Mahkemesi :İş Mahkemesi

Davacı, müteveffa babasının yurtdışı ve askerlik sürelerini borçlanabileceğinin ve ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının, müteveffa babası Garip Akçadağ’ın Türkiye’de sigortalılığı olmadan 23.01.2005 tarihinde vefat ettiği, Yurtdışında(...) 19.05.1980-03.05.1982 arası tasfiye edilmiş süresinin bulunduğu, 06.03.1974 -06.11.1975 arası askerlik hizmetinin olduğu, davacının 04.02.2013 tarihinde Kuruma başvurarak yurtdışı ve askerlik borçlanması ile birlikte ölüm aylığı bağlanmasını istediği, Kurumun 06.02.2013 tarihli işlemi ile talebinin reddedildiği, bu nedenle davacının eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 17.04.2008 tarihli 5754 sayılı Kanunun 79. maddesiyle değişik 3201 sayılı Kanunun 3. maddesi “Bu Kanunun 1. maddesinde belirtilenler ile yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin ... vatandaşı olan hak sahipleri sigortalının Türkiye’de hiçbir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması yoksa Sosyal Güvenlik Kurumuna, Türkiye’de çalışması varsa en son tabi olduğu sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat etmek suretiyle bu Kanunla getirilen haklardan yararlanırlar.” hükmünü içerirken; Yine aynı Kanunla 3201 sayılı Kanunun 5’inci maddesine 4’üncü fıkra hükmü olarak eklenen ek fıkra ile de; “Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.” hükmü getirilmiştir.
Anılan 5754 sayılı Kanun ile, 3201 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler ve getirilen ek düzenlemelere birlikte bakıldığında; başvurulacak kuruluşların belirlenmesinde, eski 3. maddede öngörülen değişik hallerden tümüyle vazgeçilmiş ve sadece; Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği öngörülmüştür.
Somut olayda; davacı murisinin, yurtiçinde sigortalılığı olmadığı dosya kapsamından anlaşıldığından; 3201 sayılı Kanun kapsamındaki borçlanmasının, 5510 sayılı Kanunun 4/1-b maddesinde öngörülen sigortalılık statüsünde kabul edilmesi mümkün bulunmaktadır. Mahkemece; davacının yurtdışı borçlanmasını 5510 sayılı Kanunun 4/1-b maddesinde öngörülen sigortalılık statüsünde yapabileceği, 3201 sayılı Yasa kapsamındaki bu borçlanmadan sonra askerlik borçlanması yapabileceği ve aylık şartlarının da 5510 sayılı Yasanın 4/1-b maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeksizin, yazılı şekilde yurtdışı borçlanmasının 5510 sayılı Yasanın 4/1-a maddesi kapsamında değerlendirilip hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ayrıca; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 297’nci maddesinde; “...taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir” hükmüne yer verilmiştir. Hükümlerin çelişkiden uzak ve infaza elverişli olması, gerçeğe ve hukuka uygun bir karar verilmesi gerekir. Diğer taraftan, hüküm, davanın açıldığı tarihteki hal ve şartlara göre tesis edilen bir karar olup Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre ileriye dönük olarak ve şarta bağlı biçimde karar tesis edilmesi mümkün değildir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma gerekir.
O hâlde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.