Mahkemesi : İstanbul 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının, 01.07.1987 ile 01.10.1988 tarihleri arasında davalı işyerinde sigortalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı Kurum vekili; davalı şirketin Ankara da olması sebebiyle, yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, davanın tespiti istenen hizmetlerin geçtiği yıldan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerektiğini, çalışma konusu işin niteliği, devamlılık gösterip göstermediği dikkate alınarak ücret konusunun titizlikle araştırılması gerektiğini, Kurumun resmi kayıtlarının incelenmesi gerektiğini, Kurumun yazılı kayıtları ile çelişen tanık beyanlarını hükme esas alınmaması gerektiğini, Kurumun dava açılmasına sebebiyet vermediğini beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Diğer davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kabulü ile; davacının, davalı işveren nezdinde; 01.07.1987-31.12.1987 tarihleri arasında toplam 180 gün, günlük 1.634 TL, 01.01.1988-30.06.1988 tarihleri arasında toplam 180 gün, günlük 1.960 TL, 01.07.1988-01.12.1988 tarihleri arasında toplam 150 gün, günlük 2.334 TL ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili; iddianın yazılı delil olmadan tanık beyanlarına dayanılarak ispat edilemeyeceğini, davacının çalışmalarının kesintisiz olduğu noktasında toplanan delillerin yetersiz olduğunu, fiili çalışmanın ispatlanamadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
1-Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır.
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Dosya kapsamına göre, dinlenen tek bordro tanığının davacının akrabası olduğu anlaşılmaktadır. O halde, Mahkemece, dava konusu edilen dönemde çalışması olan bordro tanıkları belirlenip, dinlemeli, bordro tanıklarına ulaşılamadığı ya da beyanları ile yetinilmediği durumda Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek dinlenmeli, çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya meydan vermeyecek şekilde belirlenip, sonucuna göre bir karar verilmesi gereğinin gözetilmemesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-5510 sayılı Kanun"un geçici 7. maddesi yollamasıyla uygulanan mülga 506 sayılı Kanun"un 60/G maddesinde "Bu maddenin uygulanmasında; 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Ancak bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir" hükmü öngörülmüştür.
Buna göre; 28.10.1969 doğumlu olan davacı yönünden 28.10.1987 tarihinden önceki hizmet sürelerinin yalnızca prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
3-Davacının talebinin 01.07.1987-01.10.1988 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine yönelik olması karşısında, yazılı şekilde, talep aşılarak, davacının 01.12.1988 tarihine kadar çalışmış olduğunun tespitine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.