BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi 2020/938 Esas 2021/1069 Karar Sayılı İlamı

T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi ...
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

....

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
....

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ESKİŞEHİR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 06/02/2020
NUMARASI ....
DAVA : Şube Tescil
DAVA TARİHİ : 07/11/2019
KARAR TARİHİ : 27/09/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 27/10/2021

Taraflar arasındaki şube tescil istemine ilişkin davanın yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükme karşı davalı vekilince süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya duruşmalı olarak incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin ........ adresinde iş yeri bulunduğunu, davalı şirketin merkez adresine ve Eskişehir faaliyet adresine ayrı ayrı şube tescili için davet yazıları gönderildiğini, davalının şube tescil başvurusunda bulunmadığını belirterek davalının ... ....... adresinde bulunan iş yerinin şube olarak Eskişehir ... tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı vekilinin iddia ettiği gibi şube ya da bağımsız bir işletmenin söz konusu olmadığını, müvekkilinin özel okullara yemek hizmeti verdiğini, okullarla yaptığı sözleşme gereğince okul bünyesinde yemek üretmekte olduğunu, özel okul bünyesinde müvekkilinin çalışanlarınca yemek hazırlandığını, bağımsız bir şube olmadığını bildirerek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, davaya konu iş yerinde yemek üretimi, dağıtımı ve satışının gerçekleştirildiği, sağlanan bu beslenme hizmeti karşılığında okula fatura kesildiği ve karşılığında tahsilat yapıldığı, işyerinin kendi nam ve hesabına ticari ilişki kurduğu, 5174 sayılı Türkiye ... Kanunu ile ticaret sicil yönetmeliğinde öngörülen sicile şube tescil koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; verilen hizmet karşılığı dava dışı şirketle sözleşmenin genel merkez tarafından yapıldığını, faturaların müvekkili şirket merkezi tarafından kesildiğini, hizmet verilen yerde herhangi bir kira sözleşmesi, elektrik ya da genel gider faturaları bulunmadığını, dava dışı şirket ile yapılan sözleşme gereğince okul içinde yemek yapım hizmeti verildiğini, genel giderlerin dava dışı okul tarafından yapıldığını, çalışanların müvekkilinin merkezine bağlı olduğunu, şirketi temsile yetkili herhangi bir çalışan bulunmadığını, bir iş yerinin şube olup olmadığının kendi başına merkez adına hukuki işlemler yapabilmesine göre belirlenebileceğini, yemek hizmeti verilirken şube açılışı yapılmasının gerekmediğini, verilen hizmete karşılık alınan malzeme ya da hizmete ilişkin sözleşmeler yapılmadığını, tüm yönetim hakkının merkezde olduğunu bildirerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Dava; Türk Ticaret Kanunu'nun 33. maddesine dayalı şube tescil davasıdır.
6100 Sayılı HMK'nın 355.maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki davada kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
Davacı tarafından davalı şirkete yapılan bildirim, davalı tarafından bildirim üzerine davacıya verilen cevap, yargılama aşamasında mahallinde yapılan keşif sonucu mali müşavir ve endüstri mühendisi bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 07/01/2020 tarihli kök, istinaf aşamasında alınan 16/08/2021 tarihli ek rapor, ... kayıtları, şube olarak tescili talep edilen iş yerinde yer alan vergi levhası fotokopisi, işletme kayıt belgesi, Eskişehir vergi dairesi yazı cevabı, ... yazı cevabı, davalı ile dava dışı .... Tic. A.Ş. arasında akdedilen 12/01/2017 tarihli yemek hizmeti sözleşmesi dosya içerisinde yer almaktadır.
Davacı yan yetki alanı içerisinde şirket merkezi İstanbul'da olan davalı şirketin merkezden ayrı olarak ... ... 33 ... Eskişehir adresinde faaliyet gösterdiğini, şube olarak sicile tescilinin gerektiğini iddia etmiş, davalı yan ise tüm işlemlerin şirket merkezi tarafından yürütüldüğünü, ayrı ticari faaliyetin bulunmadığını savunmuştur. Mahkemece yapılan yargılama sonunda bilirkişi kök raporu hükme esas alınarak dava konusu yerin şube tesciline ilişkin koşulların oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında davalı şirketin ... Müdürlüğünde kayıtlı olduğu, Eskişehir'de dava konusu iş yerinin bulunduğu hususlarında herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, davalı şirketin Eskişehir'de bulanan iş yerinin merkezden ayrı olarak ticari faaliyette bulunup bulunmadığı, bu yerin şube olarak sicile tescil koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarından kaynaklanmaktadır.
Davalı vekilinin istinaf itirazları incelendiğinde, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 33. maddesinde; tescile davet ve cezaya yönelik, aynı yasanın 40. maddesinde tescile yönelik düzenlemeler ve...... Yönetmeliği'nin 118. maddesinde de şube tanımı yapılmıştır.
Davacı.......Müdürlüğü'nce merkezi ... Müdürlüğü'nün ......numarasında kayıtlı bulunan ... San. Ve Tic. A.Ş.'nin ... ... 33 ... Eskişehir adresinde bulunan iş yerinin kendi başına ticari faaliyet yürüttüğü iddiasıyla bu yerin sicile şube olarak tescili talep edilmiştir.
Yargılama aşamasında mahallinde yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi heyeti kök raporunda, dava konusu adreste faaliyet gösteren iş yerinin yemek üretimi, dağıtımı ve satışını gerçekleştirdiği, sağlanan bu beslenme hizmeti karşılığında okula fatura kestiği, tahsilat yaptığı, ... şube tescili yapılmasına ilişkin koşulların oluştuğu yönünde görüş bildirilmiştir.
Anılan bilirkişi heyeti kök raporunda şube olarak tescili talep edilen iş yerinin davalı şirket ile dava dışı eğitim kurumu arasında akdedilen yemek hizmeti sözleşmesindeki yemek hizmeti dışında başka bir faaliyeti bulunup bulunmadığı, iş yerinde üretilen yemeğin eğitim kurumuyla yapılan sözleşmedeki edimin ifası niteliğinde olup olmadığı, üretilen yemeğin sözleşmenin tarafı olan eğitim kurumu dışında başka bir şahıs veya şirkete satışının yapılıp yapılmadığı, iş yerinin sözleşmenin tarafı olan şirkete karşı hizmetin ifa edileceği yerler dışında başka müşterilere yemek satışına ilişkin icapta bulunup bulunmadığı, herhangi bir ticari ilişki kurup kurmadığı, iş yerinin yemek üretimi, dağıtımı ve satışı faaliyeti kapsamında doğrudan fatura düzenleyip düzenlemediği, iş yerinin doğrudan fatura karşılığı tahsilat yapıp yapmadığı hususlarında herhangi bir tespite yer verilmediğinden anılan hususların tespitine ilişkin olarak istinaf aşamasında bilirkişi heyetinden ek rapor alınmıştır.
İstinaf aşamasında yerinde inceleme sonucu alınan bilirkişi heyeti ek raporunda, iş yerinin davalı ile dava dışı eğitim kurumu arasında akdedilen 12/01/2017 tarihli yemek hizmeti sözleşmesindeki yemek hizmeti dışında başka bir faaliyeti olmadığı, iş yerinde üretilen yemeğin sözleşmedeki edimin ifası niteliğinde olduğu, üretilen yemeğin sözleşmenin tarafı olan eğitim kurumu dışında başka bir şahıs veya şirkete satışının yapılmadığı, iş yerinin sözleşmenin tarafı olan şirkete karşı hizmetin ifa edileceği yerler dışında başka müşterilere yemek satışına ilişkin icapta bulunmadığı, iş yerinin sözleşmenin tarafı olan şirkete karşı hizmetin ifa edileceği yerler dışında başka müşterilere yemek satışına ilişkin herhangi bir ticari ilişki kurmadığı, iş yerinin yemek üretimi, dağıtımı ve satışı faaliyeti kapsamında faturaların İstanbul'daki merkez muhasebe birimi tarafından düzenlendiği, iş yerinin doğrudan fatura karşılığı tahsilat yapmadığı, tahsilatların banka hesabı üzerinden İstanbul merkez hesaplarından elektronik ortamda yapıldığı yönünde kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporu ekinde yerinde yapılan inceleme sırasında mağazada asılı bulunan vergi levhasının fotokopisi yer almakta olup, vergi levhasında mükellefin ticaret unvanı olarak davalı şirketin isim ve adresinin yer aldığı görülmüştür.
Hal böyle olunca, şube olarak tescili talep edilen iş yerinin davalının tarafı olduğu yemek hizmeti sözleşmesindeki yemek hizmeti ediminin ifası dışında başka bir faaliyeti olmadığı, üretilen yemeğin sözleşmenin tarafı olan eğitim kurumu dışında başka bir şahıs veya şirkete satışının yapılmadığı, herhangi bir ticari ilişki kurmadığı, muhasebesinin İstanbul'daki merkez muhasebe birimi tarafından yürütüldüğü, faturaların düzenlenme ve tahsilat işlemlerinin merkez tarafından yapıldığı, iş yerinin şube tescil koşullarının oluşmadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir (Emsal Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 26/10/2020 tarih 2020/582 Esas 2020/4446 Karar sayılı ilamı).
Tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin davanın kabulü yönündeki kararında isabet görülmediğinden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar vermek gerekmiş ve takdiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
A)1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesinin 06/02/2020 tarih ..... Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Davanın REDDİNE,
4-Alınması gerekli olan 59,30 TL karar ilam harcından peşin alınan 44,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
8-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
B)1-Davalı tarafından yatırılan 54,40 TL istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalıya iadesine,
2-Davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 98,75 TL posta ve tebligat gideri toplamı 247,35 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-İstinaf incelemesi sırasında birden fazla duruşma açıldığından yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair, taraf vekillerinin yokluğunda HMK'nın 361. maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay'da temyiz kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 27/09/2021
.....

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.