MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, 01.09.1996-31.12.2001 tarihleri arasında davalı ... Şirketinin halefi olan ... Beton isimli şirkette çalıştığını, 01.01.2002 tarihinde Set Beton şirketinde çalışmaya devam ettiğini ve 31.12.2009 tarihinde iş sözleşmesinin haksız şekilde işverence feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, asgari geçim indirimi, fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının davalılardan tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ...Çimento San. ve Tic. A.Ş. (eski ünvanı ... Tic. A.Ş.), ... Beton isimli şirketle bağlantısı olmadığını ve davacının diğer davalı Uyansoy şirketinin işçisi olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı... İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti, zamanaşımı def"inde bulunarak davacının davalı şirkette 29.12.2001-31.12.2009 tarihleri arasında çalıştığını ve ödenmeyen işçilik alacağı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, Uyansoy şirketinin diğer davalı ... şirketinin taşıma işini üstlendiği, aralarında asıl işveren- alt işveren ilişkisi olduğu, davacının 29.12.2001 tarihinden önce ... Beton nezdinde geçen çalışmalarının tazminatları ödenerek sona erdiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm altına alınan alacaklardan davalılar müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuştur.
Kararın davacı ve davalı...Çimento A.Ş. tarafından temyizi üzerine Dairemizce davacının 01.09.1996-29.12.2001 tarihleri arasındaki çalışması bakımından, çalıştığı işyerleri ile davalı şirketler ve dava dışı ... Beton şirketinin Ticaret Sicil Memurluğundan sicile tescil tarihleri, kuruluştan itibaren adresleri, yetkilileri ve ortaklarının kimlik bilgileri, el değiştirmişlerse yeni ortaklarının isimleri, faaliyet alanları sorularak aralarındaki ilişki belirlendikten sonra dava konusu işçilik alacakların hesaplanması gerektiği, 2001 yılında sona eren çalışma için ödeme sebebiyle kıdem tazminatı reddedilmişse de davacı ödeme yapılmadığını savunduğuna göre sadece tanığın beyanında kıdemini aldığını belirtmesi davacının da aldığı anlamına gelmeyeceğinden bunun da göz önünde bulundurulması gerektiği gerekçeleriyle bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyan mahkemece yapılan araştırma ve inceleme sonucunda aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının 01.09.1996-29.02.2001 tarihleri arasındaki çalışmasından da her iki davalının müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılar temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacıya fesihte ödenen kıdem ve ihbar tazminatı tutarlarının anılan alacaklardan mahsup edilmemesi isabetli olmamıştır. Davacı tarafından ödeme yönünden herhangi bir itirazda bulunulmadığına ve bozmadan önce yapılan mahsup, bozma sebebi de yapılmadığına göre; fesihte yapılan ödemenin adı geçen alacaklardan mahsup edilmemesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Mülga 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 74. ve 75. ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun"un 25. ve 26. maddeleri uyarınca hakim, dava veya cevap dilekçesinde bildirilen vakıalarla bağlı olup, tarafların bildirmediği vakıaları kendiliğinden inceleyemez ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz. Tarafların talep sonuçları ile bağlıdır, ondan fazlasına veya başka şeye karar veremez.
Mahkemece, kıdem ve ihbar tazminatı alacakları bakımından bozmadan önce davacı tarafından ıslah edilen tutarlar aşılarak talepten daha fazlasına hükmedilmesi de taleple bağlılık kuralına aykırı olup ayrıca bozmayı gerektirmiştir.
4-Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nda "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay"ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada, ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.
Somut olayda; mahkemece verilen hüküm, taraflar temyizi üzerine Dairemizce incelenerek, davacının 01.09.1996-29.12.2001 tarihleri arasındaki çalışması ve çalışmanın sona ermesinde kıdem tazminatı ödemesi yapılıp yapılmadığının değerlendirilmesine yönelik olarak bozulmuş, bozma üzerine yapılan yargılamada mahkemece bozma ilamına uyulmakla bozma gerekleri yerine getirilmişse de bozma kapsamı dışında bırakılan fazla çalışma ve genel tatil alacakları hakkında bozma öncesi hükmedilenden fazlasına hükmedilmiştir. Bozma ilamına uyulmakla davalı taraf lehine usuli müktesep hak oluştuğu gözetilmeksizin dava konusu fazla çalışma ve genel tatil alacakları hakkında önceki gibi karar verilmesi gerekirken usuli kazanılmış hak ilkesi dikkate alınmadan yazılı şekilde karar verilmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 29.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.