Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum ve davalı Kooperatif vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 506 sayılı Kanun’un 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddeleri uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Diğer taraftan 4857 sayılı İş Kanununun 13. maddesinde, işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşmenin kısmî süreli iş sözleşmesi olduğu belirtilmiş, 63. maddesinde, genel bakımdan çalışma süresinin haftada en çok 45 saat olduğu, aksi kararlaştırılmamışsa bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı açıklanmıştır. Bu tür hizmet tespiti davalarında tam gün üzerinden veya kısmi zamanlı olarak çalışma olgusunun ortaya konulması önem arz etmekte olup çalışmanın kısmi zamanlı olduğu anlaşıldığı takdirde günde kaç saat hizmet verildiği ve giderek haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli, sonrasında değinilen 63. madde kapsamında 7,5 saatlik çalışmanın 1 iş gününe karşılık geldiğinden yola çıkılarak hüküm altına alınması gereken aylık çalışma süresi belirlenmelidir.
Davacı, 01/06/2003 tarihinden dava tarihine(07.10.2013) kadar, davalı kooperatife ait araçlara, yolcu temin etme, yolcu indirip bindirme gibi işlerde yardımcı olduğunu beyan ederek bu çalışmalarının tespitini istemiştir. Hizmet cetvelinde 06.09.2013 tarihinden itibaren 1136674 sicil no’lu işyerinde bildirimleri olduğu belirgin olan davacının, Mahkemece, tanık beyanlarına dayalı olarak davanın kısmen kabulü ile davalı kooperatife ait işyerinde 01/06/2003- 06/09/2013 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığının tespitine dair hüküm tesis edilmiştir. Davalı tanık beyanlarına göre, davacının aynı durakta bulunan başka kooperatiflere ait araçlara da aynı şekilde yardımcı olduğu ve karşılığında şoförlerden harçlık aldığı iddiası bulunmasına rağmen bu hususun araştırılmayarak yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Mahkemece , yapılacak iş, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının çalıştığı iddia olunan ... önündeki durakta hangi kooperatife ait araçların geçtiği ve bunların davalı kooperatifle aynı yöne gidip gitmedikleri belirlenmeli, re’sen araştırma ilkesi doğrultusunda, farklı kooperatife ait araçların şoförleri ve o hatta görev yapan trafik polisleri belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, ayrıca davalı kooperatife ait dönem bordroları celbedilerek bordrolu tanık dinlenmeli böylece davacının, sürekli ve kesintisiz olarak sadece davalı kooperatifde çalışıp çalışmadığı tespit edilmeli, başka kooperatiflerde de çalışması belirlendiği takdirde kısmi çalışma gözetilip günde kaç saat davalı kooperatif nezdinde çalıştığı kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenip elde edilecek sonuca göre sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum ve Kooperatif vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan S.S. 18 Nolu Motorlu Taşıyıcılar Koop."ne iadesine, 06.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.