MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, 25/01/2012 tarihinden iş akdinin haksız olarak feshedildiği 31/07/2014 tarihine kadar çalıştığını, 2014 yılına ait yıllık izin hakkını kullanmakta iken şefi tarafından gelen mesaj ile işten çıkarılacağını öğrendiğini, yıllık izninin bitmesi üzerine İstanbul da bulunan merkez ofisine çağrıldığını ve iş akdinin hiçbir haklı gerekçe olmaksızın feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatını alabilmesi için bir takım belgeler imzalatıldığını, imzalatılan belgelerin içeriğini ve sonuçlarını bilmeden tazminatlarını alabilmek için imzalamak zorunda kaldığını, öncelikle ibraname başlıklı bir belgeyi imzaladığını, 13.208,00 TL. hak etmiş olduğu tazminatlarının kendisine bu şekilde ödendiğini, ayrıca İş Kanunundan doğan haklarını kullanmaması için ikale sözleşmesi imzalattırıldığını, bu sözleşmenin de geçersiz olduğunu iddia ederek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının sürekli olarak satış hedeflerini yerine getiremediğini, bu duruma ilişkin olarak kendisi ile birçok görüşme yapıldığını, mailler atıldığını, tüm bunların neticesiz kalması sonucunda işine 31/07/2014 tarihi itibari ile son verildiğini, öyle ki davacının satış hedeflerini tutturamaması, yani verimsiz çalışması ve buna bağlı olarak amirlerinin verimsizliğin giderilmesine ilişkin yaptığı görüşmelere, attığı maillere rağmen işine tazminatsız olarak son verilmesi mümkünken kendisine her türlü tazminatın eksiksiz olarak ödendiğini, buna ilişkin kendisinden ibraname alındığını, müvekkil şirket ayrıca davacıya ikale sözleşmesi ile ikale tazminatı ödediğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, taraflar arasında düzenlenen ibraname sözleşmesine göre davacının 31.07.2014 itibarı ile görevinden ayrıldığı ve kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, gibi ödemeler kalem kalem belirtilmesi yanı sıra ikale bedeli olarak da 1700 TL aldığının belirtildiği, davacının ücretinin de zaten 1700 TL olduğu, davacı her ne kadar sözde yalnışlık olduğundan bahisle ikale bedelini iade ettiğini belirtse de geri ödemenin 2 kez ödenen maaşa yönelik olduğunun anlaşıldığı, dinlenen tanık beyanları ile de davacı iradesinin fesada uğratıldığı ispatlanmadığı gibi, iş hayatında işverenin yeterince verim alamadığı işçinin hakları korunup anlaşarak işten çıkarılmasının yaygın bir uygulama olduğu, bu hali ile gerek işveren verim alamadığı personeli ile çalışma yükümden gerekse işçi de kıdem ve ihbar tazminatı gibi sair haklarından mahrum olacağı bir fesihten kurtulmak ve daha başarılı olabileceği bir başka alanda çalışmak için iş ilişkisini sona erdirebilecekleri, işçinin zaten yaklaşık 3 yıllık bir personel olup, maaşı ile kıyaslandığında ikalenin de makul yararı sağladığı, bu hali ile işveren ile işçinin arasında usule veya esasa yönelik tüm hükümlere uygun yapılmış olan ikalenin geçerli olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasındaki iş ilişkisinin “bozma sözleşmesi” yoluyla sona erip ermediği hususu uyuşmazlık konusudur.
Dosya içeriğindeki 31.07.2014 tarihli yazılı fesih bildiriminden davacının iş sözleşmesinin satış hedeflerini yerine getiremediği için işverence feshedildiği görülmüştür. Kayıtlarda da işten ayrılış nedeni “Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi” olan 04 kodu ile belirtilmiştir. Buna göre fesih işverence gerçekleştirilmiştir.
Makul yarar ölçütü, bozma sözleşmesi yapma konusundaki icabın işçiden gelmesi ile işverenden gelmesi ve somut olayın özellikleri dikkate alınarak ele alınmalıdır. Dairemizin 2008 yılı kararları bu yöndedir (Yargıtay 9.HD. 21.4.2008 gün 2007/31287 E, 2008/9600 K).
Bozma sözleşmesi yoluyla iş sözleşmesi sona eren işçi, iş güvencesinden yoksun kaldığı gibi, kural olarak feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatlarına da hak kazanamayacaktır. Yine 4447 sayılı Yasa kapsamında işsizlik sigortasından da yararlanamayacaktır. Bütün bu hususlar, iş hukukunda hâkim olan ibranamenin dar yorumu ilkesi gibi, hatta daha da ötesinde, ikale sözleşmesinin geçerliliği noktasında işçi lehine değerlendirmenin gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Tarafların bozma sözleşmesinde ihbar ve kıdem tazminatı ile iş güvencesi tazminatı hatta boşta geçen süreye ait ücret ve diğer haklardan bazılarını ya da tamamını kararlaştırmaları da mümkündür. Bozma sözleşmesinin geçerliliği konusunda bütün bu hususlar dikkate alınarak değerlendirmeye gidilmelidir.
Somut olayda, davacının iş sözleşmesinin davalı işverence feshedilmiştir. Buna göre taraflar arasında yapılan ikale sözleşmesi üzerine 1 aylık ücret tutarındaki yapılan ödeme makul yarar şartı için yeterli değildir. Bu nedenle, davanın kabulü gerekirken yazılı şekilde reddi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
F) Hüküm: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 442.20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.500,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak 22/10/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.