10. Hukuk Dairesi 2015/1741 E. , 2015/6474 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, mülga 506 sayılı Kanunun 79. Maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, 01.05.1998 - 08.06.2004 tarihleri arasında Magıc Lıfe oteller grubunda 15/20 Mart-15/20 Kasım arasında sezonluk çalıştığını, bu süreler içerisinde 20.03.1999,01.06.1999,20.03.2000,13.06.2000-20.03.2001-06.05.2001,20.03.2002-12.04.2002,20.03.2003-09.04.2003,20.03.2004-06.06.2004 tarihleri arasındaki bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini istemiştir. Hizmet cetvelinin incelenmesinden, 01.05.1998-13.11.1998 ve 01.06.1999-13.11.1999 tarihleri arasında ...sicil no’lu , 13.06.2000-21.11.2000 ve 06.05.2001-05.11.2001 tarihleri arasında ...sicil no’lu , 12.04.2002-05.11.2002 ve 09.04.2003-11.11.2003 tarihleri arasında ...9 sicil no’lu, 03.06.2004-16.11.2004 tarihleri arasında ise 1006867 sicil no’lu işyerlerinden bildirimlerinin yapıldığı belirgindir. Mahkemece, yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, davacının dava konusu dönemde hizmetleri bildirilen ..., ..., ... sicil numaralı işyerlerinin Kurum kayıtlarının dosya içinde bulunmadığı gibi, sadece işçilik alacağında yer alan tanık beyanıyla yetinildiği bu haliyle eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, yapılacak iş, davacının çalışmasının gerçekliği işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının çalışmaları ile geçtiği dava konusu dönemde bütün işyeriyle ilgili tüm belgelerin( kapsam tarihleri, dönem bordroları, müfettiş raporları vs), davalı Kurumdan, puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları işverenden getirtilmeli, iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden imzanın davacıya aidiyeti davacı tarafından kabul edilenler ile inkar edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan yine davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı; bu işyerlerinin davalı işverene ait olup olmadığı açıklığa kavuşmalı, resen araştırma ilkesi doğrultusunda; bu işyerine ait talep edilen tüm dönemi kapsar bordrolar istenmeli, davalı Kuruma verilmiş dönem bordrolarından kayden çalışması görünen ve uyuşmazlığa konu dönemi kapsar şekilde çalışması bulunan tanıklardan kanaat edinmeye yetecek kadarının re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 06.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.