MAHKEMESİ : Yargıtay 4. Hukuk Dairesi (İlk Derece)

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4. Hukuk Dairesince;
“DAVA: Dava dilekçesinde, davacının hukuka aykırı arama ve elkoyma işlemleri sonucunda tutuklandığı ve 17 aydır bu durumunun devam ettiği; hukuka aykırı delil oluşturulmasının ve gerekçesiz tutuklama ile itirazın reddi kararlarının, CMK ve AİHS hükümlerine aykırı olduğu ileri sürülerek; ayrı ayrı 10.000,00"er -TL manevi tazminata hükmedilmesi, talep ve dava olunmuştur.
CEVAP: Cevap dilekçesinde, davanın dinlenilebilir olmadığı ve reddi gerektiği savunulmuştur.
GEREKÇE: Dava, hakimlerin hukuki sorumluluğu hükümlerine dayalı olarak manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Dava şartı niteliğindeki görev sorunu, kendiliğinden ve öncelikle irdelenmeli ve ön inceleme aşamasında bu konuda bir karar verilmelidir. (HMK m.114, m.115 ve m.138)
Yargılama aşamasında ve 28/06/2014 tarihinde yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6545 sayılı Yasa"nın 70. ve 86. maddeleri hükümleri uyarınca, suç soruşturması veya kovuşturması sırasında yapılan her türlü işlem veya alınan kararlar nedeniyle hakimler ve Cumhuriyet savcıları hakkında açılan davaların ağır ceza mahkemeleri tarafından hükme bağlanacağı ön görülmüş; diğer yandan, CMK"nun 142. maddesi ile de zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesi yetkili kılınmıştır. Açıklanan nedenlerle, aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçe uyarınca;
1-6545 sayılı Yasa"nın 70. maddesi ile değişik CMK"nun 141/3. maddesi ile 142. maddesi uyarınca mahkememizin görevsizliğine,
2-Dosyanın talep halinde görevli İstanbul Anadolu Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi"ne gönderilmesine,
3-Takdiren para cezası tayinine yer olmadığına,
4-Yargılama giderlerinin görevli mahkemede gözetilmesine,”
Dair oybirliği ile verilen 20.01.2015 gün ve 2014/68 E., 2015/4 K. sayılı karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Davacı tarafın temyiz isteminin süresinde olduğunun anlaşılmasından ve dosyadaki tüm kağıtların okunmasından sonra gereği düşünüldü:
Dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 46. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili müvekkilinin İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesinin 2010/34 E. sayılı dosyasında hakkındaki hukuka aykırı kanıtlar dayanak gösterilerek yirmi aydır tutuklu olduğunu, tutukluluk halinin devamı kararları ile müvekkilinin özgürlüğünün kısıtlandığını, bu durumun müvekkilinin manevi eziyet çekmesine neden olduğunu ileri sürerek ayrı ayrı 10.000,00 TL olmak üzere toplam 30.000,00 TL tazminatın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... vekili dava konusu kararın kesinleşmediğini, HMK’nın 46. maddesindeki koşulların oluşmadığını, sorumluluğu ispata yarayacak yeterli delil sunulmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
İhbar olunan hakimler vekili husumet ve esas yönünden davanın reddini savunmuştur.
Özel Dairece verilen 03.05.2011 tarihli karar ile, davanın CMK’nın 141. maddesinde sayılan koruma tedbirinin uygulanmasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olduğu, CMK’nın 141-144. maddelerinin HUMK’nın 573 ve devamı maddelerine göre özel kanun niteliğinde olduğu, davaya bakmakla Ağır Ceza Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince temyizi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca verilen 16.12.2011 tarihli bozma kararında, hakimin genel olarak hukuki sorumluluğundan kaynaklanan ve 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 93/A maddesi ile mülga 1086 sayılı HUMK’nın 573 vd (6100 sayılı HMK’nın 46 vd) maddeleri hükümleri uyarınca çözümlenmesi gereken davanın, 6100 sayılı HMK’nın 47. maddesi uyarınca Yargıtay 4. Hukuk Dairesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği, bu itibarla Ağır Ceza Mahkemesinin görevli olduğu mülahazasıyla verilen dava dilekçesinin reddine dair kararın usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Özel dairece bozmaya uyularak verilen 16.04.2013 tarihli kararda, dava konusunun ceza yargılaması sırasında yapılan işleme ilişkin olduğu, açılan ceza davasının ise derdest bulunduğu, 6110 sayılı Yasa ile değişik 2802 sayılı Yasanın 93/A maddesi uyarınca ancak asıl dava sonucunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra tazminat davası açılabileceği gerekçesiyle dava ön şartı yokluğu nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince yeniden temyizi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 13.11.2013 tarihli ilamı ile karar önce onanmış, davacı vekilinin karar düzeltme istemi üzerine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca verilen 21.05.2014 tarihli bozma kararında, 21.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6526 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 19. maddesi ile 24/02/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 93/A maddesinin yürürlükten kaldırıldığı, böylelikle Devlet aleyhine açılacak tazminat davasının ancak dava konusu işlem, faaliyet veya kararın dayanağı olan dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra açılabileceği şartının kaldırıldığı, davanın açıldığı sırada dava şartı olarak kanunda yer almayan ancak muhakeme sırasında getirilen dava şartının, yine hüküm kesinleşmeden kaldırılması karşısında mahkemece (Dairece) işin esası hakkında inceleme yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Özel Dairece bozmaya uyularak yukarıda başlık bölümüne alınan gerekçe ile 6545 sayılı Yasanın 70. maddesi ile değişik CMK’nın 141/3. maddesi ile 142. maddesi uyarınca mahkemenin görevsizliğine, dosyanın talep halinde görevli İstanbul Anadolu Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, gerekli temyiz ilam harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, karar düzeltme yolu açık olmak üzere 24.05.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.