer başı en son 80,00 TL harcırah ödendiği, davacının ayda ortalama 12 sefer yaparak aylık 960,00 TL (80,00-TLx12= 960,00-TL) harcırah elde ettiği ifade edilmiştir. Dosyada davacı tanığı olarak dinlenen ..."ün davalı aleyhine açmış olduğu alacak davasının Dairemizin 2015/23795 esas sayılı dosyasından temyiz incelemesinin yapıldığı ve onama kararı verildiği görülmüş olmakla, davacı ile aynı dönemde aynı işi yapan emsal dosya davacısı ..."ün 960,00-TL harcırah ile birlikte aylık ücretinin net 2.250,00 TL olduğu belirlenmiş olmakla, davacının da aynı koşullarda çalışarak aynı ücreti alacağı buna göre sabit ücret ilave harcırah tutarından oluşan aylık ücretinin net 2.250,00 TL olduğu gözetilerek,alacaklarının bu tutara göre yeniden hesap edilmesi için bozma kararı verilmesi gerekmiştir.
3-Davacının fazla çalışma ücret alacaklarının belirlenmesi noktasında uyuşmazlık söz konusudur.
Somut olayda; tır şoförü olarak çalışan davacının temel ücretinin sabit ücret + sefer primi toplamından oluştuğu, davacının fazla çalışma ücretinin temel ücreti dikkate alınarak hesaplanması gerektiği (2.250,00 TL-110,00 TL AGİ = 2.140.00 TL/30=71,33-TL /7,5=9,51-TL saat ücreti) bununla birlikte, davacının harcırah almak suretiyle fazla çalışmanın zamlı kısmını aldığı gözetilerek, saat ücretinin 1,5 katı yerine 1,0 katı ile hesaplamaların yapılması gerektiği anlaşıldığından, aksi yöndeki değerlendirmelere dayalı karar hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 19.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.