Danıştay 13. Daire 2021/432 Esas 2021/830 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/432
Karar No:2021/830

TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVALI) … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

2. (DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER)
1- … İnşaat Harfiyat Madencilik Tarım Nakliye Petrol Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
2- … Yapı A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Enerji Üretim Anonim Şirketi
2- … Enerji İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.
3- … İnşaat Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı'nca 04/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Nevşehir-Aksaray Devlet Yolu Km: 23+788 - 78+760 Arası Yapım" ihalesine istekli olarak katılan davacı iş ortaklığı tarafından, itirazen şikâyet başvurularının 1-(a) ve 1-(h) kısımlarında yer verilen iddiaların reddedilmesine ilişkin Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 12/08/2020 tarih ve 2020/UY.I-1357 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı iş ortaklığı tarafından, dava dışı ... İnşaat Harfiyat Madencilik Tarım Nakliye Petrol Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş. - ... Yapı A.Ş. iş ortaklığınca uyuşmazlık konusu ihale kapsamında "Beton çelik çubuğu" girdileri ile iş kalemlerinde yer alan "Çam Kerestesi" girdisine yönelik olarak yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının, Kamu İhale Kurulu tarafından davacıların iddiaları doğrultusunda 4734 sayılı Kanun'un 56. maddesinin lafzına ve amacına göre gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusunda etkili bir araştırma yapmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, beton çelik çubuğu fiyat tekliflerinin incelenmesi çerçevesinde, fiyat tekliflerini onaylayan ilgili meslek mensuplarından tekliflerin dayanağı olan faturalar, defter kayıt belgeleri ve anılan mükellefle olan tam tasdik sözleşmesi gibi belgelerin aslı veya noter onaylı örneklerinin istenildiği, bu belgelerin ilgili meslek mensupları tarafından kendilerine gönderildiği, tüm bu belgelerin incelenmesi neticesinde söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamındaki fiyat tekliflerindeki bilgilerle uyumlu olduğunun görüldüğü, (h) kısmında belirtilen girdilerin açıklanması için Karayolları Genel Müdürlüğü'nün kârsız rayiç fiyatlarının kullanıldığı, dava dışı isteklinin teklifinin zaten başka bir sebepten ötürü reddedildiğinden sonucu değiştirmeyecek iddiaların incelenmesinin usul ekonomisine aykırı olduğunun açık olduğu, ayrıca davacının dava açmakta herhangi bir hak veya menfaat kaybı ihtimali bulunmadığından davanın ehliyet yönünden reddinin gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı yanında müdahil tarafından, Kurul'un dava konusu kararında mevzuatı aşar şekilde inceleme yapıldığı, normalde yalnızca fiyat teklifi ile yetinilirken ve Ek-O6 tutanaklarının bile istenilmediği, ancak fiyat teklifi ile tutanaklar arasında bir uyumsuzluk olmadığı görülünce fiyat tekliflerini onaylayan ilgili meslek mensuplarından tekliflerin dayanağı olan faturalar, defter kayıt belgeleri ve tam tasdik sözleşmelerinin istenildiği, hâli hazırda ayrıntılı inceleme yapıldığından davanın reddi gerekirken eksik araştırma yapıldığı gerekçesiyle iptal kararı verilmesinin hukuka uygun olmadığı, başka bir ihalede tutanakların dayanağı faturaların istenmesine ilişkin itirazın Kurul tarafından incelenmediği ve açılan davada verilen ret kararının Danıştay tarafından onandığı, hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak idarelerin kararlarında istikrar olmasının beklendiği, kişiye özel inceleme yapılmamasının esas olduğu, aksi durumun hukuki öngörülebilirlik ve hukuki güvenilirlik ilkelerinin ihlâli niteliğinde olacağı, dava dilekçesinde tutanaklara esas teşkil eden satış faturaları ile yevmiye defter kayıtlarının incelenmediği belirtilmiş ise de bu belgelerin incelendiği, fiyat teklifi veren firmaların vergi mahremiyeti gereği bilgilerinin açıklanmaması gerektiğinden belgelerdeki bilgilere karar içeriğinde yer verilmediği, mevzuat gereği incelenmesi gerekmeyen tutanak dayanağı belgelerin dâhi istenerek incelendiği, Kurul kararında (d)-(e)-(f)-(g)-(ğ)-(h) kısmındaki iddiaların tek başlıkta incelendiği, iddialarda bahsedilen girdiler rayiç fiyatlar ile açıklandığından reddedildiği, NAY/05-27-28 poz numaralı iş kalemlerinde "Çam Kerestesi" isimli bir girdi olmadığı, bu girdinin NAY/10 pozunda bulunduğu ve bu girdinin rayiç fiyat ile açıklandığı, savunma dilekçesi ve müdahillik dilekçesi ekinde gönderilen belgelerde çam kerestesi için rayiç fiyat kullanıldığına ilişkin bilgiler yer almasına rağmen Mahkemece bu girdiye sanki fiyat teklifi alınmış gibi karar tesis edildiği, mezkur girdinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçleri ile açıklandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından, beton çelik çubuğu girdileri için yapılan açıklama kapsamında ibraz edilen ... firmasından alınan ve SMMM ... tarafından onaylanan fiyat teklifinin gerçeği yansıtmadığı, yevmiye defterine kayıt edilerek vergi dairesine sunulan ve ekte bir örneği sunulan gerçek faturanın … numaralı olduğu, ilgili malzemelerin faturada yer almadığı, açıklama kapsamında ibraz edilen faturanın ise … numaralı olduğu, bu faturanın firmanın yevmiye defterinde kayıtlı olmadığı, vergi dairesine de bildirilmediği, faturanın açıklama yapılabilmesi için sonradan sunulan bir belge olduğu, her iki faturanın tarihlerinin ve tutarlarının aynı, içeriklerinin farklı olduğu, bu sebeple düzenlenen tutanaklara dayanak teşkil eden satış faturalarının istenerek yevmiye defteri kayıtlarının sorgulanması gerektiği, Mahkemenin yürütmenin durdurulması kararı üzerine yapılan inceleme sonucunda alınan 13/01/2021 tarih ve 2021/UY.I-74 sayılı karar ile; tutanakların dayanağı olan ... numaralı faturanın ilgili firmanın yevmiye defteri kayıtlarında bulunmadığı, meslek mensubu tarafından ... sayılı faturanın gönderilmediği, sunulan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış faturasının kaydının gönderilen yevmiye defteri örneklerinde bulunmadığı, dolayısıyla beton çelik çubuğu girdileri için sunulan fiyat tekliflerinin dayanaktan yoksun olduğu ve aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle geçerli kabul edilemeyeceği sonucuna varıldığı, ayrıca meslek mensubu hakkında yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda gerekli incelemenin yapılması için TÜRMOB’a bildirimde bulunulmasına karar verildiği, tüm bunlara rağmen davalı tarafından hâlâ yeterli incelemenin yapıldığı iddiasında bulunulmasının hukuken anlaşılabilir olmadığı, 1-(h) kısmında ileri sürülen iddialara ilişkin aynı karar ile; “...başvuru sahibinin iddia ettiği gibi söz konusu girdi için fiyat teklifi kullanarak açıklama yapılmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” denilerek bu yöndeki iddiaların yerinde olmadığının gerekçeleri ile ortaya konulduğu, ancak dava konusu kararda hiçbir gerekçe gösterilmeden başvurunun reddedildiği, dolayısıyla bu iddianın haklılığının bizzat davalı tarafından ortaya konulduğu, her ne kadar 1-(b) kısmına ilişkin verilen karar nedeniyle dava açılmasında menfaatlerinin bulunmadığını ileri sürülmekte ise de dava dosyasına bir örneğini sunulan ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile dava konusu işlemin bu yönden iptaline karar verildiği, dolayısıyla dava açılmasaydı sözleşme imzalanmaması gereken müdahil iş ortaklığı ile sözleşme imzalanması yönünde işlem tesis edileceği, dava açmakta açık bir menfaatlerinin bulunduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının ve davalı yanında müdahillerin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:..., K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalı idareye ve davalı yanında müdahillere iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL …-TL yürütmeyi durdurma harçlarının istemleri hâlinde davalı idareye ve davalı yanında müdahillere iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 08/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.