21. Hukuk Dairesi 2013/10180 E. , 2014/10363 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Edremit 1. Asliye Hukuk İş Mahkemesi
TARİHİ : 28/02/2013
NUMARASI : 2012/176-2013/146
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 2004 yılından itibaren önce Ç. Petrol ve sonradan ismi G. Petrol olarak değişen benzin istasyonunda pompacı olarak 16.2.2012 tarihine kadar geçen ve Kuruma eksik bildirilen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın Davalı Ç. Petrol Ltd.Şti. Yönünden usulden reddine,diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulü ile,1001199408271 sicil numaralı davacının davalı şirket adına kayıtlı, 1091566 sicil numaralı iş yerinde 01.06.2007 - 04.05.2008 tarihlerinde ve 01.10.2009-28.01.2010 dönemlerindeki çalışmaları ile 29.01.2010-25.02.2012 dönemlerinde; 2007/6.Ayda 30 Gün, 2007/7.Ayda 30 Gün, 2007/8.Ayda 30 Gün, 2007/9.Ayda 30 Gün, 2007/10.Ayda 30 Gün, 2007/11.Ayda 30 Gün, 2007/12.Ayda 30 Gün, 2008/1.Ayda 30 Gün, 2008/2.Ayda 30 Gün, 208/3.Ayda 30 Gün, 2008/4.Ayda 30 Gün, 2008/5.Ayda 4 Gün, 2009/10.Ayda 30 Gün, 2009/11.Ayda 30 Gün, 2009/12.Ayda 30 Gün, 2010/.1Ayda 27 Gün, 2010/3.Ayda 15 Gün, 2010/4. Ayda 14 Gün, 2010/5.Ayda 14 Gün, 2010/6. Ayda 15 Gün, 2010/7.Ayda 14 Gün, 2010/8.Ayda 14 Gün, 2010/9.Ayda 14 Gün, 2010/10.Ayda 14 Gün, 2010/11.Ayda 14 Gün, 2010/12.Ayda 14 Gün, 2011/1.Ayda 14 Gün, 2011/2.Ayda 15 Gün, 2011/3.Ayda 14 Gün, 2011/4.Ayda 14 Gün, 2011/5.Ayda 14 Gün, 2011/6.Ayda 14 Gün, 2011/7.Ayda 15 Gün, 2011/8.Ayda 14 Gün, 2011/9.Ayda 14 Gün, 2012/1.Ayda 14 Gün, 2012/2.Ayda 14 Gün olmak üzere bu tarihler arasında asgari ücret karşılığı davalı iş yerinde eksik bildirilmiş sigortalılığa esas süresinin olduğunun tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;tespiti istenen dönemde davacı adına 9.6.2005 tarihli işe giriş bildirgesinin dava dışı Petrol ofisi bayi-İ. Ç.ünvanlı işyerinden, 5.5.2008,7.1.2009,29.1.2010 tarihli işe giriş bildirgelerinin davalı G. petrol .ve otomotiv ür.ltd şti. tarafından Kuruma intikal ettirildiği,davacının 16.7.2004 tarihinden 9.6.2005 tarihine kadar sigortalı çalışmasının bulunmadığı, bu tarih öncesinde davadışı çeşitli işyerlerinde sigortalı çalışmasının bulunduğu,9.6.2005-1.4.2006 tarihine kadar davadışı İ.Ç."a ait Petrol istasyonunda,3.5.2006—4.5.2006 arası davadışı 1077824 ss nolu işyerinde,5.5.2008-5.1.2009 ve 7.1.2009-30.9.2009,29.1.2010-25.2.2012 tarihine kadar davalı 1091566 sn Gümrük pet.ve otomotiv ür.ltd şti. işyerinde sigortalı çalışmalarının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; davalı G.p..ve otomotiv ür.ltd şti. Işyerinin Kurum nezdindeki ihtilaf konusu döneme ait dönem bordroları celp edilerek, tespiti istenen dönemde çalışması bulunan diğer bordro tanıklarının adresini Sosyal Güvenlik Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırıp, tespit ederek bu tanıkları dinlemek, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek ve davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum"un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 08/05/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.