BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi 2018/3087 Esas 2021/1446 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
....
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
BAŞKAN : ... (...)
ÜYE : ... (...)
ÜYE :....... (...)
KATİP : ... (...)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/03/2018
ESAS-KARAR NO ....
....
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ : 27/09/2021
YAZILDIĞI TARİH : 18/10/2021

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, müvekkilinin TC ... ... ...... numaralı 19/08/2015 keşide tarihli 10.000,00 TL bedelli çekin zilyediyken müvekkili firma çalışanı tarafından bulunamaması nedeniyle Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi ... Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığını ve ödeme yasağı konulduğunu, çekin takas yoluyla sorulduğunda Kayseri Ticaret Mahkemesi'nce taraflarına istirdat davası açılması için iki haftalık kesin süre verildiğini, davalı elinde bulundurduğu çeki nasıl ve ne şekilde aldığının müvekkili tarafından bilinmediğini, müvekkiline ait ticari defterlerin incelenmesi sonucu çekin ..... verilmediğini, çeki en son elinde bulunduran ... ... .... firması olduğunu, davalı kötü niyetli olarak çeki iktisap ettiğinden söz konusu çek hakkında müvekkili şirketin borçlu olmadığının tespitine ve ilgili çekin davalı ... ...... geri alınarak müvekkiline verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı ... ...... vekili, müvekkilinin diğer davalılardan ... ... ... San. Tic. Ltd. Şti ile ticari ilişkide bulunmak suretiyle mal sattığını ve karşılığında söz konusu çeki ... ... Ltd. Şti'ne cirolayarak müvekkiline verdiğini, dava konusu çekin karşılıksız çıkması üzerine ... ... firmasına çeki iade ettiğini ve bedelinin müvekkiline ... ... firması tarafından ödendiğini, ... ... firmasının da çeki ...'ye iade ederek çekin bedelini aldığını, çekin şu anda ...'nin elinde olduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... ... ... San.Tic.Ltd.Şti vekili, dava konusu çekin aralarındaki ticari ilişki kapsamında diğer davalı ... tarafından müvekkiline verildiğini, çekin karşılıksız çıkması üzerine ... ... Firması tarafından çekin müvekkiline iade edildiğini ve bedelinin müvekkilince ödendiğini, müvekkilinin bunun üzerine ...’ye çeki iade ederek bedelini aldığını, çekin şu anda diğer davalı ...'nin elinde olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, somut olayda çek istirdatı davası bakımından davacı yanca dava konusu çekte meşru hamil olduğu ve davalı yanın kötüniyetli ya da çekin iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat edemediği, menfi tespit davası yönünden de borçlu olmadığını ispat edemediği belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf eden-davacı vekili tarafından;
Mahkemece dosya kapsamındaki delillerin hatalı değerlendirildiği, müvekkilinin haklı olmasına karşın davanın reddi kararının isabetsiz olduğu bildirilerek başvurulmuştur.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık çek istirdatı koşullarının bulunup bulunmadığı ve çek nedeniyle davacının borçlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, çek istirdatı ve menfi tespit istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
... Ankara.... olan 19/08/2015 tarihli .... nolu çekin ........ lehine ciro edildiği, çekin arka yüzünde ....Tic.Ltd.Şti, ..., ... ... ... San.Tic.Ltd.Şti cirolarının bulunduğu, ... ... .... tarafından çekin süresi içerisinde ibraz edildiği, ödeme yasağı kararı nedeniyle ödeme yapılmadığı dosya kapsamı ile anlaşılmıştır.
Dava konusu çek son hamil olan ... .....tarafından bankaya ibraz edilmiş, hamil tarafından çek bedelinin tahsil edilmemesi nedeniyle çekin bedeli tahsil edilerek ... ... ... San.Tic.Ltd.Şti’ye iade edilmiş, bu ciranta tarafından bedeli yine tahsil edilerek cirantalardan ...’ye iade edilmiş olup, ... tarafından Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin.... Esas sayılı dosyası ile davacı ile keşideciye karşı çek nedeniyle iş bu davadan önce alacak davası açılmıştır.
Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin ..... Esas sayılı dosyasının Uyap üzerinden yapılan incelemesi sonucunda mahkemece davacı ...’nin keşideci ve lehdara karşı açmış olduğu davanın reddine karar verilmiş, ancak karar henüz kesinleşmemiştir.
Davacı yanca iş bu davada çek istirdatı ile birlikte menfi tespit istemi de konu edilmiştir. 6102 sayılı TTK'nın 790. maddesinde "Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır." denilmiştir. Bu madde hükmüne göre dava konusu çekteki görünürdeki şekli ciro silsilesine göre davalı yetkili hamil konumundadır.
Mahkemenin davalının çeki kötü niyetle iktisap ettiği ya da ağır kusurlu olduğunun kanıtlanamadığı yönündeki kabulü yerindedir. Ancak, dava konusu çek ile ilgili olarak davalı hamil ... tarafından iş bu davadan önce Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin...Esas sayılı dosyasında alacak davası açılmış olup, mahkemece bu davanın sonucuna göre açılan menfi tespit istemi ile ilgili karar verilmesi gerekirken anılan dosyanın sonucunun ve kesinleşmesinin beklenmemesi doğru olmadığı gibi davalılar ... ... ....San.Tic.Ltd.Şti vekillerinin çek bedellerinin tahsil edilerek dava konusu çekin cirantalardan ...'ye iade edildiğine ilişkin beyanları üzerinde durulmaksızın yazılı olduğu şekilde davanın reddine karar verilmesi yerinde değildir.
Dava dosyasının kapsamı ile mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri birlikte değerlendirildiğinde; mahkemenin hüküm kurmasını sağlayacak olan tüm esaslı delillerin toplanmamış, mahkemece değerlendirilmemiş olması nedeniyle, davacı yanın istinaf başvurusunun açıklanan nedenlerden ötürü kabulüne, yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1-a-6.maddesi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi, ....Karar sayılı ve 22/03/2018 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
2-HMK.'nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde davacıya İADESİNE,
4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran vekiline vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK'nin 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 27/09/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Başkan...