MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen kurum işleminin iptali, menfi tespit - istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; dava dışı sigortalı Kadriye Kaya"nın dilekçesine istinaden davalı kurum tarafından yapılan inceleme sonucunda, davacı hastanenin % 60 "ın üzerinde ilave ücret aldığı ve yine hasta Kadriye Kaya"nın sosyal güvencesi bulunmasına rağmen, tedavi bedellerinin kuruma fatura edilmeyerek, sigortalı hastanın özel hasta statüsünde tedavi edildiğinden bahisle, 2012 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Özel Sağlık Hizmeti Sunucularından Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesi"nin ilgili maddeleri uyarınca hakkında cezai işlem yapıldığını; haksız ve hukuka aykırı işbu cezai şarta itiraz edildiğini, itiraz üzerine 2009 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin 3.1.3.1 maddesinin ihlal edilmesi nedeniyle aynı sözleşmenin 5.1.11 maddesi uyarınca 7.500,00 TL ve 3.1.2.2 numaralı maddesinin iki kez ihlal edilmesi sebebi ile de 20.000,00 TL olmak üzere toplam 27.500,00 TL tutarında cezai şart uygulandığını; bahse konu cezai işleme de itiraz edildiğini, ancak itirazlarının davalı tarafından reddedildiğini; davacı hastaneye başvuran hasta Kadriye Kaya"nın sigortalı olarak tedavi olmak istediğine dair herhangi bir yazılı veya sözlü bir talebinin bulunmadığını, hastaneye başvurduğunda sigortalı hasta statüsünde olduğunu söylemediğini; bu sebeple, iş bu durumdan haberi olmayan davacı hastaneye kusur atfedilemeyeceğini ileri sürerek; haksız ve hukuka aykırı bahse konu cezai işlemin iptaline, 27.500,00 TL tutarındaki cezai işlem yönünden davalı kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; davalı kurum sigortalılarından Kadriye Kaya"nın dilekçesine istinaden yapılan inceleme ve araştırma sonucunda; davacı hastane tarafından ilgili hastadan % 60"ın üzerinde ilave ücret alındığının, yine aynı hastanın 18/08/2011 ve 26/12/2011 tarihlerinde davacı hastanede tedavi gördüğünün ve özel hasta statüsünde işlem yapılarak ücret tahsil edildiğinin tespit edildiğini; öncelikle, 2012 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesine göre cezai işlem uygulandığını, davacının itirazı üzerine 2009 yılı sözleşme hükümlerine göre 27.500,00 TL tutarında cezai şart uygulandığını; davacının, davalı kurum ile arasında imzalanan sözleşme hükümlerine aykırı davrandığını, cezai şartın mevzuata ve sözleşmeye uygun olduğunu savunarak; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; yargılama sırasında alınan 15/10/2014 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda; davanın kısmen kabulüne, davacının 27.500,00 TL tutarındaki cezai şartın 20.000,00 TL"sinden borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay 13. Hukuk Dairesi"nin 22.05.2018 tarih ve 2015/25742 E. - 2018/6077 K. Sayılı ilamı ile, "...Yargılama aşamasında, Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi"nden gelen 27.02.2015 tarihli yazıdan, davalı kurum tarafından 27.927,19 TL"nin davacı hastanenin istihkaklarından mahsup edilmek üzere kurum muhasebesine intikal ettirildiği anlaşılmaktadır. İİK"nın 72/6 maddesi uyarınca "Borçlu, menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, istirdat davası olarak devam edilir. " düzenlemesi karşısında, mahkemece, ödenen bu bedelden mahkemece kabul edilen kısım açısından anılan yasa hükmü istirdata karar verilmesi gerekirken, menfi tespit kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır..." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kısmen kabulüne, 27.500,00 TL tutarındaki cezai şartın 20.000,00 TL"sinin iptali ile 20.000,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen ve olay tarihinde yürürlükte olan 2009 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin 3.1.2.2. numaralı maddesinde; " Bu sözleşmeyi kabul eden sağlık hizmeti sunucusu , doğrudan veya sevk/rapor ile gelen hastaları kabul etmek zorundadır. Kabul edilmeyen hastaya kabul edilmeme gerekçesi sağlık hizmeti sunucusu yetkilinin imzasıyla yazılı olarak bildirilmek zorundadır. Hastanın yazılı olarak Kuruma müracaatı halinde sağlık hizmeti sunucusunca belirtilen gerekçe Kurum tarafından uygun bulunmalıdır. Aksi takdirde bu sözleşmenin ( 5.1.10) numaralı maddesine göre işlem yapılır. " hükmü yer almaktadır.
Aynı sözleşmenin "Cezai Şartlar" başlığı altında düzenlenen 5.1.10 numaralı maddesinde ise; "Bu sözleşmenin Bu sözleşmenin (3.1.2.1), (3.1.2.2), (3.1.3.3), ( 3.1.6), (3.1.7.1), (3.1.7.2), (3.1.8.2),(3.1.8.5), (3.1.9.1), (3.1.9.3), (3.1.9.4), (3.1.9.5), (3.1.9.9), (3.1.10.1), (3.1.10.2), (3.1.10.3), (3.1.10.4),(3.1.10.5), (3.1.11), (3.1.12), (3.1.13.1), (3.1.13.2), (3.1.13.3), (3.1.14), (3.2.1), (3.2.2.1) (3.2.2.2),(3.2.2.3), ), (3.2.3), (3.2.4.3), (3.2.4.4), (3.2.4.6), (3.2.6) ve (3.2.7), (3.2.8) numaralı maddelerinde belirtilen hükümlere aykırı davranıldığının Kurumca tespit edilmesi halinde 10.000,00.- TL (Onbin), " tutarında cezai şart uygulanacağı belirtilmiş olup;
5.5. numaralı maddesinde de; " Sözleşmenin (5.1.7) ve (5.1.11) numaralı maddelerinde yer alan fiiller hariç olmak üzere bir fatura döneminde aynı fiilin birden fazla tespit edilmesi halinde tek bir cezai şart uygulanır. Bir fatura döneminde aynı fiilin birden fazla tespit edilmesi halinde tek bir fiil sayılarak tek bir cezai şart uygulanır." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Somut olayda; taraflar arasında 2009 yılı Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin imzalandığı, davalı kurum sigortalısı hasta Kadriye Kaya"nın, davacı tarafından " özel hasta " olarak kabul edildiği ve özel hasta statüsünde işlem yapılarak hizmet bedelinin sigortalıdan tahsil edildiği, bahse konu davacı eyleminin yukarıda anılan sözleşme maddelerine aykırılık teşkil ettiği sabittir. Buna rağmen, mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda hatalı değerlendirme yapılarak, temyize konu davacı eylemine yönelik cezai şart uygulanmasını gerektirecek sözleşmede ayrı bir düzenlemenin bulunmadığı belirtilmiş olup, rapor, bu haliyle hüküm kurmaya ve denetime elverişli değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece; yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular çerçevesinde, 2009 yılı SUT hükümleri de dikkate alınarak, önceki bilirkişi dışında seçilecek konusunda uzman bilirkişiden, davalı kurumun, davacı taraftan isteyebileceği cezai şartın hesaplanması noktasında, Yargıtay ve taraf denetimine elverişli rapor alınmak suretiyle, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken; yetersiz bilirkişi raporu hükme esas alınarak, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK"nın 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 08.06.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.