16. Hukuk Dairesi 2020/9395 E. , 2020/5745 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ... kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, ... İlçesi ...Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1960-1961 yıllarında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümünün adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 12.06.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda (B2), (B3) ve (B5) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin davacı adına tesciline, bilirkişi raporunda (B1) ve (B4) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerine ilişkin davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili, davalı Hazine vekili ile davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın bilirkişi raporunda (B2), (B3) ve (B5) harfleri ile gösterilen bölümlerinde davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluştuğu, (B1) ve (B4) harfleri ile gösterilen bölümlerinde ise davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluşmadığı gerekçeleri ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Bir taşınmazın niteliğinin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklinin ve süresinin ve ayrıca imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasının tamamlandığı tarihin belirlenmesinde en önemli delil hava fotoğraflarının incelenmesi olduğundan, dava tarihinden ya da dava konusu taşınmaz dava tarihinden önce kesinleşmiş imar planı kapsamında ise imar planının onaylanarak kesinleştiği tarihten 15-20-25 yıl öncesi döneme ilişkin farklı evrelerde çekilmiş hava fotoğraflarının en az 3 adeti üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisi eliyle inceleme yaptırılması gerektiği halde, sözü edilen konularda kanaat vermeye elverişli olmayan tek (1970 yılı) hava fotoğrafı üzerinde inceleme yaptırılmış ve böylelikle hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamış, fen bilirkişinin raporu ile uyumsuz krokisi hükme esas alınmış, komşu parsel tutanak ve dayanaklarından usulünce yararlanılmamış, taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı belirlenmemiş, taşınmaz bölümlerinin evveliyatı, kullanım süresi, niteliği ve üzerlerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarına ilişkin somut verilere dayalı açıklama içermeyen yetersiz bilirkişi raporları dikkate alınmak suretiyle hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında olup olmadığı İlçe Belediye Başkanlığı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"ndan sorulup, varsa imar planının onay tarihi belirlenmeli; çekişmeli taşınmaza komşu taşınmazların kadastro tespit tutanakları ile varsa tespitine esas kayıtlar Kadastro Müdürlüğünden, hükmen kesinleşenlere ilişkin dava dosyaları ilgili yerlerden getirtilmeli, dava konusu taşınmaz dava tarihinden önce kesinleşmiş imar planı kapsamındaysa imar planının onay/kesinleşme tarihinden, aksi halde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden celbedilmeli, ayrıca bulunabilecek en eski tarihli yüksek çözünürlüklü uydu fotoğrafları da getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulundukları ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandıkları kime ait oldukları, kimden nasıl intikal ettikleri, taşınmaz bölümleri imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmedikleri, edilmişlerse ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların varsa dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmaz bölümlerinin yönünü ne okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; teknik bilirkişiden, keşfi takibe ve bilirkişi sözlerini denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmaz bölümlerini komşu parsellerle birlikte gösterir şekilde krokili rapor alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kuruluna, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumlarını, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz bölümleri üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihya gerektiren yerlerden olmaları halinde imar-ihyaya konu olmaya başladıkları ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, önceki ziraatçı bilirkişi raporunu irdeleyen, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyaları tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmaz bölümleri üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemeleri istenilmeli ve böylelikle taşınmazın imar planı kapsamında kalması halinde imar planının onay tarihi dava tarihinden önce ise bu tarihe kadar, sonra ise dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14. ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli; davacı adına aynı kadastro çalışma bölgesi içerisinde senetsizden zilyetliğe dayalı olarak tescil edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı Adliye Yazı işleri Müdürlüğü, Kadastro ve Tapu Müdürlüklerinden ayrı ayrı sorularak varsa, bu şekilde tespit edilen taşınmazların kadastro tespitlerinin kesinleşme durumlarını da gösterir biçimde tespit tutanaklarının onaylı örnekleri, kesinleşmiş olanların kadastro sonucu oluşan tapu kayıtları getirtilerek dosyasına konulmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacı ve davalı ... Belediye Başkanlığı"na iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.