Danıştay 2. Daire 2021/12433 Esas 2021/460 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/12433
Karar No : 2021/460

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...İnş. Teks. Ürün. Tic. Ltd. Şti.

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Kaymakamlığı
2- …. Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Ankara ili, Çankaya ilçesi, .. peronda bulunan …, …, … ve … numaralı dükkanların kiracısı olan davacı şirket tarafından, anılan işyerlerinin tahliyesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarih, … sayılı ve … tarih, … sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesince, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 10/09/2015 günlü, E:2015/9726, K:2015/3321 sayılı bozma kararına uyularak; dava konusu … no'lu dükkanın, Çankaya Kaymakamlığı'nın … tarih ve …-… sayılı yazısı ile … tarihinde ..., …, … no'lu dükkanların, Çankaya Kaymakamlığının … tarih ve …-…-… sayılı yazıları ile 06/01/2014 tarihinde boşaltıldığı, dolayısıyla davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle, istem hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, tahliyesi istenilen dükkanlarda tahliye işleminin gerçekleştirilmediği, halihazırda ticari faaliyetine anılan dükkanlarda devam ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davalı idareler tarafından, temyiz isteminin reddinin gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesi'nce; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : Davacı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında davaya konu işyerlerinin kullanımına ilişkin 01/02/1993 ve 02/01/1997 tarihli kira sözleşmelerinin akdedildiği, sözleşme süresinin müteakip yıllarda uzatıldığı, davalı idarenin … tarihli yazıları ile … numaralı işyerinin … tarihinde, …, …, … numaralı işyerlerinin ise … tarihinde kira sözleşmesinin sona ereceği ve bu tarihte işyerlerinin boş olarak idareye teslim edilmesi gerektiğinin bildirilmesine rağmen, tahliye edilmemesi üzerine Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 18/01/2013 ve 25/02/2013 tarihlerinde Çankaya Kaymakamlığından 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi uyarınca söz konusu işyerlerinin tahliye edilmesinin istenildiği, Çankaya Kaymakamlığı tarafından … tarih, … sayılı ve … tarih, …, …, … sayılı işlemler ile taşınmazların tahliyesine karar verilmesi üzerine, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Çankaya Kaymakamlığının yazısı dayanak alınmak suretiyle taşınmazların 01/07/2013 tarihinde tahliye edileceğine ilişkin dava konusu … tarih, … sayılı ve … tarih, … sayılı yazıların düzenlenerek davacıya 26/06/2013 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmeyeceği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiş; aynı Kanun'un 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, "ecrimisil:" Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, İdarece talep edilen tazminat; "fuzuli şagil" ise, kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili İdarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Aynı Yönetmeliğin 84. maddesinde, Hazine taşınmazlarından kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilenlerin dışında kalanların fiilî durumlarının, İdarece hazırlanan program dâhilinde mahallinde tespit edilerek tespitten önceki sürelere ait işgal ve tasarruflar sebebiyle ecrimisil takip ve tahsilatı yapılacağı, bu taşınmazların denetim ve idare altına alınacağı hükme bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinde de, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu taşınmazların 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun uyarınca Çankaya Belediye Başkanlığına devredilerek, 05/06/1987 tarihinde tapuda anılan Belediye Başkanlığı adına tescil işleminin gerçekleştirildiği; devir işleminden 28 yıl sonra, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının talebi üzerine, 05/03/2015 tarihli karar ile devir işleminin geri alınmasına ve taşınmazların tekrar tapuda Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına tescil edilmesine karar verildiği; Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından anılan işlemin iptali talebiyle açılan davada ... İdare Mahkemesince; 12/05/2017 tarihinde, dava konusu işlemin tesis edildiği 05/03/2015 tarihi itibariyle Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 Sayılı Kanunun Uygulanması İle İlgili Yönetmeliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmeliğin yürürlükte olmadığı ve İl İdare Kuruluna büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyesi arasındaki bölüşüm ilişkisini düzenleyen ve bu kapsamda yapılacak devirler veya yapılmış devirlerin geri alınması konusunda yetki tanıyan başka bir düzenleme de bulunmadığından, dava konusu işlemin tesisi sırasında yetkili bulunmayan Ankara Valiliği İl İdare Kurulunca tesis edilen işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla onandığı; dolayısıyla, dava konusu taşınmazların mülkiyetinin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait olmadığı ve Çankaya Belediyesine ait olduğu anlaşılmıştır.
Mahkemece, davacı tarafından tahliye işlemlerini tesis eden makam olan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı hasım gösterilerek açılan davada, 13/11/2018 tarihli ara kararı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının hasım mevkiinden çıkartılıp, Çankaya Belediye Başkanlığı hasım mevkiine alınmış olmakla birlikte; iptali istenilen işlemlerin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından tesis edilen … tarih, … sayılı ve … tarih, … sayılı işlemler olduğu; başka bir deyişle, taşınmazlar Çankaya Belediye Başkanlığına ait olsa da, Çankaya Belediye Başkanlığınca uyuşmazlığa ilişkin tesis edilen herhangi bir işleminin bulunmadığı, dolayısıyla hasım mevkiinde yer alamayacağı kuşkusuzdur.
Buna göre, Mahkemece yeniden yapılacak yargılamada, Çankaya Belediye Başkanlığının hasım mevkiinden çıkartılıp, dava konusu işlemleri tesis eden idare olan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının tekrar hasım mevkiine alınarak, yetkisiz idare tarafından tesis edilen dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekmekte iken, Çankaya Belediye Başkanlığı husumetiyle ve taşınmazların tahliye edildiği, bu nedenle davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığı yönünde verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bunun yanı sıra, davacı şirket tarafından, aynı yerde bulunan … no'lu dükkanın tahliye edilmesine ilişkin Çankaya Kaymakamlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali talebiyle açılan davada, kira sözleşmesiyle faaliyet gösterilen işyerinin mülkiyetinin dosyaya sunulan 05/06/1987 tarihli tapu kaydından ve belgelerden, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait olmadığı ve Çankaya Belediyesine ait olduğu, dolayısıyla davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin, mülkiyetinde bulunmayan taşınmazın 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi uyarınca tahliye ettirilmesine ilişkin mülki amirden talepte bulunma yetkisine sahip olmadığı, bu nedenle de davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının talebi üzerine, Çankaya Kaymakamlığınca tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yönünde … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı karar, Dairemizin 08/03/2021 tarih, E:2021/12107, K:2021/459 sayılı kararı ile onanmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.