MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 30/04/2014 gününde verilen dilekçe ile haksız el koyma nedeniyle tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 24/06/2015 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Davacının davalı ..."na yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dava, haksız el koyma nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; müvekkili adına kayıtlı olan ... plaka sayılı Ford Transit marka aracın 21/09/2004 günü gece vakti iş yerinin önündeyken çalındığını, davacının bu olayı ertesi gün işe geldiğinde farkettiğini ve 22/09/2004 tarihinde suç duyurusunda bulunduğunu, çalınan aracın davalılardan ..."nin sevk ve idaresinde iken 24/10/2004 tarihinde ... ili ... ilçesine bağlı jandarma karakolu tarafından yapılan kontrollerde kaçak mazot taşıdığı gerekçesiyle durdurulduğunu, davaya konu aracın yakalandığı sırada plakasının ... olduğunun tespit edildiğini, davalı ... hakkında ... Asliye Ceza Mahkemesinde kaçakçılık suçundan ceza davası açıldığını, bu süreçte davacıya ait aracın 10 yılı aşkın süre devlet tarafından haksız bir şekilde muhafaza altında tutulduğunu, el koyma işlemi sırasında motor ve şase numaraları kontrol edilmiş olsaydı davacının 24/10/2004 tarihinde aracını teslim almasının mümkün olabileceğini belirterek, araç bedelinin ve bu süreçte aracı kullanamamasından kaynaklanan kazanç kaybının davalılardan tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalılar ... ve ... vekili; açılan davanın zamanaşımına uğradığını, davacı tarafından talep edilen tazminat miktarının çok yüksek olduğunu, davanın esastan ve davalı ... açısından husumet yönünden reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, araca el konulmasında herhangi bir usulsüzlük bulunmadığı, davacının zararının ancak genel hükümlere göre açılacak tazminat davasına konu olabileceği, haksız el koyma nedeniyle devletin sorumluluğu yoluna gidilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davada sıfat; tarafın, dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Taraf sıfatı (husumet); maddi hukuka göre belirlenen, bir subjektif hakkı dava etme yetkisini ya da bir subjektif hakkın davalı olarak talep edilebilme yetkisini gösteren bir kavramdır. Dava şartı olan taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartı olarak düzenlenmiş ve 115. maddesinde de mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı hükme bağlanmıştır.
Somut davada; davaya konu uyuşmazlık haksız el koyma nedenine dayandığından davalı ... Bakanlığının pasif dava ehliyetinin bulunmadığı gözetilerek hakkında açılan davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken, esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemiş, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
2-Davacının diğer davalılara yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacıya ait araca mazot kaçakçılığında kullanıldığı iddiasıyla el konulduğu, yapılan ceza yargılamasında sanığın suçu sabit görülmekle sanık ..."nin cezalandırılmasına ve davaya konu aracın müsaderesine karar verildiği, müsadere kararının gereği yerine getirilmek ve tasfiye işlemlerini gerçekleştirmek için Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Van Tasfiye Şube Müdürlüğü yetkilileri tarafından araç üzerinde yapılan fiziki incelemelerde, müsadere edilmek istenilen aracın motor şase numarasının plaka ile uyumlu olmadığının tespit edilmesi üzerine infazın durdurulduğu anlaşılmıştır. Bunun üzerine; ... Asliye Ceza Mahkemesinin 23/05/2017 gün, 2017/7 esas ve 2017/146 karar sayılı ilamıyla, suçta kullanılan nakil aracının şase numarası ile üzerine tedbir konulmasına karar verilen aracın şase numarasının farklı olması ve suçta kullanılan araca ait şase numarasının... plaka sayılı araca ait olduğunun tespit edilmiş olması karşısında, ... plaka sayılı aracın kayden maliki ..."nin iyiniyetli üçüncü kişi olduğu anlaşılmakla TCK"nun 54. maddesi uyarınca, yasal koşulları oluşmadığından ... plaka sayılı aracın müsaderesine yer olmadığına ve karar kesinleştiğinde sahibine iadesine karar verilmiş; karar, Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 10/01/2019 gün, 2018/9393 esas ve 2019/345 karar sayılı ilamıyla onanarak kesinleşmiştir.
Şu halde; davacıya ait araca haksız olarak el konulduğu ceza mahkemesinin kesinleşmiş kararı ile tespit olunarak hüküm altına alındığına göre, haksız el koyma nedeniyle oluşan zarar kapsamının gerekirse konusunda uzman bilirkişi marifetiyle belirlenerek uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemiş, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarına (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... yararına, (2) nolu bentte gösterilen nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 30/09/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.