MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davalılar vekili tarafından istenilmekle; taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde temyiz eden davacı vekilleri Av.... ve Av. ... geldiler. Davalı ve vekili gelmedi. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili dava dilekçesinde; tarafların 2004 yılında davalılara ait taşınmaz üzerinde petrol dağıtım işlerinin yapılması için sözleşme yaptıklarını, bu sözleşmeye istinaden davacı şirket lehine 15 yıl süre ile intifa hakkının tesis edildiği, intifa hakkının 2019 yılında sona ereceği ancak, Rekabet Kurumu kararı gereğince davacının 14.01.2011 tarihinde intifa hakkını terkin ettirdiği; taraflar arasındaki dikey anlaşmanın tesis edildiği tarihte öngörülen süreden daha erken bir tarihte sonlanması nedeniyle davalılara peşin olarak ödediği 420.000,00 TL intifa ivazının intifa süresinin tamamını kullanamadığı, bakiye intifa süresine kıstelyevm usulü hesaplama sonucunda 258.302.30 TL intifa ivazının iktisap tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve KDV"si, ile; söz konusu bedelin dava tarihine kadar davalılar yedinde kaldığı sürede davalıların bu iktisap sayesinde elde ettiği tüm semerelerin karşılığı olarak da 459.409,37 TL"nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve KDV"si ile; yine taraflar arasındaki dikey anlaşmanın tesis edildiği tarihte öngörülen süresinden daha erken bir tarihte sonlanması nedeniyle istasyon zemin betonu, istasyon bina inşaatı ve bunlarla sınırlı olmamak üzere benzeri ayrılmaz parça niteliğinde yapılan ödeme kalemlerinden geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden kısmının dava tarihi itibariyle ... ile uyarlanıp .... olarak güncellenmiş 53.626,01 TL"nin iktisap tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve KDV"si ile; ve en son olarak da müvekkil şirketin dikey ilişkinin başlangıçta öngörülen süre kadar devam edileceği nazara alınarak davalılar tarafından işletilen akaryakıt istasyonuna yapmış olduğu sabit yatırım bedelinin geçersiz ve müvekkil şirket tarafından kullanılamayacak sözleşme süresine karşılık gelen kısmının güncelleşmiş değeri olan 21.520,47 TL"nin 18.09.2010 tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV"siyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece; davanın intifa bedelinin iadesine ilişkin isteminin kısmen kabulü ile 248.377,62 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacının intifa bedeline ilişkin semereler ve sabit yatırım bedellerine ilişkin istemin reddine şeklinde hüküm kurulmuş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının bütün, davacının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Davacının yapmış olduğu sabit yatırım bedellerine ilişkin temyiz itirazları yönünden;
HUMK 275. maddesi( yeni HMK 266.) hükmüne göre, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi oy ve görüşünün alınması zorunludur. Genel hayat tecrübesi ve kültürünün sonucu olarak herkes gibi hakimin de bildiği konularda bilirkişi dinlenmesine karar verilemeyeceği gibi, hakimlik mesleğinin gereği olarak hakimin hukuki bilgisi ile çözümleyebileceği konularda da bilirkişi dinlenemez. Her halde seçilecek bilirkişinin mesleği itibarıyla konunun uzmanı olması gerektiği kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca, mahkemece dava dosyasının petrol istasyonundaki sabit yatırım olarak kurulan "Level 1 gümüş giydirme+Hig-Riset Alt Kaplama+Armatürler, 3 adet 6 tabancalı emişli ithal akaryakıt pompası, 1 adet LPG dispanseri, ... Kurulumu Level 1 market Havalı Su saati, 6 adet Çiftcidarlı 20 m3 lük tank ve 1 adet 20 tonluk lift" bedelleri konusunda uzman bilirkişiye, taraflar arasındaki dikey antlaşmanın tesis edildiği tarihte öngörülen süreden daha erken bir tarihte sonlanması nedeniyle, sabit yatırımların sözleşmenin sona erme tarihine kadar olan amortismanlar da gözönüne alınarak davacı şirket tarafından kullanılamayacak sözleşme süresine karşılık gelen bedelleri konusunda görüş alındıktan sonra sonucu dairesinde hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davacı taraf için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 990 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacı tarafa verilmesine ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.