MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 01/01/2001-07/04/2008 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile ... TC kimlik numaralı davacı ..."ın ,davalıya ait ....05.01 işyeri sicil numaralı işyerinde 01/01/2001-07/04/2008 tarihleri arasında kuruma bildirilen süreler dışlandıktan sonra 01/01/2001-28/12/2005 tarihleri arasında 1797 gün, 06/01/2007-07/06/2007 tarihleri arasında 152 gün olmak üzere toplam 1949 gün süre ile asgari ücret karşılığı sigortalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 29/12/2005-05/01/2007 tarihleri arasında davalı şirkete ait ... sicil numaralı işyerinden ve 08/06/2007-07/04/2008 tarihleri arasında davalı şirkete ait ... sicil numaralı işyerinden hizmet bildirimlerinin yapıldığı, davacının bildirilen hizmet süreleri ile uyumlu olarak düzenlenmiş ücret bordrolarının bulunduğu ve hepsinin davacı tarafından imzalandığı, davacının ücret bordrolarındaki imzaların kendisine ait olduğunu kabul ettiği, davacı ve davalı tanıkları ile kolluk araştırmasıyla tespit edilmiş komşu işyeri tanıklarının beyanlarının alındığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, dava konusu döneme ilişkin olarak davalı işyerinden Kuruma verilmiş olan dönem bordroları getirtilip bu bordrolarda adı bulunan kişiler tespit edilerek tanık olarak beyanları alınmadan ve davacının giriş ve çıkışlarının bildirildiği aylara ilişkin olarak da ücret bordrolarını imzaladığı, imzaların kendisine ait olduğunu kabul ettiği, bu belgelerin aksini ortaya koyan yazılı bir delil bulunmadığı göz önönde bulundurularak değerlendirme yapılmadan sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, dava konusu döneme ait dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle söz konusu işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, davacının giriş ve çıkışlarının bildirildiği aylara ilişkin olarak da ücret bordrolarını imzaladığı, imzaların kendisine ait olduğunu kabul ettiği, bu belgelerin aksini ortaya koyan yazılı bir delil bulunmadığı da göz önönde bulunduralarak tanıkların bu aylara ilişkin olarak da ayrıca ifadelerini almak, davacının bildiriminin yapılmadığı dönemlerde davacının yerine kimin çalıştırıldığını davalı işverenden sormak, davacının yaşı da dikkate alınarak öğrenim durumunu araştırmak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de, davacının çalıştığının tespitine karar 01/01/2001 tarihinde 17 yaşında bulunduğu anlaşıldığından 506 sayılı Yasanın 60/G bendinin hüküm kurulurken dikkate alınmaması da hatalı olmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ... Tic. ve San. Ltd Şti."ne iadesine, 25/01/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.