Danıştay 13. Daire 2020/3597 Esas 2021/534 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3597
Karar No:2021/534

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Dönüşüm Turizm Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Esenyurt Belediye Başkanlığı'nca … tarihinde … sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi gereğince açık teklif usulü ile gerçekleştirilen ve 30/12/2019 tarih ve 392 sayılı Encümen kararı uyarınca dava dışı … Kağıt Metal Plastik Cam Toplama Ayırma İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (…) üzerinde kalan "Esenyurt Belediye Hizmet Sınırları İçerisinde Ambalaj Atıklarının Evsel Nitelikli Atıklardan Ayrı Toplanması, Taşınması ve Değerlendirilmesi Hakkının Kiraya Verilmesi İşi" ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ihaleye çıkma kararının alınması üzerine davalı idarece birim fiyat hesap analizi yapılarak yaklaşık maaliyetin aylık 73.340,00-TL+KDV olarak belirlendiği, ihaleye konu işin 14 gün süreyle Belediye internet sitesi, Basın İlan Kurumu ve metropol sınırları içerisindeki gazetede ilan edildiği, ihale ilanı içerisinde ihaleye katılmak için son müracaat tarihinin 27/12/2019 tarihi saat:16:00 Cuma günü olarak belirtildiği, ihaleye katılmak için ihale dokümanının aralarında davacı şirketin de bulunduğu 4 firma tarafından satın alındığı, ancak isteklilerin ilanda belirtilen ihale saatine kadar komisyon başkanlığına ulaşmış olmak şartıyla ihaleye katılabileceği açık iken, davacı tarafından ihaleye katılmak için ilanda aranılan son müracaat tarihine kadar başvuruda bulunmadığı, bu durumun davacı şirket tarafından da açıkça ifade edildiği, bununla birlikte doküman satın alınmasına karşın ilan sürecinde ihaleye herhangi bir itirazın da söz konusu olmadığının görüldüğü; bu durumda, davacı tarafından her ne kadar ihalenin rekabet koşullarını taşımadığı ve kamunun zarara uğratıldığı ileri sürülmekle birlikte ihaleye katılamamasının davalı idarenin herhangi bir işlem veya eyleminden değil kendi ihmalinden kaynaklanması karşısında, 2886 sayılı Kanun'da öngörülen usuller izlenmek suretiyle ve muhammen bedel üzerindeki bir tutar üzerinden gerçekleştirilen dava konusu İhale işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davalı idarenin savunma dilekçesi ekinde sunduğu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısının "TİP 1" çevre izin ve lisans belgesi olmadığı, söz konusu yazıda sadece ihale üzerinde kalan firmaya ait tesis tipinin 1. tip olduğunun görüldüğü, Mahkeme tarafından "eksik inceleme" sonucu hatalı bir karar verildiği, işi üstlenme imkânı bulunmayan bir firmaya işin ihale edilmesinin başlı başına bir iptal sebebi olduğu, ihale üzerinde kalan firmanın "TİP 1" lisans belgesine sahip olmadığı iddiasının tartışılmadığı, rekabeti engelleyici ihale şartları nedeniyle davacı ve diğer isteklilerin ihaleye katılmadığı, idarenin ihaleye katılım koşullarını ağırlaştıran, eşit rekabet koşullarını ortadan kaldıran ve bu sayede işin tek bir firma üzerinden ihale edilmesinin yolunu açan hususların Mahkeme tarafından doğru şekilde ele alınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY:
04/12/2019 tarih ve 2019/324 sayılı Encümen kararı ile, Esenyurt Belediye hizmet sınırları içerisinde ambalaj atıklarının evsel nitelikli atıklardan ayrı toplanması, taşınması ve değerlendirilmesi işinin 12 aylık süre ile kiraya verilmesi için 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle ihaleye çıkılmasına karar verilmiştir.
İhale ilanları yapılarak, … tarih ve … sayılı Encümen kararıyla ihalenin aylık 87.000,00-TL+KDV bedel karşılığı dava dışı ... firması üzerinde bırakılmış, … tarih ve … sayılı Başkanlık Makamı Olur'u ile dava konusu ihale onaylanmıştır.
Davacı tarafından davalı idareye sunulan 17/01/2020 tarihli dilekçede, davacı şirket ve diğer firmaların ihaleye katılımının engellendiği, 2886 sayılı Kanun'un 2. maddesinde belirtilen rekabet koşullarının oluşturulmadığı, idarece istenilen şartların 2672 sayılı Çevre Kanunu ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği'ne aykırı olduğu, bu süreç içerisinde ihalenin iptal edilerek yeni bir ihale söz konusu olana kadar mevcut hizmet protokolü ile işlerin yürütüleceği veya yeni bir hizmet protokolü ile faaliyet gerçekleştirileceğine dair Çevre Koruma Kontrol Müdürlüğü'nce beyanda bulunulduğu, "TİP 1 Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma Lisansı" gerekliliğini sağlamayan mevzuat ve ihale dokümanına göre yeterli olmadığı hâlde davalı idareyle sözleşme imzaladığına dair evrakları kullanan ... şirketinin davacı şirketin faaliyet yürüttüğü birçok işletmeye giderek davacı şirket ile çalışılmamasına dair ihtar ve ikazlardan bulunduğu, ihale neticesi ile ilgili bilgilendirilmesini, yeterlik koşullarına haiz olmayan ve Tip 1 lisans belgesi olmadan ilgili faaliyeti gerçekleştiremeyecek şirketler ile sözleşme yapılması hâlinde her türlü talep, dava ve şikâyet hakkı saklı olduğunun belirtildiği ve başvuru ekine ... şirketinin sözleşme onay yazısı ile sözleşmenin ilk sayfasının sunulduğuna yer verildiği; bu başvuruya cevaben davalı idarenin … tarih ve … sayılı yazısında, dava konusu ihalenin … tarih ve … sayılı Encümen kararı ile gerçekleştirildiği ve sözleşme imzalanarak ihale sürecinin tamamlandığı, davacı şirketin ilçe genelinde yetkisiz faaliyet gösterdiği belirtilerek söz konusu başvurunun reddedildiği anlaşılmaktadır.
Akabinde, 30/12/2019 tarih ve 392 sayılı Encümen kararı uyarınca dava dışı ... firması üzerinde kalan ihalenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hâllerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; 11. maddesinde, ilgililer tarafından idarî dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılmasının, geri alınmasının, değiştirilmesinin veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idarî dava açma süresinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idarî dava açma süresini durduracağı kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun'a 6545 sayılı Kanun'un 18. maddesiyle eklenen "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulünün uygulanacağı; 2. fıkrasının (a) bendinde, dava açma süresinin otuz gün olduğu; (b) bendinde ise, bu Kanun'un 11. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat kurallarının birlikte değerlendirilmesinden, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların ivedi yargılama usulüne tâbi olduğu, bu usule tâbi olan uyuşmazlıklarda dava açma süresinin otuz gün olduğu ve dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması istemiyle, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında yapılacak bir başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı anlaşılmaktadır.
Bireysel idarî işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda, dava açma sürelerinin hesabında, idarî işlemin ilgilisine tebliğ edildiği tarihin esas alınması gerekmekte ise de, idarece tesis edilen işlemin doğrudan tarafı olmayan ve bu nedenle de idarece yazılı bildirim zorunluluğu bulunmayan kişilerin açacakları davalarda, bu kişilerin idarî işlemi öğrenme tarihinin belirlenebildiği durumlarda, öğrenme tarihinin esas alınması gerektiği yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir.
Dava dilekçesinde, dava konusu ihale işleminin öğrenildiği tarihin 15/01/2020 tarihi olduğunun belirtildiği, ivedi yargılama usulüne tâbi olan uyuşmazlıkta 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında idareye yapılan başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı da dikkate alındığında, dava açma süresinin 15/01/2020 tarihinde başladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, öğrenme tarihini izleyen günden itibaren otuz gün içinde en son 14/02/2020 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 21/02/2020 tarihinde bakılan davanın açıldığı dikkate alındığında, davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, ihalenin iptali istemiyle açılan davada, davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, işin esası incelenerek verilen davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.