DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine... ... iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı asıl işveren ... İşletmelerine bağlı işyerinde ... işveren ... Kömür İşletmeleri......... işçisi iken.......2014 tarihinde... sözleşmesinin fesih edildiğini, ancak ... konusu feshin geçersiz olduğunu, müvekkilinin ... ...kadar ... kayıtlarında davalılardan ... Kömür İşletmeleri......... işçisi olarak gözükse... aslında... durumun muvazaalı olduğunu, ... İşletmelerinin muvazaalı ... ... işverenlik ilişkisi kurduğunu, ... İşletmelerinin asıl işinin tamamının kanunda öngörülen şartlar olmaksızın, kendisini ihale sözleşmesi ... perdeleyerek ... işverene devrettiğini iddia ederek feshinin geçersiz olduğunun tespiti ... müvekkilinin işine iadesine, müvekkilinin çalıştırılmadığı süre için dört aylık brüt ücret... diğer haklarının, ... iade kararı verilmesine rağmen ... başlatılmaması halinde sekiz aylık brüt ücretinden... olmamak üzere... güvencesi tazminatının davalılardan müşterek... müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep... dava etmiştir.
Davalı ... Genel Müdürlüğü, davanın zamanında açılmadığını, dava konusu olayda 4857 sayılı... Kanunu"... 2.... maddesindeki şartların oluşmadığı için müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, zira müvekkili kurum ... diğer davalı arasında asıl işveren-... işveren ilişkisi bulunmadığını, müvekkili kurumun ihale makamı konumunda olduğunu, ...sebeple davacı ... müvekkili kurum arasında... sözleşmesi bulunmadığı için davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ......müvekkili işyeri ... diğer davalı kurum arasında muvazza bulunmadığını, ......2014 tarihinde meydana gelen kaza sebebiyle ... ... Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü... ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan adli soruşturma sebebiyle ... konusu maden ocağının kapatıldığını, halen çalışmadığını... ocağın açılmasının yakın zamanda mümkün olmadığını, işyerinde çalışan işçilerin toplu olarak işten çıkartıldığını, sadece davacıya karşı yapılan herhangi ... uygulama bulunmadığını, müvekkili şirketin... dönemde...... işçinin... sözleşmesini feshetmek zorunda kaldığını, müvekkili şirkete ... ......2014 tarihi itibariyle ... sınırlarında...adet maden ocağı mevcut olduğunu, ...3 ocakta toplam...... kişi çalıştığını, kaza sonrası ... ... Bakanlığı... Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından ..., ......... olarak bilinen...ocağında geçici olarak kapatılmasına karar verildiğini, ...3 işletmeden sadece ... Ocağının açıldığını işyerinin kapanmış olması sebebiyle müvekkilinin davacıyı ... iade edebileceği herhangi ... işyeri bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, toplanan delillere dayanılarak, davalı ... .........arasındaki ilişkinin geçerli asıl işveren-... işveren ilişkisi niteliğinde olduğu, ............verilen işin davalı ... tüzüğüne göre verilebileceğini... bunun muvazaa oluşturmayacağı, davalı şirketin toplu işçi çıkarma yöntemine uymadığı, ...sebeple feshin geçersiz olduğu gerekçesiyle davacının ... iadesine karar verilmiştir.
Kararı davalılar vekilleri ayrı ayrı temyiz etmiştir.
Davalı şirketin yaptığı feshin geçerli sebebe dayalı olup olmadığı, davalılar arasında muvazaalı ... ilişki bulunup bulunmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık vardır.
Mahkeme tarafından 2014...-2015...esas... karar sayılı dosyada davalılar arasındaki ilişkinin geçerli ... asıl işveren-... işveren ilişkisi olduğunun tespit edildiği, davalı şirketin toplu işçi çıkarma yöntemine aykırı davranarak fesih işlemini gerçekleştirdiği gerekçesiyle davalı ... Şirketi açısından ... ... iade kararı verilmiş... ... iadenin mali sonuçlarından davalılar müştereken... müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.
Öncelikle 4857 sayılı Kanun... 29. maddesinde toplu işçi çıkarma yöntemi düzenlenmiştir. ... konusu hükme göre...İşveren; ekonomik, teknolojik, yapısal... benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu... ...otuz ... önceden ... yazı ... işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne... Türkiye... Kurumuna bildirir.
İşyerinde çalışan işçi sayısı:
......... ... işçi arasında ... .........işçinin,
...... ... ... işçi arasında ... ......yüzde... oranında işçinin,
...... ...daha fazla ... .........işçinin,
İşine.... madde uyarınca... ... aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde ... verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır.
Birinci fıkra uyarınca yapılacak bildirimde işçi çıkarmanın sebepleri, bundan etkilenecek işçi sayısı... grupları ... ... ... verme işlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceğine ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.
Bildirimden sonra işyeri sendika temsilcileri ... işveren arasında yapılacak görüşmelerde, toplu işçi çıkarmanın önlenmesi... ...çıkarılacak işçi sayısının azaltılması yahut çıkarmanın işçiler açısından olumsuz etkilerinin... ... indirilmesi konuları ... alınır. Görüşmelerin sonunda, toplantının yapıldığını gösteren ... belge düzenlenir.
Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz ... sonra hüküm doğurur.
İşyerinin bütünüyle kapatılarak kesin... devamlı suretle faaliyete ... verilmesi halinde, işveren sadece durumu... ...otuz ... önceden ilgili bölge müdürlüğüne... Türkiye... Kurumuna bildirmek... işyerinde ilan etmekle yükümlüdür. İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı... içinde aynı nitelikteki... için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen ... çağırır.
Mevsim... kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları hakkında, işten çıkarma... işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa, toplu işçi çıkarmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.
İşveren toplu işçi çıkarılmasına ilişkin hükümleri..., 19, ......21. madde hükümlerinin uygulanmasını engellemek amacıyla kullanamaz; aksi halde işçi... maddelere göre dava açabilir.”
Görüldüğü gibi toplu işçi çıkarma yöntemi geçerli sebeple veya feshin geçerliliği ... ilgili ... durum değildir. Dolayısıyla... yöntemine aykırı davranılması feshi geçersiz kılmaz. ...yönteme aykırı davranılmasının yaptırımı idari para cezasıdır. Mahkemenin... konudaki gerekçesi yerinde değildir.
Diğer taraftan mahkemenin davalılar arasında muvazaa olmadığına yönelik gerekçesinde belirttiği ...... Mahkemesinin.......2015 tarihli 2014...-2015...esas... karar sayılı dava dosyası Dairemizce.......2015 tarihli 2015/3744-13328 esas... karar sayılı kararıyla, davalılar arasında rödovans ilişkisinin bulunmadığı, geçerli ... ... işverenlik ilişkisinin olup olmadığının tespiti bakımından ... işyerinde keşif yapılarak uzman bilirkişilerden rapor alınıp sonucuna göre değerlendirme yapılması gerektiği, ancak mahkemenin eksik incelemeyle karar verdiği gerekçesiyle bozulmuştur. Bozma sonrası mahkemece davalılar arasında geçerli ... asıl işveren–... işveren ilişkisi olduğu belirtilerek davanın reddine karar verilmiş... ...karar Dairemizce onanmıştır.
4857 sayılı Kanun... 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde... ...altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli... sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından... ...işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli ... sebebe dayanmak zorundadır.
Somut olayda davacının... sözleşmesinin maden kazası sonucu yaşanan süreç... bunun şirkete ... büyük ekonomik ... getirmesi gerekçesiyle feshedildiği anlaşılmaktadır. Davalı şirket temyiz dilekçesinde mücbir sebebe dayanmış ... de, gerek fesih sebebinin değiştirilemeyeceği kuralı, gerekse somut olay özelinde ... mücbir sebepten bahsedilecekse bunun işçi açısından ... konusu olabileceği ... önünden bulundurularak davalının... beyanına itibar edilmemiştir.
Bununla beraber davalının dayandığı sebep geçerli sebep ağırlığında ... sebeptir. Nitekim davalıya karşı maden kazası sonucunda ... sayıda dava açıldığı, davacıların çalıştığı ... ocağının... güvenliği kapsamında yapılan denetimler neticesinde ... ... Bakanlığı tarafından kapatıldığı, yine fesih tarihinden önce ... ocağının kesin kabulünün davalı ... tarafından yapıldığı... fesih tarihinde davacıların çalıştığı işyerinin ... İşletmelerine sözleşme hükümleri uyarınca devredildiği, davalının ekonomik güçlük içerisinde olduğu görülmektedir.
Davalının... sözleşmesinin feshi için geçerli sebebi bulunmaktadır. Bundan sonra davalının... feshi usulüne uygun kullanıp kullanmadığı üzerinde durulmalıdır. Davalının taraf olduğu toplu... sözleşmesinin.... maddesinde liyakat, kıdem sicil, başarı... benzeri dikkate alınarak ... giren ... çıkar kuralı ... önünde bulundurularak toplu işçi çıkarımının gerçekleştirileceği kararlaştırılmıştır.
Somut olayda yaklaşık 2600 işçinin... sözleşmelerinin feshedildiği... ... işçinin ... davalı ............ ... ocağına nakledildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece toplu... sözleşmesinin.... maddesine... aykırı davranıldığı gerekçesi belirtilmiş ... de, toplu... sözleşmesinin.... maddesinde “davalının fesihte kendisini kesin olarak bağladığı ... sosyal seçim kriteri” bulunmamaktadır. ... konusu maddeye bakıldığında liyakat, kıdem... sicil gibi hususların dikkate alınacağı belirtilerken yine fesihte ... giren ... çıkar kuralının... ... önünde bulundurulacağı belirtilmiştir. Toplu... sözleşmesinin.... maddesine bakıldığında ... cümlenin işten çıkarmada kriter olarak gerek nicelik olarak gerekse nitelik olarak işverene takdir yetkisi verdiği görülmektedir. Buna göre örneğin liyakatlı ... işçi kıdemi daha düşük olsa... ...... girse bile... hükme göre toplu işçi çıkarımında işten çıkarılmayabilecektir. Davacı tarafından işverenin toplu... sözleşmesinin.... maddesine aykırı olarak işçi çıkarımında bulunduğu, ...konuda sahip olduğu takdir yetkisini kötüye kullandığı... iddia... ispat edilemediğinden davalının yaptığı feshin geçerli sebeple yapıldığı kabul edilmelidir. ...halde davacının davasının reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
Yukarıda açıklanan sebeplerle 4857 sayılı... Kanun... 20. maddesinin ...fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması... aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ...;
1-Mahkemenin yukarıda tarih... sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına ... olmadığına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı...,......yargılama giderinin davacıdan tahsili ... davalıya ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre......,......ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak.......2016 tarihinde oybirliği ... karar verildi.