20. Hukuk Dairesi 2012/9837 E. , 2013/2558 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki kadastro tesbitine itiraz davasının yapılan duruşması sonunda, davanın kısmen kabulü yolunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ile davalı köy tüzel kişiliği ve Hazine vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kadastro sırasında.... Köyü 115 ada 1 ve 145 ada 19 parsel sayılı sırasıyla 17351,58 m2 ve 5321,18 m2 yüzölçümündeki taşınmazlar, ham toprak niteliği ile Hazine adına tesbit edilmiştir.
Davacı vekili, taşınmazların müvekkiline irsen intikal ettiğini, 60 - 70 senedir tarım arazisi olarak kullanıldığı, yine müvekkili adına tesbiti yapılan 144 ada 4 parsel, 117 ada 6 parsel, 101 ada 18 parsel ve 116 ada 5 parsel sayılı taşınmazların da ölçümlerinin eksik yapıldığı iddiasıyla dava açmıştır.
Mahkemece; 144 ada 4, 117 ada 6, 101 ada 18 ve 116 ada 5 parsel sayılı taşınmazların davası, bu dosyadan tefrik edilmiş; yapılan keşifte, harman yeri anlatımı nedeniyle ham toprak niteliğindeki 145 ada 19 parsel yönünden ... davaya davalı sıfatı ile dahil edildikten sonra, davanın kısmen kabulü ile dava konusu ....İli, Merkez İlçe, ....Köyü sınırlarında kain, 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazın, kadastro tutanağındaki tesbit gibi tapuya tesciline, dava konusu ....İli, Merkez .... Köyü sınırlarında kain, 145 ada 19 parsel sayılı taşınmaza ait kadastro tesbitinin iptali ile 21.06.2011 tarihli ek bilirkişi raporunda kırmızı renkle gösterilen 94,82 m2 miktarlı kısmın, aynı ada son parsel numarası verilmek sureti ile ve ahşap samanlık vasfıyla davacı ... oğlu 1977 d.lu ... adına tesbit ve tapuya tesciline, geriye kalan 5226,36 m2"lik kısmın ise aynı ada ve parsel numarası altında genel harman yeri olarak sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına, dava konusu 145 ada 19 parsel sayılı taşınmaz yönünden 21.06.2011 tarihli tapu, fen bilirkişi ek rapor ve krokisinin iş bu kararın eki sayılmasına karar verilmiş; hüküm davacı vekili, 115 ada 1 parselin üzerinde 30-40 yıllık meyve ağaçları olan meyve bahçesi olduğu iddiası ile yine, 145 ada 19 parselin üzerinde samanlık olan özel harman yeri olduğu iddiasıyla; dahili davalı Köy Tüzel Kişiliği, 145 ada 19 parselin köy merası olduğunu ve davacının babasının bu yere samanlık yaptığını ve .... Sulh Hukuk Mahkemesinin 1998/686 E.- 2000/394 K. sayılı ilâmı ile menedildiğini ve samanlığın yıkıldığını, şimdi kendisinin bu yere samanlık yapmak süretiyle elattığını ileri sürerek, Hazine vekili tarafından ise, 145 ada 19 parselde 94,82 m2"lik alanda ahşap samanlık vasfıyla davacının davasının kabul edildiğini, ayrıca taşınmazın özel harman yeri olmadığını; taşınmazın niteliğinin ham toprak olduğunu, mahkemece niteliğinin değiştirilemiyeceği gerekçesiyle temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tesbitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde orman kadastrosu, 3402 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmüne göre yapılmış, çekişmeli parseller orman alanı dışında bırakılmıştır.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazlardan 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazda, davacının kullandığı fen bilirkişi krokisine göre (E) harfi ile gösterilen 2465,28 m2"lik alanın iki kuru derenin birleştiği dere çatağında olduğu ve ağaç setlerle kuru dere yatağından elde edildiği ve yine, fen bilirkişi krokisine göre (F) harfi ile gösterilen 1652,88 m2"lik alanın ise derenin şevinde olduğu ve aynı krokide (G) harfi ile gösterilen 592,28 m2"lik alanın .... Köyü çalışma alanı içinde kaldığı ve ilânlarının 1997 tarihinde kesinleştiği, yine, aynı krokide (H) harfi ile gösterilen 3049,33 m2"lik alan ile (I) harfi ile gösterilen 10.184,09 m2"lik alanların ise işlenmediği gerekçesiyle, 145 ada 19 parselde 94,82 m2"de bulunan samanlığın ve yolda kalan 24,61 m2 alan dışında kalan (A) harfi ile gösterilen 816,69 m2"lik alan ile (D) harfi ile gösterilen 337,39 m2 ve yine (C) harfi ile gösterilen 4167,10 m2"lik alanın da davacı tarafından kullanılmadığı kabul edilerek istemin reddi ile ham toprak niteliği değiştirilmek suretiyle genel harman yeri olarak sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına karar verilmiştir.
1- Dahili-davalı Köy Tüzel Kişiliğinin, 145 ada 19 parselin köy merası olduğu ve davacının babasının bu yere samanlık yaptığı ve ....Sulh Hukuk Mahkemesinin 1998/686 E.- 2000/394 K. sayılı ilâmı ile menedildiğini ve samanlığın yıkıldığını, şimdi kendisinin bu yerin yakınına 94,82 m2"lik alanda ahşap samanlık yapmak süretiyle elattığına ilişkin temyiz itirazlarının incelenemesinde; mahkemece yapılan keşifte yerel bilirkişilerin harman yeri anlatımı nedeniyle ham toprak niteliğindeki 145 ada 19 parsel yönünden .... Köy Tüzel Kişiliği davaya davalı sıfatı ile dahil edilmiştir. Köy Tüzel Kişiliğinin müdahil davacı sıfatı ile ve mera ve harman yeri iddiası ile davaya usulünce bir katılımı olmadığı gibi bu bağlamda açılmış bir davası da yoktur. Çekişmeli taşınmazlar ham toprak niteliği ile Hazine adına tesbit edildiğine ve davacı gerçek kişiler tarafından Hazineye husumet yöneltilerek dava açıldığına göre, mahkemenin .... Köy Tüzel Kişiliğini dahili davalı sıfatı ile davaya katmış olması Köy Tüzel Kişiliğine taraf sıfatı kazandırmayacağından, temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-a ) Davacı vekilinin, 115 ada 1 parselin üzerinde 30-40 yıllık meyve bahçesi olduğu ve yine, 145 ada 19 parselin ise, üzerinde samanlık bulunan alanın özel harman yeri olduğu iddiası ile yaptığı temyizi yönünden;
İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye ve özellikle keşif sonucu düzenlenen ziraat ve fen bilirkişi raporlarına göre, 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (F) harfi ile gösterilen 1652,88 m2"lik alanın, derenin şevinde olduğu ve aynı krokide (G) harfi ile gösterilen 0592,28 m2"lik alanın ....Köyü çalışma alanı içerisinde kaldığı ve ilânlarının 1997 tarihinde kesinleştiği, yine, aynı krokide (H) harfi ile gösterilen 3049,33 m2"lik alan ile (I) harfi ile gösterilen 10.184,09 m2"lik alanların ise işlenmediği gerekçesiyle; 145 ada 19 parselde, 94,82 m2"de bulunan samanlığın ve yolda kalan 24,61 m2 alan dışında kalan (A) harfi ile gösterilen 816,69 m2"lik alan ile (D) harfi ile gösterilen 337,39 m2 ve yine (C) harfi ile gösterilen 4167,10 m2"lik alanında davacı tarafından kullanılmadığı saptandığına göre, 145 ada 19 parselde, 94,82 m2"de bulunan samanlık yeri ile 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (E) harfi ile gösterilen 2465,28 m2"lik alan dışında yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
b) Davacı vekilinin 115 ada 1 sayılı parselin (E) harfi ile gösterilen bölümüne yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Mahkemece yapılan keşifte dinlenen ziraat bilirkişi, raporunda; 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazda davacının kullandığı fen bilirkişi krokisine göre (E) harfi ile gösterilen alanın iki kuru derenin birleştiği dere çatağında olduğunu ve ağaç setlerle kuru dere yatağından elde edildiğini ve üzerinde 6-25 yaşlarında 6 adet elma, 10-20 yaşlarında 12 adet ceviz, 10-30 yaşlarında 8 adet kiraz, 7-20 yaşlarında 200 adet kavak ağacı olduğu açıklanmışsa da, 3402 sayılı Kanunun 14. maddesine göre zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının davacı yararına oluşup oluşmadığı yerel bilirkişi ve tanıklardan yeterince sorulup araştırılmamış, ziraatçi bilirkişiden de bu konuda doyurucu rapor alınmamıştır. Ayrıca, taşınmazdan geçen kuru derenin bilimsel incelemesi için jeoloji mühendisi dinlenmemiş ve (E) harfleriyle belirlenen alanın, aktif dere yatağında kalan yerlerden olup olmadığı araştırılarak bilimsel rapor alınmamıştır.
Bu hususlar araştırılarak ve deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.
3- Davalı Hazine vekilinin, 145 ada 19 parselde 94,82 m2"lik alanda ahşap samanlık vasfıyla davacının davasının kabul edildiği, ayrıca, taşınmazın özel harman yeri olmadığı, taşınmazın niteliğinin ham toprak olduğu halde, mahkemece niteliğinin değiştirilemiyeceği gerekçesiyle yapılan temyizlerine gelince; 145 ada 19 parselin öncesinin özel harman yeri mi yoksa köy harman yeri mi olup olmadığı araştırılmadığı gibi külli halefiyet ilkeleri dikkate alınarak bu taşınmaz içerisinde davacının babası olan Yılmaz Dedehüseyinoğlu"nun yaptığı ve mahkeme kararı ile menedilerek yıktırılan samanlık yerinin neresi olduğu, ilâmın dayanağı olan krokisi uygulanmak süretiyle saptanmamış ve fen bilirkişiden bu konuda ayrıntılı rapor alınmamıştır.
Bu nedenle; mahkemece yapılacak iş: fen bilirkişi, ziraat ve jeoloji mühendisi aracılığı ile yeniden yapılacak keşifte, öncelikle; yerel bilirkişi yardımı ile ve fen bilirkişi aracılığı ile ....Sulh Hukuk Mahkemesinin 1998/686 E.- 2000/394 K. sayılı ilâmının dayanağı olan fen bilirkişi Levent Tığlı tarafından düzenlenen 15.06.1999 tarihli krokinin ölçeği kadastro paftasının ölçeğine kadastro paftasının ölçeği de fen bilirkişi krokisinin ölçeğine çevrildikten sonra her iki kroki birbiri üzerine aplike edilerek sulh hukuk mahkemesinin 1998/686 Esas sayılı ilâmına konu olan ve ilâmın infazı sonucunda
yıktırılan ve krokide kuzey planda kalan ve davacının babası Yılmaz Dedehüseyinoğlu"nun yaptırdığı samanlık yerinin 144 ada 19 parselin neresine isabet ettiği, şimdi davacı Atilla Dedehüseyinoğlu"nun yaptığı samanlık yeri ile aynı yerde olup olmadığı saptanarak yerleri ayrı ayrı renklerle işaretlenerek kroki üzerinde gösterilmesi ve bu konuda infaza olanak verecek şekilde rapor alınması gerekir.
Ayrıca, jeoloji mühendisinden çekişmeli 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davacı tarafından kullanılan (E) harfi ile işaretlenen bölümünün derenin aktif yatağında kalıp kalmadığı, derenin dört mevsim faal bir su akıntısının bulunup bulunmadığı, mevsimlik akıp akmadığı ve (F) harfi ile gösterilen dere şevinin eğimi, yüksekliği ve diğer konularda ayrıntılı rapor alınması, ayrıca toprak uzmanı ziraat bilirkişiden de taşınmazların üzerindeki bitki örtüsü, ağaçların cinsi, yaşı, adedi, dağılımı ayrıntılı olarak saptanarak rapor alınmalıdır.
Kadastroda ham toprak niteliği ile tesbit gören 145 ada 19 parsel sayılı taşınmazın öncesinin köye ait ortak ve genel harman yeri olup olmadığı konusunda araştırma yapılmalı, deliller toplanmalı ve komşu köylerden yerel bilirkişi ve tanıklar dinlenmeli, bundan ayrı, davacının iddia ettiği gibi bu yerin resmî bir senet veya vergi kaydına dayalı özel harman yeri olup olmadığı araştırılmalı, yazılı ve resmî bir senet veya kayda dayalı olmayan ve mevsimlik olarak salt kullanılan özel harman yerlerinin esasen gerçek kişilere zilyetlikle kazanım süretiyle mülk edinme olanağı vermiyeceği düşünülmeli, taşınmazın öncesinde köye ait ortak ve genel harman yeri olduğunun kabulü halinde de davacı ve babasının bu yerde samanlık yapmak süretiyle fuzuli şağil konumunda kalıp kalmadıkları ayrıca değerlendirilmeli, böylesi yapılacak araştırma sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir,
Kabule göre de; çekişmeli taşınmazların ham toprak niteliği ile Hazine adına tesbiti yapılmıştır. Davalı Köy Tüzel Kişiliği, davaya mahkemenin ara kararı ile davaya dahil edilmiştir. Köy Tüzel Kişiliğinin davacı sıfatı ile davaya harçlı bir katılımı olmadığı gibi karşı davası da yoktur. Ham toprak niteliği ile Hazine adına tesbiti yapılan 145 ada 19 parsel sayılı taşınmaza ilişkin gerçek kişinin davası reddedildiği halde, taşınmazın ham toprak niteliği değiştirilerek genel harmanyeri olarak özel siciline kaydedilmesi de doğru bulunmamıştır. Ayrıca; dava konusu 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi krokisinde (E) harfi ile gösterilen alanın devamı niteliğindeki (G) harfi ile gösterilen 592,28 m2"lik alanın ....Köyü çalışma alanı içersinde kaldığı ve ilânlarının yapılarak 02.06.1997 tarihinde kesinleştiği teknik bilirkişi tarafından bildirildiğinden, bu bölümün hukukî durumunun belirlenerek mahkemenin görevli olup olmadığı yönü üzerinde durulmalıdır.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve bilirkişilerin yetersiz raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: 1- Yukarıda birinci bentde açıklanan nedenlerle; dahili davalı Köy Tüzel Kişiliğinin 145 ada 19 parselin köy merası ve köy harman yeri olduğu yönündeki temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2) İkinci bentde açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin 145 ada 19 parselde 94,82 m2"de bulunan samanlık yeri ile 115 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (E) harfi ile gösterilen 2465,28 m2"lik alan dışında kalan tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bendin (b) bölümünde açıklanan nedenlerle 115 ada 1 parselde fen bilirkişi krokisinde (E) harfiyle gösterilen bölüm ile 145 ada 19 parselde 94,82 m2"de bulunan samanlık yeri yönünden temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
3- Üçüncü bentde açıklanan nedenlerle; davalı Hazine vekilinin 145 ada 19 parselde 94,82 m2"lik alanda ahşap samanlık yeri ile taşınmazın tamamının özel harman yeri olmadığı, taşınmazın niteliğinin ham toprak olduğu halde mahkemece niteliğinin değiştirilemiyeceği yönlerine ilişkin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, davacı ... ile .... köyü tüzel kişiliğinin yatırdıkları temyiz harçlarının istek halinde iadesine 11/03/2013 günü oy birliği ile karar verildi.