Danıştay 2. Daire 2020/1996 Esas 2021/495 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1996
Karar No : 2021/495

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İhale Hizmetleri … olarak görev yapan davacı tarafından, başka bir göreve atanmak üzere daire başkanlığı görevinden alınmasına ilişkin 18/04/2018 tarihli işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve mali haklarının görevden alınma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, İhale Hizmetleri Daire Başkanlığı görevini yürütmekte iken, 7103 sayılı Kanunun 39. maddesi ile 4046 sayılı Kanunun 5. maddesinde yapılan değişiklikle, toplamda altı adet olan Daire Başkanlığı sayısının üçe indirildiği, bu kapsamda, davacının başkanı olduğu İhale Hizmetleri Daire Başkanlığının kaldırılarak yerine İhale ve Danışmanlık Hizmetleri Daire Başkanlığının oluşturulduğu, dolayısıyla kadrosu kaldırılan davacının başka bir göreve atanmak üzere bu görevden alınmasının mevzuat gereği olduğu, bu haliyle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu kararıyla; ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; 7103 sayılı Kanunla, davalı idarenin teşkilat yapısında bir takım değişikliklerin yapıldığı, altı adet daire başkanlığı iptal edilerek yerine üç adet daire başkanlığı ihdas edildiği, iptal edilen daire başkanlıklarının eski başkanlarının benzer görevlere yeniden atandıkları, kendisinin ise uzmanlık kadrosuna atandığı, yeni ihdas edilen İhale ve Danışmanlık Hizmetleri Daire Başkanlığına da daha önce uzman olarak görev yapan birinin vekaleten atandığı, oysa 01/09/1997 tarihinden bu yana İhale Hizmetleri ...olarak görev yaptığı, 657 sayılı Kanunun 91. maddesinde yer alan, "Kadrosu kaldırılan memurlar, en geç altı ay içinde kendi kurumlarında niteliklerine uygun bir kadroya atanırlar..." hükmü uyarınca birleştirilen daire başkanlığı görevine atanması gerektiği ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davalı idare tarafından; bölge idare mahkemesi kararında istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verildiğinden öncelikle temyiz isteminin incelenmeksizin reddedilmesi gerektiği, kanun değişikliği üzerine kadrosu kaldırılan davacının, liyakat ve kariyeri de göz önünde bulundurularak tesis edilen dava konusu işlemin, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu ileri sürülerek, davacının temyiz isteminin reddine karar verilmesi istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesi'nce, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Temyiz istemine esas teşkil eden … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinin (e) bendinde yer alan, ...ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri kapsamında ve temyiz yolu açık olan kararlardan olduğu anlaşıldığından işin esasına geçildi.

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacının, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı bünyesinde İhale Hizmetleri ...olarak görev yapmakta iken, 27/03/2018 günlü, 30373 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7103 sayılı Kanunla, idarenin teşkilat yapısında değişiklik yapılarak, toplamda altı adet olan Daire Başkanlığı sayısının üçe indirildiği, başkanı olduğu İhale Hizmetleri Daire Başkanlığının da kaldırılarak yerine İhale ve Danışmanlık Hizmetleri Daire Başkanlığının oluşturulduğu ve kadrosunun kaldırılması nedeniyle, başka bir göreve atanmak üzere 18/04/2018 günlü dava konusu günlü işlemle bu görevinden alındığı, bilahare... günlü Olur'la 1. Derece Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzman kadrosuna atanmasının yapıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Temel ilkeler" başlıklı 3. maddesinde; Devletin, memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflandırma, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlama ve kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini dayandırdığı kariyer ve liyakat ilkelerine yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 76. maddesinde; kurumların, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurlarını bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri hükme bağlanmış,
"Kadroları kaldırılan devlet memurları" başlıklı 91. maddesinde; "Kadrosu kaldırılan memurlar, en geç altı ay içinde kendi kurumlarında niteliklerine uygun bir kadroya atanırlar. Bu memurlar, kurumlarında atama imkânı bulunmaması hâlinde aynı süre içinde başka bir kurumdaki kadrolara atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bunlar, atama işlemi yapılıncaya kadar kurumlarında niteliklerine uygun işlerde çalıştırılır ve yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait mali haklardan ve sosyal yardımlardan yararlanmaya devam ederler. ..." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen 657 sayılı Kanunun 76. maddesi ile idarelere, personelini atama konusunda takdir yetkisi tanınmış ise de, takdir yetkisinin kullanımının mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Yasa koyucu, Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme işlemlerinin liyakat sistemine dayandırılmasını öngörmektedir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de, hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesinden geçeceği tabiidir.
Üst düzey kamu yöneticilerinde ise hizmetin gerektirdiği niteliklerin aranmasının, bunların, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları oluşturan ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen kişiler ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları hususu da gözönünde bulundurulduğunda, kamu hizmetinin niteliği bakımından daha hayati bir önem taşıyacağı kuşkusuzdur.
Aynı Kanunun 91. maddesinde ise; kadrosu kaldırılmış olan memurların, kendi kurumlarında veya başka kurumlarda eski sınıflarındaki derecelerine eşit bir göreve atanmalarının mecburi olduğu kurala bağlanmıştır.
27/03/2018 günlü 30373 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7103 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile davacının başkanı olduğu Daire Başkanlığının iptal edildiği ve kadrosu kaldırıldığı için dava konusu işlemin tesis edildiği ileri sürülmekte ise de; kazanılmış hakların ve haklı beklentilerin korunması ilkeleri ile eşit muamele ilkesi birlikte değerlendirildiğinde, bir kadroya atama/görevlendirilme konusunda istekli olan kişiler arasında tercih yapılırken yapılan tercihin nedenlerinin, atanan kişiler ile atanmayanlar arasında farklı muamele yapılmasının haklı gerekçelerinin nitelik ve ağırlığının hukuken kabul edilebilir bilgi, belge ve verilerle ortaya konulması gerekir.
Yukarıda aktarılan yasal düzenlemeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde; idarelerce kadro tenkisi veya yeniden yapılandırma sonucu oluşturulacak yeni kadrolara ve görevlere atamalarda ve yeni görevlerin belirlenmesinde görevin niteliği, yürütülen hizmetin özelliği, atanacak kişinin geçmiş hizmetleri ile kariyer ve liyakat ilkeleri göz önünde bulundurularak ve ayrıca kazanılmış haklara ve eş değer kadrolara atama yapılması hususuna dikkat edilmesi gerektiği açıktır.
Bu itibarla, dosyada mevcut belgelerden, davacının, otuz bir yıllık memuriyeti olduğu, hakkında verilmiş bir disiplin cezasının bulunmadığı gibi devam eden bir soruşturmasının da olmadığı, 01/09/1997 tarihinden dava konusu işlemin tesis edildiği 18/04/2018 tarihine kadar İhale Hizmetleri ...olarak görev yaptığının anlaşıldığı, her ne kadar idarenin teşkilat yapısındaki değişiklikle toplam altı adet olan daire başkanlığı kadrosu iptal edilerek üçe indirilmiş ise de, kaldırılan İhale Hizmetleri Daire Başkanlığı ile Danışmanlık Hizmetleri Daire Başkanlığı yerine ihdas edilen İhale ve Danışmanlık Hizmetleri Daire Başkanlığına vekaleten atama yapıldığı hususunun belirtildiği göz önünde bulundurulduğunda, davacı hakkında, geçmiş hizmetleri ile kariyer ve liyakat ilkelerine göre ulaştığı ve yürüttüğü kamu görevinin özelliği de dikkate alınarak değerlendirme yapılmak suretiyle bir işlem tesis edilmesi gerekirken, bu hususlar gözetilmeksizin davacının kadrosu kaldırıldığından bahisle görevden alınmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık; davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 6545 sayılı Kanun'la değişik 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 09/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.