MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı maddi ve manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili, davalı ..."ın sürücüsü ve davalı ..."nin maliki olduğu otomobil ile davacının sürücüsü ve dava dışı Serkan"ın maliki olduğu motorsikletin kavşakta çarpışması sonucunda meydana gelen kazada davacının yaralandığını, uzun süre tedavi gördüğünü ve işe gidemediği için iş aktinin feshedildiğini beyan ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 2.500,00 TL maddi ve 7.500,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir
Davalı ... vekili, kaza tarihinde kazaya karışan otomobilin dava dışı...Tesktil San ve Tic AŞ "ye kiralandığını, bu şirketin zilyetliğinde bulunduğunu, müvekkil şirketin kusuru ve işleten sıfatının bulunmadığından sorumlu olmadığını, maddi ve manevi tazminat taleplerinin fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
İhbar edilen ... ... AŞ vekili, müvekkil şirket tarafından kazaya karışan ... plakalı otomobil için “kasko filo ... poliçesi” kapsamında davalı ... hesabına araç hasarı ile ilgili olark 02.10.2009 tarihinde 2.370,24 TL ödeme yapıldığını belirtmiştir.
İhbar edilen ...Tekstil San ve Tic Aş, davaya cevep vermemiştir.
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 930,86 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine; manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 2.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
1-Karar tarihi itibariyle temyiz kesinlik sınırı 1.822,00 TL olup hükmedilen maddi tazminat miktarı 930,86 TL olduğundan karar tarihi itibariyle kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 1.6.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ..."ca da temyiz isteminin reddine karar verilebilir. Bu nedenle, davacı için hükmedilen maddi tazminata ilişkin davalı ... vekilinin temyiz isteminin mahkeme hükmünün kesin olması nedeniyle reddi gerekmiştir.
2-Manevi tazminat konusundaki temyiz itirazlarına gelince; 2918 sayılı ....nun hükümlerine göre trafik kaydı, işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü de yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde "işleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin olan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.
Gerek doktrinde gerekse ..."ın uygulamalarında kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, kaza yapan davalı ... adına kayıtlı olan ... plakalı aracın, davalı tarafından dava dışı...Tesktil San ve Tic AŞ"ne 21.05.2007 tarihinde yapılan adi yazılı Taşıt Kira Sözleşmesi ile kiralandığı anlaşılmıştır. Anılan sözleşmede, kira süresinin, sözleşmenin tanzim tarihinden itibaren 36 ay olduğu belirilmiş ise de, sözleşmenin kaza tarihi itibariyle devam edip etmediği başka deyişle taraflardan biri ya da ikisi tarafından sonlandırılıp sonlandırılmadığı, kira sözleşmesinin bedelinin kiracı...Tesktil San ve Tic AŞ tarafından ödenip ödenmediği duraksamaya yer vermeyecek şekilde araştırılmamıştır. Bu durumda mahkemece, aracı kiralayan şirketin kaza tarihi itibari ile farazi işleten olup olmadığı araştırılıp duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yeterli araştırma yapılmadan eksik araştırma ile karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin maddi tazminat konusundaki temyiz itirazlarının mahkeme hükmünün kesin olması nedeniyle REDDİNE, 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Otomotiv San ve Tic. Ltd. Şti"e geri verilmesine 30.6.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.