16. Hukuk Dairesi 2017/1351 E. , 2020/5370 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 108 ada 6 parsel sayılı 13.444,50 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu ve kimsenin mülkiyet iddiasında bulunmadığı belirtilerek, davalı Hazine adına çalılık vasfıyla tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, tapu iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın 05.05.2016 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 6.188,66 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu 108 ada 6 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 6.188,66 metrekarelik bölümü üzerinde, davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, taşınmazın batı hududunda dere olduğu halde keşfe jeolog bilirkişisi götürülmemiş, tek kişilik ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, yerel bilirkişi ve tanıkların yetersiz ve soyut içerikli beyanlarına dayanılarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmazın tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski tarihli ve kadastro tespit tarihine en yakın tarihli uydu fotoğrafları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra; mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeolog bilirkişisi, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yapılacak keşifte usulünce zilyetlik araştırması yapılmalı ve bu kapsamda, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları ve uydu fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak çekişme konusu taşınmaz hava ve uydu fotoğraflarında gösterilmeli, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığı, imar ve ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ve ihyasına ne zaman başlanıldığı ve hangi tarihte tamamlandığı hususlarının belirlenmesine çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı ve mevcut ise zilyetliğin kim tarafından ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğü etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında oluşabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı ve yerel bilirkişi ve tanıkların beyanları komşu taşınmazların tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmeli; jeolog bilirkişisinden, taşınmazın dere yatağı vasfında olup olmadığına ya da dereden kazanılıp kazanılmadığına ve derenin aktif etkisi altında bulunup bulunmadığına ilişkin rapor alınmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; teknik bilirkişiye, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.