16. Hukuk Dairesi 2020/9539 E. , 2020/5668 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Hükümlerine uyulan Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 05/03/2013 tarihli ve 2012/13349 – 2013/2280 Esas, Karar sayılı ile 2012/13347 – 2013/2276 Esas, Karar sayılı bozma ilamlarında özetle; “mahkemece aynı parsele ilişkin olarak açılan mahkemenin 2010/7 ve 2010/6 Esasına kayıtlı dava dosyaları birleştirildikten sonra, önceki bilirkişiler dışında halen Çevre ve Orman Bakanlığı (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi, bir harita mühendisi bilirkişi aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, memleket haritaları ve hava fotoğrafları yöntemine uygun şekilde uygulanarak incelenmeli; dayanılan tapu kayıtları yöntemine uygun şekilde uygulanarak kapsamları belirlenmeli, tescil ilamı ile oluşanlarda tescil hükmünde Orman Yönetiminin taraf olmadığı belirlendiği takdirde yönetimi bağlamayacağı düşünülmeli, tapu kaydının tescil krokisi ya da yüzölçümü ile geçerli kapsamı içinde bulunup orman sayılan yerlerden olduğu belirlenen bölümleri için açılan davanın ise reddine karar verilmelidir” denilmektedir.
Mahkemece bozma kararına uyulduktan sonra yapılan yargılama sonucu asıl davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; dava konusu taşınmazın 09/05/2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen kısmının tapu kaydının iptali ile, davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline, (A) ve (C) harfleriyle gösterilen taşınmaza ilişkin davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... ve kişiler vekili ve davalılar Hazine ve Orman İdaresi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulduğu halde bozma gerekleri yerine getirilmeden ve eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulmuştur. Şöyle ki, 02/05/2014 tarihinde yapılan keşifte dinlenen orman bilirkişisinin 20/05/2014 havale tarihli raporunda davaya konu taşınmazlar (A) ve (C) harfleriyle gösterilip bu şekilde incelendiği bildirilmiş, 1958 tarihli memleket haritasında nizalı taşınmazın açık renkle boyalı alanda kaldığı bildirilmiş, raporun sonuç kısmında ise en eski tarihli memleket haritasına istinaden kadimden beri orman olduğu bildirilmiş, ancak rapor ekine eklenen aplikeli memleket haritasında taşınmazlar yeşil renkle boyalı orman alanında gösterilmiş; 1958 tarihli memleket haritasının yapımına esas alınan hava fotoğrafı incelenmemiş, uygulanmamış; ek raporunda her iki taşınmazın yapraklı ağaç rumuzu ile gösterilen yeşile boyalı alanda kaldığını bildirmiş, yine tarihini belirtmediği hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesinde de (A) ve (C) ile gösterilen taşınmazların orman sayılan yerlerden olduğunu bildirmiş ancak, taşınmazlar hava fotoğraflarında gösterilmediği için denetlenememiştir. Bunun yanında, mahkemece davacıların tutunduğu kayıtlardan 1984 tarihli ve 1 numaralı tapu kaydının (A) harfiyle gösterilen yere uyduğu, ancak bu kısmın orman sayılan yerlerden olduğu, tapu ile kazanılamayacağı belirtilmesine rağmen bilirkişi raporlarına göre (A) harfli taşınmazın kapsamında olduğu anlaşılan (B) ile gösterilen taşınmazda “zilyetlikle mülk edinme şartlarının oluştuğu” kabul edilerek, (B) kısmına yönelik davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkemenin bu kabulü de dosya kapsamına uygun değildir. Ezcümle, Mahkemenin (A) ve (C) ile gösterilen kısımlara ilişkin davanın reddine ve (B) harfiyle gösterilen kısma ilişkin davanın kabulüne dair hükmü eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanmakta olup, yapılan inceleme ve araştırma taşınmazların öncesinin hukuki niteliğini tereddüte yer bırakmayacak netlikte açıklamaktan uzaktır, ayrıca (B) ile gösterilen taşınmaza ilişkin kabulü de dosya kapsamına aykırıdır.
O halde Mahkemece, inceleme ve uygulamada kullanıldığı belirtilen 1958 tarihli memleket haritasının yapımına esas alınan hava fotoğrafı ve bunun yanında bu hava fotoğrafından daha eski tarihli hava fotoğrafı olup olmadığı sorularak bulunması halinde daha eski tarihli hava fotoğrafı da ve bu fotoğrafa dayanılarak üretilen orijinal renkli memleket haritası da Harita Genel Müdürlüğü ile Orman İdaresinden getirtilerek, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir orman yüksek mühendisi veya orman mühendisi, bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve bir harita mühendisi, harita mühendisi bulunmazsa bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Yasanın 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 Esas, Karar; 14.03.1989 gün ve 35/13 Esas, Karar ve 13.06.1989 gün ve 7/25 Esas, Karar sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Yasanın 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; (C) harfi ile gösterilen yerin fiilen baraj suları altında kaldığı belirlendiğinden (A) harfi ile gösterilen yerin toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; hava fotoğrafı ve orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde ve hava fotoğrafı üzerinde gösterilmeli, ayrıca bilirkişilere hava fotoğrafları ve dayanağı haritaları stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelettirilip, raporlarında çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevresindeki taşınmazların niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü, davaya konu (A) ve (C) harfleriyle gösterilen taşınmazların üzerinde bulunan bitki örtüsünün niteliği, varsa ağaçların yaşı, cinsi, adedi ve dağılımları ile ilgili ayrıntılı açıklama yapmaları istenmeli, tarihleri belirtilmek ve keşfin izlenmesi olanağı sağlanacak şekilde çekişmeli taşınmazlar komşu taşınmazlarla birlikte memleket haritası ile iritbatlı kroki ve denetime elverişli hava fotoğrafları üzerinde aplike edilerek gösterilmeli, böylece yöntemine uygun orman araştırması yapılarak yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı, (B) harfiyle gösterilen taşınmazın (A) harfiyle gösterilen taşınmazla irtibatı gösterilmeli ve oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir. Açıklanan nedenlerle davacılar vekili ile davalılar Hazine ve Orman İdaresinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.