Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1040 Esas 2021/295 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1040
Karar No : 2021/295

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2019/19721, K:2019/12550 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 23/03/2010 tarih ve 27530 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlıkları Koleksiyonculuğu ve Denetimi Hakkında Yönetmeliğin, 6. maddesinin 3. fıkrasındaki; "özel müze sahipleri" ibaresinin, 7. maddesinin 2. fıkrasında geçen; "belgelendirme" ile 3. fıkrasındaki; "ve bunlara ait parçalar" ibaresinin, 8. maddesinin 2. fıkrasındaki; "müze müdürlüğünce gerekli incelemeler yaptırılır. Yapılan inceleme sonucunda taşınır kültür ve tabiat varlığının kaybolması, çalınması veya zarar görmesi gibi durumlarda koleksiyoncunun ihmali olduğu kanaatine varılması halinde, koleksiyon izin belgesinin iptali ve koleksiyoncu hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması hususu komisyon tarafından değerlendirilir." cümlesi ile 3. fıkrasında yer alan; "ve komisyonca tespit edilen bedel koleksiyoncudan tazmin edilir." ibaresinin, 14. maddesinin 2. fıkrasının, 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde geçen; "belgesiz" ibaresinin, aynı fıkranın (g) ve (ğ) bentlerinin, yine aynı maddenin 2. ve 3. fıkraları ile geçici 1. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Ondördüncü Dairesinin, davanın reddine yönelik 08/05/2013 tarih ve E:2011/4744, K:2013/3390 sayılı kararının, Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlıkları Koleksiyonculuğu ve Denetimi Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. fıkrasındaki "özel müze sahipleri" ibaresi ile "İntibak" başlıklı geçici 1. maddesine ilişkin kısmının bozulmasına, anılan Yönetmeliğin iptali talep edilen diğer maddelerine yönelik kısmının ise onanmasına yönelik Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 30/09/2015 tarih ve E:2013/4626, K:2015/3160 sayılı kararının, bozmaya yönelik kısmına uyularak verilen Danıştay Altıncı Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2019/19721, K:2019/12550 sayılı kararıyla;
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun "Müze, özel müze ve koleksiyonculuk" başlıklı 26. maddesinde; Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile vakıfların, Kültür ve Turizm Bakanlığından izin almak şartıyla, kendi hizmet konularının veya amaçlarının gerçekleştirilmesi için her çeşit kültür varlığından oluşan koleksiyonlar meydana getirebileceği ve müzeler kurabileceği hüküm altına alınmış olup, bu kural uyarınca özel müze sahiplerinin, aynı zamanda korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlığı koleksiyonculuğu yapabileceği ve aynı kişinin aynı anda her iki statüye de sahip olabileceğinin düzenlendiği,
Öte yandan, idarelerin düzenleme yapma yetkisinin yasama organının çizdiği sınırlar içinde ve üst hukuk normlarına aykırı olmamak şartına bağlı olduğu ve yasal belirleme ve dayanak olmadan kendi yetkisiyle kanunda öngörülen bir kurala yönelik kısıtlama koyamayacağı,
Bu itibarla, 2863 sayılı Kanun'un 26. maddesinde; özel müze sahiplerinin, aynı zamanda korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlığı koleksiyonculuğu yapabileceği kurala bağlanmış iken, söz konusu yasal düzenlemede yer almayan ve anılan Kanun hükmüne kısıtlama öngören uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. fıkrasındaki "özel müze sahipleri" ibaresi ile "İntibak" başlıklı geçici 1. maddesinde üst hukuk normlarına uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle anılan düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, uygulamada karşılaşılan sorun ve deneyimler göz önünde bulundurularak, dava konusu Yönetmelik maddelerinin tesis edildiği, 2863 sayılı Kanun'da; bir şahsın hem koleksiyonculuk izin belgesini, hem de özel müze izin belgesini alabileceğine dair herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; dördüncü fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." denilmiş; 50. maddesinin dördüncü fıkrasında ise Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 30/09/2015 tarih ve E:2013/4626, K:2015/3160 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 3. fıkrasındaki "özel müze sahipleri" ibaresi ile "İntibak" başlıklı geçici 1. maddesinin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 28/11/2019 tarih ve E:2019/19721, K:2019/12550 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/02/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.