BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2018/2130 Esas 2021/1143 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/2130 Esas
KARAR NO: 2021/1143
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/05/2018
NUMARASI: 2016/1090 Esas, 2018/545 Karar
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 14/10/2021
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı arasında 31.07.2015 tarihli Özel Güvenlik Hizmet Alım Sözleşmesi imzalandığını, ... kooperatifinde 21 kişi ile silahsız özel güvenlik işini üslendiğini, davalının 30.06.2016 ve 31.07.2016 tarihli faturaları ödemediğini, bunun üzerine davalı aleyhinde Büyükçekmece ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası üzerenden icra takibi başlatıldığını davalının haksız ve kötü niyetli olarak takibe itiraz ettiğini belirterek itirazın İptaline, takibin devamına, %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; görevli mahkemenin Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, davacı tarafla 31.07.2015 tarihinde Özel Güvenlik Hizmet Alımı Sözleşmesi imzalandığını, buna göre sözleşmenin bitim tarihinin 31.07.2016 olduğunu, davacının hak ediş toplamının 743.123,36 TL, müvekkilinin yaptığı kesinti ve ödemeler toplamının ise 643.926,56 TL olduğunu, müvekkilinin kalan ve borç olarak görünen 99.196,80 TL'nin 34.637,84 TL'sinin sözleşme gereğince davacıya iade edilmesi gereken teminat miktarı olduğunu, bu miktarın iadesinin ancak anılan sözleşmenin 11. maddesinde belirtilen zaman ve düzenleme koşullarının yerine getirilmesi halinde mümkün olacağını, davacının bu işle ilgili 35.637,84 TL kesin teminat verdiğini, teminatın süresinin 01.02.2017 tarihine kadar olduğunu, davacı henüz vadesi gelmeyen alacak için takip başlattığını, yüklenici davacının bu işten dolayı idareye her hangi bir borcunun olmadığı tesbit edildikten sonra SGK'dan alınan ilişikliksiz belgesinin idareye verilmesinden sonra kesin teminatın yükleniciye iade edileceğini, davacının sözleşmeden doğan şartları yerine getirmediğini, davacının, teminat miktarını talep etmesi koşularının henüz oluşmadığını, gerektiğinde müvekkili tarafından irat kaydedilebileceğini, davacının talep ettiği 30.06.2016 tarih, 44790 nolu faturanın karşılığının ise müvekkili tarafından fazlasıyla ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece, 11.04.2018 tarih bilirkişi heyet raporunun hükme esas alındığı, güvenlik hizmeti karşılığında 30.08.2015-31.07.2016 tarihleri arasında düzenlenen faturaların gerek davacı ve gerekse davalı ticari defter ve belgelerine zamanında ve usulüne uygun olarak kaydedildiği, davacı şirketin davalı kooperatiften takip ve dava tarihi itibarıyla 99.196,80 TL alacak tutarının, davalı kooperatif kayıtlarında davacı adına aynen borç şeklinde kayıtlı olduğu, ancak anılan sözleşmenin 12. maddesindeki düzenlemeler çerçevesinde davacının ilgili maddede belirtilen evrakları davalı Kooperatife teslim ettiğine dair dosya kapsamında herhangi bir bilgi veya belgenin yer almadığı, davalının anılan sözleşme ilişkisine dayalı olarak davacıya olan bakiye borcunu yerine getirmesinin ön şartının, ilgili maddedeki evrakların davacı tarafından davalıya teslimi olduğu gerekçesi ile davanın muaceliyet şartının takip tarihi itibariyle gerçekleşmemesi nedeniyle REDDİNE karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ: Karar, davacı vekili tarafından yasal süresi içerisinde istinaf edilmiştir. Davacı vekili istinaf nedenleri olarak; bilirkişi raporları arasındaki çelişkinin giderilmediğini, tarafların tacir olduğunu, Sözleşmenin 10. maddesinde, güvenlik hizmet bedeli karşılığında her ay kesilecek fatura bedelinin ödenmesinin taraflarca kabul edildiğini, davalının 10 ay boyunca hizmet bedeli karşılığı kesilen fatura bedellerini herhangi bir itiraz ileri sürmeden ödediğini, ancak sözleşmenin sona erdirilmesine karar verilmesi üzerine iyi niyetten uzak hak kötüye kullanılarak son iki faturayı ödenmediği gibi teminat bedelini de iade etmediğini, davalı Kooperatife kesilen faturaların gününde ödenmediği halde işçi maaşlarının gününde müvekkili tarafından ödendiğini, ancak SGK ve vergi ödemelerinin zamanında yapılamadığını ve bu hususun davalı kooperatifin bilgisi dahilinde kabulü ile devam ettiğini, hizmet fatura bedellerinin geç ödenmesi nedeni ile şirketin zor duruma düştüğünü, SGK e-haciz ihbarnamesinin davalı kooperatife tebliğ edilmesinin müvekkili tarafından talep edildiği ve ilgili kuruma ödeme yapmaları hususunda muvafakat verilerek hak edişinden düşülmesinin gerçekleştirildiğini, sözleşmenin 12.maddesinin uygulanmasının davalı tarafından terk edilerek hizmet alımına devam edildiğini, davalı tarafın sözleşme feshinden sonra kendisi tarafından hiç uygulanmayan sözleşme şartını ileri sürerek ödeme yapmaktan kaçınmasının TMK. 2. ve 3. maddesine iyi niyet kuralına ve güven ilkesine aykırılık teşkil ettiğini, bilirkişi heyetinde hukuk bilirkişisi olmasına rağmen bu hususun hiç tartışılmadığını, fatura bedeline sözleşme süresince itiraz edilmediğini, davalının kamu ihale şartnamesi benzeri bir sözleşme düzenleyerek bir taraf aleyhine sözleşme hükümlerini ağırlaştırdığını, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na göre genel işlem koşullarına tabi olduğunu, sözleşmenin 12. maddesinde belirtilen evrakların tamamına yakınının davalıya süresinde teslim edildiğini, sadece vergi ve SGK borcu ile ilgili evrakların tamamlanamadığından davalıya teslim edilemediğini, bu borçlarla ilgili müvekkilinin yapılandırmaya gittiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava, " Özel Güvenlik Hizmet Alım Sözleşmesi " kapsamında düzenlenen fatura alacaklarının tahsili amacıyla başlatılan icra takibine karşı itirazın iptali davasıdır. Büyükçekmece ... icra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası incelendiğinde; davacı şirketin davalı aleyhinde, dayanak 4.10.2016 tarih, 99.196,80 TL bedelli fatura gereğince 10.10.2016 tarihinde, 99.196,80 TL asıl alacak üzerinden takip başlattığı, davalının takibe itiraz ederek takibi durdurduğu, davanın yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşımıştır. Taraflar arasında; sözleşme ilişkisinin varlığı, düzenlenen faturalar konusunda herhangi bir uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık; davacı tarafın sözleşme yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği ve davacının takip konusu fatura alacağına hak kazanıp kazanmadığı, kararın usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasında toplanmıştır. Mahkemece tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılmasına karar verilmiş, bilirkişi raporu alınmıştır. 23.06.2017 tarihli bilirkişi raporunda; davacının ticari defterlerine göre davacının davalıdan 99.196,80 TL alacaklı gözüktüğü, davacı taarfından kesilen faturaların tamamının davalının ticari defter ve belgelerinde kayıtlı olduğu, defterlerin birbirlerini teyit ettiği belirtilmiştir. 05.04.2018 tarihli bilirkişi heyet raporunda; taraflar arasında 31.07.2015 tarihinde Özel Güvenlik Hizmet Alımı Sözleşmesi imzalandığı, işbu Sözleşme süresinin 365 gün olduğu; bu kapsamda davacı tarafından davalı Kooperatife verilen güvenlik hizmeti karşılığında 30.08.2015-31.07.2016 tarihleri arasında düzenlenen faturaların gerek davacı ve gerekse davalı ticari defter ve belgelerine zamanında ve usulüne uygun olarak kaydedildiği, karşılığında yapılan tahsilai/tediyelerinde her iki taraf ticari defterlerinde uyumlu olduğu, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri gereğince davacı tarafından davalı yana verilen 35.037,84 TL nakdi teminat tutarının sözleşme bitim tarihinden sonra 01.09.2016 itibarıyla davalı kooperatif ticari defterlerinde davacı yana olan borç tutarına eklendiği, öte yandan SGK'dan gelen yazı çerçevesinde, davacı hak edişine mahsup edilmek üzere davalı kooperatif tarafından SGK'ya ödenen 26.788,72 TL bedelin de yine her iki taraf ticari defterlerine B/A kaydının yapıldığı, mali açıdan neticeten, gerek davacı ve gerekse davalı tarafından ibraz olunan 2015-2016 yılı ticari defter ve belgeleri kapsamında davacı şirketin davalı kooperatiften takip ve dava tarihi itibarıyla 99.196,80 TL alacak tutarının, davalı kooperatif kayıtlarında da davacı adına aynen borç şeklinde kayıtlı olduğu, ancak anılan sözleşmenin 12. maddesindeki düzenleme çerçevesinde davacının ilgili maddede belirtilen evrakları davalı Kooperatife teslim ettiğine dair dosya kapsamında herhangi bir bilgi veya belgenin yer almadığı, davalının anılan sözleşme ilişkisine dayalı olarak davacıya olan bakiye borcunu yerine getirmesinin ön şartının, ilgili maddedeki evrakların davacı tarafından davalıya teslimi olduğu, bu evrakların davalıya teslim yükümlülüğünün yerine getirildiğinin dosya kapsamına göre kanıtlanamadığı, buna göre, davacının vaki alacağının muacceliyet kesbettiğinden ve buna bağlı olarak davalının temerrüde düştüğünden söz edilemeyeceği belirtilmiştir. Taraflar arasında akdedilen 31.07.2015 tarihli sözleşmenin 12.1. Maddenin 4, 5 ve 6 ncı paragraflarında "SGK ve işsizlik sigorta primlerini yatırmış olduğuna dair belgeyi, Personel için düzenlediği bordro örneklerini, Bir önceki aya ait aylık sigorta primleri bildirgesini ve çalışan elemanların isimlerine göre aylık sigorta primleri ile gerekli tüm vergilerin ödendiğini gösterir belgelerini, devam çizelgesini talep ettiği ayın faturası ile birlikte kuruma ibraz etmek zorundadır. ''Yine Sözleşmenin 12.3. numaralı maddesinde: "Firma hak edişlerine esas teşkil edecek aylık puantajiarı ile sair ödeme evrakları (aylık prim, hizmet belgesi, muhtasar ve bunlara ait tahakkuk ve makbuzları) fatura ile birlikte dosya halinde muhasebe birimine gönderilmek üzere ilgiii kişiye teslim eder." hükümlerini düzenlendiği anlaşılmıştır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK nun birinci bölümünde borç ilişkileri, birinci ayrımında, sözleşmeden doğan borç ilişkileri ve 1. maddede ise, sözleşmenin kurulması düzenlenmiştir. Aynı yasanın 12. maddesinde, sözleşmelerin şekli üst başlığı ile, sözleşmelerin geçerliliğinin kanunda aksi öngörülmedikçe hiçbir şekle bağlı olmadığına yer verilmiştir. Taraflar özgür iradeleri ile hizmet alım sözleşmesi imzalanmışlardır. Hizmet sözleşmesinde tarafların hak ve yükümlülükleri belirlenmiştir. Sözleşmenin 12. maddesinde, yüklenicinin yani davacı şirketin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları düzenlenmiştir. Davacı yüklenici tarafça sözleşme kapsamında düzenlenen edim yerine getirilmemiş, söz konusu edimin yerine getirildiğine ilişkin usulüne uygun şekilde düzenlenmiş ibranameleri dosyaya ibraz edememiştir. Özellikle sözleşmenin bitiş tarihinden sonra sözleşme dönemine ilişkin olduğu iddia edilen alacağın tahsili için icra takibi başlatılmadan önce, davacı yüklenici firmanın sözleşme gereğince üzerine düşen edimlerini tam olarak yerine getirdiğine dair belgeleri dosya ibraz etmesi gerekirken ibraz etmemiştir. Somut olayın özelliği itibari ile davacının üzerine düşen edimlerini yerine getirmeden davalı taraftan alacak iddiasında bulunması ve davalı tarafın buna ilişkin edimini yerine getirilmesini talep etmesi borçlar hukukunun sözleşme hükümlerine ve iş hukukuna dair ilgili hükümlere uygun düşmediği, mahkemece tesis edilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşımakla davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatine varılmış aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Dosya kapsamı ve delil durumuna göre İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olduğundan HMK' nın 353/1.b.1 maddesi gereğince davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan REDDİNE, 2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince alınması gereken 59,30 TL istinaf maktu karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin yatırılan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 23,40 TL harcın davacıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA, 3-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 361/1. fıkrası uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay nezdinde Temyiz Kanun Yolu Açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.14/10/2021