16. Hukuk Dairesi 2015/10885 E. , 2015/16115 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan ve irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak 107 ada 61 parsel sayılı taşınmaz ... adına, 107 ada 69 parsel, 107 ada 73 parsel, 111 ada 5 parsel, 111 ada 67 parsel, 126 ada 7 parsel, 107 ada 65 parsel sayılı taşınmazlar ... adına, 108 ada 109 parsel, 118 ada 55 parsel, 119 ada 35 parsel, 122 ada 64 parsel, 109 ada 10 parsel, 111 ada 1 parsel, 101 ada 88 parsel, 111 ada 39 parsel, 111 ada 8 parsel, 111 ada 3 parsel sayılı taşınmazlar ... adına tespit ve tescil edilmiş, 111 ada 39 parsel, 111 ada 8 parsel ve 107 ada 65 parsel sayılı taşınmazlar tapuda kayden satış suretiyle ... adına, 126 ada 7 parsel sayılı taşınmaz tapuda kayden satış yoluyla İhsan Meral, 111 ada 3 parsel sayılı taşınmaz tapuda kayden satış suretiyle ...adına tescil edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazın müşterek muristen intikal ettiği iddiasıyla miras payı oranında tapu iptal ve tescil ile tazminat istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 107 ada 61, 107 ada 69, 107 ada 73, 111 ada 5, 111 ada 67, 111 ada 3, 108 ada 109, 118 ada 55, 119 ada 35, 122 ada 64, 109 ada 10, 111 ada 1, 101 ada 88 parsel sayılı taşınmazlar yönünden açılan davanın kabulü ile, ... 3. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2011/630-649 Esas, Karar sayılı ilamı göz önüne alınarak her bir taşınmaz 192 pay kabul edilmek suretiyle 12"şer payının davacı adına kayıt ve tesciline, çekişmeli 111 ada 39 ve 111 ada 8 numaralı parseller yönünden 22463,45 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."den alınarak davacıya verilmesine, çekişmeli 107 ada 65 ve 126 ada 7 numaralı parseller yönünden 13114, 81 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."den tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalılar ... ve arkadaşları vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Çekişmeli 107 ada 69 parsel, 107 ada 73 parsel, 111 ada 5 parsel, 111 ada 67 parsel, 107 ada 65 parsel, 126 ada 7 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; davacı, davalı ... adına kayıtlı olan 107 ada 69 parsel, 107 ada 73 parsel, 111 ada 5 parsel, 111 ada 67 parsel, 107 ada 65 parsel, 126 ada 7 parsel sayılı taşınmazların kök muris ..."e ait olduğu iddiasıyla miras payının adlarına tescili (107 ada 65 parsel ve 126 ada 7 parsel sayılı taşınmazların üçüncü kişilere satılması nedeniyle bu taşınmazlara ilişkin tazminat talepli olarak) istemiyle dava açmıştır. Mahkemece taşınmazların miras bırakan ..."den intikal ettiği ve mirasçılar arasında usulüne uygun rızai taksim yapılmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir. İddianın ileri sürülüş biçimine göre, kök muris ..."ün terekesi elbirliği ile mülkiyet hükümlerine tabidir. Elbirliği ile mülkiyete tabi taşınmazlarda mirasçılardan birinin diğer mirasçıya karşı miras payına dayanarak dava açması hukuken mümkün ise de davalı olan ..., eşi ..."ün sağ olması nedeni ile terekeye göre üçüncü kişi konumunda olup mirasçı sıfatı taşımamaktadır. TMK"nın 701 ve devamı maddelere göre de bir mirasçının üçüncü kişi konumunda olan davalıya karşı miras payının tescili istemiyle tek başına dava açması mümkün değildir. Hal böyle olunca çekişmeli 107 ada 69 parsel, 107 ada 73 parsel, 111 ada 5 parsel, 111 ada 67 parsel, 107 ada 65 parsel, 126 ada 7 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin açılan davanın açıklanan nedenle usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiş olması isabetsiz olup temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
2- Çekişmeli 107 ada 61, 111 ada 3, 108 ada 109, 118 ada 55, 119 ada 35, 122 ada 64, 109 ada 10, 111 ada 1, 101 ada 88 parsel, 111 ada 39 parsel ve 111 ada 8 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarına gelince; davacı, taşınmazların kök muris ..."e ait olduğu iddiasıyla miras payının adına tescili (111 ada 39 parsel ve 111 ada 8 parsel sayılı taşınmazların üçüncü kişilere satılması nedeniyle bu taşınmazlara ilişkin tazminat talepli olarak) istemiyle dava açmıştır. Mahkemece; taşınmazların miras bırakan ..."den intikal ettiği ve mirasçılar arasında usulüne uygun rızai taksim yapılmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, çekişmeli taşınmazların müşterek muris ... mirasçıları arasında yöntemince paylaşılıp paylaşılmadığı noktasında toplanmaktadır. Ne var ki mahkemece bu husus yeterince açıklığa kavuşturulmamış, mahallinde yapılan keşifte beyanına başvurulan tanıkların soyut beyanlarına itibar edilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazların muris ..."e ait taşınmazların tüm mirasçıların katılımı ile paylaşılıp paylaşılmadığı ve paylaşılmış ise paylaşımın ne zaman yapıldığı, çekişmeli taşınmazların paylaşıma konu olup olmadığı, paylaşımda her bir mirasçıya yer verilip verilmediği, taşınmaz almayan mirasçı var ise nasıl ikna edildiği, kadastro tespit tarihine kadar taksimin bozulup bozulmadığı, paylaşımdan sonra taşınmazları kimin kullandığı maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, tanık beyanları ile yerel bilirkişilerin beyanları çeliştiği takdirde yüzleştirme yapılarak çelişki giderilmeye çalışılmalı, taksime dair beyanlar dosyaya getirtilecek olan murise ait taşınmazların tutanakları ile denetlenmeli, bundan sonra toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsizdir. Ayrıca çekişmeli 111 ada 3 parsel sayılı taşınmaz yargılama sırasında üçüncü kişiye devredilmesi nedeniyle davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılmamıştır. Usul Hukukumuzda da ayrık durumlar dışında dava konusu mal veya hakkın davanın devamı sırasında devredilebileceği kabul edilmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 125. maddesinde dava konusunun taraflarca üçüncü kişiye devir ve temliki halinde yapılacak usulü işlemler düzenlenmiştir. Söz konusu maddede, “dava konusunun devri” kenar başlığı altında; "davacı isterse devreden tarafla olan davasından vazgeçerek, dava konusunu devralmış olan kişiye karşı davaya devam eder. Bu takdirde davacı davayı kazanırsa, dava konusunu devreden ve devralan yargılama giderinden müteselsilen sorumlu olur. İsterse, davasını devreden taraf hakkında tazminat davasına dönüştürür." şeklinde düzenleme getirilmiştir. Hal böyle olunca; kendiliğinden gözetilmesi zorunlu olan yasal düzenleme dikkate alınarak, HMK"nın 125. maddesindeki usuli işlemlerin tekemmül ettirilmesi gerekirken, değinilen husus göz ardı edilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine,
22.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi