Danıştay 6. Daire 2017/4839 Esas 2021/1122 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/4839
Karar No : 2021/1122

DAVACI : … Mühendisleri Odası
VEKİLLERi : Av. …-Av. …

DAVALI : … Bakanlığı/…
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU :
03.07.2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7. fıkrasında yer alan "elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makine mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir." cümlesinin; 57. maddesinin 8. fıkrasının 1. cümlesinin; 57. maddesinin 15. fıkrasının 1 ve 2. cümlelerinin; 62. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; "ruhsat alınmadan" ibaresinin; 62. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "ruhsat alınmadan" ibaresinin; 62. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI: Asansör uygulama projelerinde elektronik mühendislerinin de yer alması gerektiği, Elektrik İç tesisleri Yönetmeliği ve EMO Asansörlere ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliğinde asansör hizmetlerinde elektronik mühendislerinin yer alabileceğinin belirtildiği, eksik düzenleme nedeniyle Yönetmeliğin 57. maddesinin 7. fıkrasında yer alan "elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makine mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir." cümlesi ile 57. maddesinin 8. fıkrasının 1. cümlesinin iptali gerektiği, 57. maddesinin 15. fıkrasının 1 ve 2. cümlelerinin 3194 sayılı Yasanın 22.maddesine aykırı olduğu, 62. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "ruhsat alınmadan" ibaresinin, 62. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin de 3194 sayılı Yasanın 5, 20 ve 21.maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : Davacı Odanın meşru kişisel ve güncel menfaatinin etkilenmediğinden subjektif dava açma ehliyeti bulunmadığı, yeni düzenleme ile eklenen "elektrik-elektronik" ibaresinin mülga yönetmelikte var olan bir yetkinin geri alınması sonucunu doğurmadığı, mevcut uygulamaya elektik-elektronik mühendislerinin de ilave edilmesi ile bu yetkinin genişletildiği, asansörün mekanik tesisat projesi kapsamında olmasının daha uygun olacağı, ayrıca, asansör uygulama projesine, mekanik tesisat projesi içerisinde yer verilse dahi, elektrik veya elektrik-elektronik mühendislerinin asansör projesinin hazırlanmasında makine mühendisleri ile birlikte görev alacağı madde hükmünde açıkça belirtildiğinden projenin hazırlanmasında görev alacak meslek mensuplarının yetkilerinin kısıtlanması gibi bir durumun söz konusu olmadığı, asansör uygulama projesinin mekanik tesisat projesi içerisinde bulunmasında hukuka aykırılıktan bahsedilemeyeceği; Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin onbeşinci fıkrası ile de elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerinin yapı ruhsatı verilmesi aşamasında idareye sunulmasının zorunlu olmadığı, ruhsat düzenlenmesinden itibaren en geç otuz gün içinde idareye sunulması gerektiği düzenlenerek Kanunun maddesinin uygulama esaslarının belirlendiği, Yönetmeliğin dava konusu maddesi ile yerleşmede genel kamu hizmeti olarak sunulan elektrik, doğalgaz ve telefon gibi alt yapı tesisleri ile bağlantılı olan elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerinin öncelikle ilgili kurumlarca kendi mevzuatına ve teknik gereklere göre incelenmesi ve onaylanması sağlanarak kamu yararı ve hizmet gereklerinin daha etkin yerine getirilmesi amaçlanmış, bu projelerin tanzim edilmesi ve ruhsat eki olarak onaylanmak üzere idareye verilmesinin engellenmediği, anılan projelerin yapı ruhsatı başvurusu esnasında idareye sunulabilmesinin önünde herhangi bir engel bulunmadığı; Yönetmeliğin 62.maddesindeki düzenlemelerin, kamu niteliğinde olan mobil haberleşme hizmetlerinin aksatılmadan sunulabilmesi, acil durum ve doğal afetlerde veya güvenliği tehdit eden herhangi bir durumda ortaya çıkacak olumsuzlukların önlenmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşların özellikle Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının taleplerinin değerlendirilmesi sonucu yapıldığı, Yönetmeliğin 62. maddesinin 2. fıkrası ile maddede belirtilen şartları sağlamak kaydıyla özel mülkiyete tabi arsa ve binalarda yapılacak baz istasyonları için ilgili idaresinden ruhsat alınması zorunluluğunun kaldırıldığı, statik açıdan sakınca bulunmadığına dair inşaat mühendislerince hazırlanacak rapor akabinde Yönetmeliğin 57'nci maddesinde belirtilen mimari, statik, mekanik ve elektrik tesisat projelerinden gerekli olanların hazırlanarak ilgili idaresince onaylanması ve imalatın bu projelere uygunluğu da her bir projenin gerektirdiği meslek mensubu tarafından (mimari proje için mimar fenni mesul, statik proje için inşaat mühendisi fenni mesul, mekanik tesisat projesi için makine mühendisi fenni mesul, elektrik tesisat projesi için elektrik mühendisi fenni mesul) ayrı ayrı üstlenilmesi gerektiğinden dava dilekçesinde bahsedilen Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü dışındaki kamu idaresinin onayı olmadan söz konusu istasyonların yapılabiliyor olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığı, 3194 sayılı Kanun uyarınca yapı olduğu kuşkusuz olan baz istasyonlarına ilişkin ruhsat dışında diğer yapılar için istenen bütün koşulların sağlanması zorunluluğu getirildiği aksi taktirde cezai hükümlerin uygulanacağı dikkate alındığında yapılan düzenleme ile ruhsat süreçlerinde yaşanan prosedüre tabi olmaması ve dolayısıyla kamu hizmeti açısından önemi kuşkusuz olan haberleşmenin kesintisiz ve hızlı bir şekilde verilmesinin amaçlandığı, her ne kadar madde hükmü ile bu istasyonların imar planı kararı aranmaksızın yapılmasına yönelik hüküm getirilmiş olsa bile 62. maddenin dördüncü fıkrası ile elektronik haberleşme istasyonlarının kurulabilmesi için, elektronik haberleşme hizmetinin gerekleri dikkate alınarak yer seçim belgesinin düzenlenmiş olması, yatayda ve düşeyde gerekli ve yeterli koruma mesafesinin bırakılması, koruyucu tedbirler alınması, tasarımının kent ve yapı estetiği ile uyumlu olması zorunluluğu getirilerek bu alanların her yerde yapılabilmesi ve plan kararlarını etkileyici uygulamaların engellenmesinin amaçlandığı, bu nedenlerle davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işlemlerin imar mevzuatına aykırı olduğundan iptali gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI … DÜŞÜNCESİ: Dava, 03.07.2017 günlü, 30113 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7. fıkrasında yer alan "elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makine mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir." cümlesinin, 57. maddesinin 8. fıkrasının 1. cümlesinin, 57. maddesinin 15. fıkrasının 1. ve 2. cümlelerinin, 62. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; "ruhsat alınmadan" ibaresinin, 62. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "ruhsat alınmadan" ibaresinin, 62. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin ehliyet itirazı yerinde görülmemiştir.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7.fıkrasında, "Mekanik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, makina mühendisleri tarafından hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen sıhhî tesisat, kalorifer, kat kaloriferi ve benzeri ısıtma, soğutma, havalandırma projeleri ve ısı yalıtım raporu ile elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makina mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir. İdare, yapının özelliğine göre bu projelerden gerekli olanları ister", 8.fıkrasının 1.cümlesinde de, "Elektrik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, elektrik veya elektrik elektronik mühendislerince hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen kuvvetli ve zayıf akıma ilişkin elektrik iç tesisat projeleridir." hükümleri yer almaktadır.
Davacı tarafından, anılan düzenlemelerde elektronik mühendislerine yer verilmemesinin ve asansör uygulama projelerinin Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde elektrik tesisat projesi tanımı içerisinde yer alırken mekanik tesisat projesi tanımına konulmasının teknik gereklilikler nedeniyle hukuka aykırı olduğu iddiasıyla iptali istenilmektedir.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Asansörlere Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri ile asansör elektrik projeleri konusunda elektrik, elektronik ve elektrik-elektronik mühendislerinin yetki, görev ve sorumluluklarına yer verilmiştir.
Asansör Yönetmeliğinde asansör tanımı, "belirli seviyelere hizmet veren, esnek olmayan ve yatayla 15 dereceden fazla açı yapan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcısı olan kaldırma tertibatını veya sabit bir seyir yolu üzerinde esnek olmayan kılavuzlar üzerinde olmasa da hareket eden kaldırma tertibatını ifade eder" şeklinde yer almıştır.
Danıştay Altıncı Dairesi'nin E:2017/4839 sayılı 05.04.2018 ve 16.10.2018 günlü ara kararları ile Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığından, elektrik ve elektrik-elektronik mühendislerinin "elektronik" mühendislerinden hangi sebeplerden farklılaştığı sorularak buna ilişkin bilgi ve belgelerin istenilmesi üzerine, Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığı Üniversitelerarası Kurulun 04.03.2019 günlü yanıtı ekinde gönderilen Üniversitelerarası Kurul Yönetim Kurulunun … günlü, … sayılı kararı ile Fen-Teknik Bilimleri Eğitim Konseyi raporunun kabulüne karar verilmiştir. Anılan kararda, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası tarafından, Elektrik Mühendisleri ile Yüksek Mühendislerine "Elektrik 1 kV Üstü ve 1 kV Altı Tesisler Serbest Müşavir Mühendis (SMM) Belgesi" verilebilirken, Elektrik Mühendisleri ile yüksek mühendisleri dışındakilere (Elektrik-Elektronik, Elektronik ve Elektronik-Haberleşme Mühendisleri) Elektrik 1 kV Altı Tesisler SMM belgesinin düzenlendiği, Elektrik-Elektronik Mühendislerinin "Elektrik 1 kV üstü ve 1 kV altı tesisler SMM belgesi" talep etmeleri halinde; bu belgenin verilebilmesi için transkript isteneceği, asansör hizmetlerinin yapılabilmesi için gerekli olan "Asansör SMM belgesi"ni hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "Elektrik", "Elektrik-Elektronik", Elektrik ve Elektronik", "Elektronik", "Elektronik ve Haberleşme" Mühendislerinin alabildiği, 1000 V altındaki gerilimlerdeki projeler için gerekli "Elektrik 1 kV altı tesisler için SMM Belgesini hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "Elektrik", "Elektrik-Elektronik", "Elektronik", "Elektronik ve Haberleşme" Mühendislerinin alabildiği belirtilmiş; elektrik mühendisliği, elektronik mühendisliği, elektronik ve haberleşme mühendisliği, elektrik-elektronik mühendisliği programlarının içeriklerine yer verilerek "Elektronik Mühendisliği" programı ve "Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği" programı mezunlarının çalışma alanlarının, küçük akım ve alçak gerilim ile ilgili olup çalışma alanı yüksek akım ve yüksek gerilim olan "Elektrik Mühendisliği" programı mezunlarından tamamıyla farklı olduğu açıklanmıştır.
Bu durumda, asansörün yukarıda yer verilen tanımı ve asansör uygulama projelerinin elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makina mühendisince birlikte hazırlandığı gözönünde bulundurulduğunda, asansörlerin mekanik projesinin makine mühendisi, elektrik projesinin ise elektrik mühendisince hazırlanması nedeniyle, asansör uygulama projesine mekanik tesisat projesi kapsamında yer verilmesinde düzenlemenin iptalini gerektirecek hukuka aykırılık görülmemiştir. Diğer taraftan, Üniversitelerarası Kurul Yönetim Kurulunun 20/02/2019 günlü, 2019/02 sayılı kararına göre, elektronik mühendisliği programı mezunlarının çalışma alanının küçük akım ve alçak gerilim ile ilgili olduğu, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası tarafından asansör hizmetlerinin yapılabilmesi için gerekli olan "asansör SMM belgesi"nin hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "elektrik", "elektrik-elektronik", elektrik ve elektronik", "elektronik", "elektronik ve haberleşme" mühendislerine verildiği, yine 1000 V altındaki gerilimlerdeki projeler için gerekli elektrik 1 kV altı tesisler için SMM belgesinin de hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "elektrik", "elektrik-elektronik", "elektronik", "elektronik ve haberleşme" mühendislerine verildiği anlaşılmakla, dava konusu yönetmelik kapsamında yer alan yapıların elektrik tesisatlarının 1kV altı tesislere ilişkin olması nedeniyle, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7.fıkrası ile 8. fıkrasının 1.cümlesinde, asansör uygulama projeleri ile elektrik tesisat projelerinin "elektronik" mühendislerince de yapılabileceği sonucuna varılmakla, anılan düzenlemelerde elektronik mühendislerine yer verilmemesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 15. fıkrasının 1. ve 2. cümlelerinde, "Elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerinin yapı ruhsatı verilmesi aşamasında ilgili idareye sunulması zorunlu değildir. Ancak bu projelerin, yapı denetim kuruluşu veya projelerin uygulanmasının denetimine yönelik fenni mesuliyet üstlenen mühendisler tarafından ilgili kurumlara onaylatılarak yapı ruhsatının verildiği tarihten itibaren temel betonu dökülmeden önce ve en fazla otuz gün içinde ruhsat vermeye yetkili idareye verilmesi zorunludur." hükümleri yer almaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 22. maddesinde, yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edileceği, dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı krokinin eklenmesinin gerektiği, belediyeler veya valiliklerce ruhsat ve eklerin incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesinin verileceği, eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışların yazı ile bildirileceği, eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatiyesinin verileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan yasa hükmü uyarınca, yapı ruhsatı almak için ilgili idareye başvuru sırasında elektrik ve tesisat projelerinin de diğer belgelerle birlikte sunulması zorunlu olduğundan, madde hükmünde açıkça belirtilen bu projelerin ruhsat alınmadan önce onaylanmış olması gerektiği kuşkusuzdur.
Bu durumda, İmar Kanununun 22. maddesinde yer alan düzenlemeye aykırı olarak, elektrik ve tesisat projelerinin ruhsatın alındığı tarihi izleyen otuz gün içinde onaylanmasına olanak sağlayan dava konusu yönetmelik hükmünde yasaya ve hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin 62.maddesinin 1, 2 ve 3.fıkralarında, "(1) Kamuya ait umumi hizmet alanları ile ilgili idarelerin tasarrufu altındaki yol, otopark, yaya bölgesi gibi yerlerde kamu hizmetinin yürütülebilmesi ve iletişimin sürdürülebilmesi için gerekli tedbirler ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınmak suretiyle ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir.(2) Özel mülkiyete tabi arsa ve binalarda, fenni mesuliyet üstlenilmek ve Kanunun cezai hükümleri saklı kalmak, 634 sayılı Kanuna göre kat maliklerinin muvafakati alınmak, statik proje müellifince hazırlanacak rapor ilgili idaresine sunulmak, bina estetiğini, görünümünü ve silueti olumsuz etkilememek ve bina cephelerine 3.00 metreden fazla yaklaşmamak, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınmak kaydıyla ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir.(3) Elektronik haberleşme istasyonları 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuata göre kuruluş izni verilen alanda ve imar planı kararı aranmaksızın kurulur." hükümlerine yer verilmiştir.
30/9/2017 tarihli, 30196 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile 62. maddenin 2.fıkrası değiştirilmişse de; davacının iddiaları çerçevesinde yönetmelik hükmünün özünde bir değişikliğin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
3194 İmar Kanununun 3. maddesinde "Herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamaz." hükmüne yer verilmiş, 5. maddesinde ise; "yapı: karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesisler" olarak tanımlanmış, 20. maddesinde, yapının imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği kuralı yer almış, 32. maddesinde de ruhsata tabi olduğu halde ruhsat alınmaksızın yapılan yapılara ilişkin uygulanacak yaptırımlar düzenlenmiştir.
406 Sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun ek 35. maddesinde yer alan ve GSM baz istasyonu kurulması ve işletilmesinin 3194 sayılı İmar Kanunu ve İmar Kanununa dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerde belirtilen yapı ruhsatiyesine ve yapı kullanma iznine tabi olmadığına ilişkin bulunan hüküm Anayasa Mahkemesinin 08.01.2010 günlü, 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 01.10.2009 günlü, E:2006/129, K:2009/121 sayılı kararıyla, yapı ruhsatiyesi ve yapı kullanma izninin, imar hukuku yönünden planlamanın ve bu planlara uygunluk denetiminin yapılmasının ve bu suretle kamu yararının sağlanmasının başlıca araçlarından olup, elektronik haberleşmeyle ilgili alt yapı oluşumunda kullanılan yapılara ayrıcalık tanınarak bunların yapı ruhsatından ve yapı kullanma izninden istisna tutulmasının, bu yapıların imar mevzuatı kapsamı dışında tutulması anlamını taşıdığı, elektronik haberleşmeyle ilgili alt yapı oluşumunda kullanılan taşınır, taşınmaz mal ve teçhizatlar yönünden imar hukukunda denetimsiz bir alan oluşturduğu ve Devletin bu konudaki gözetim ve denetim görevini yerine getirememesine sebep olduğu belirtilerek iptal edilmiştir.
14.06.2014 günlü, 29030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "Mekânsal kullanım tanımları ve esasları" başlıklı 5. maddesinde, "teknik altyapı" kamu veya özel sektör tarafından yapılacak elektrik, petrol ve doğalgaz iletim hatları, içme ve kullanma suyu ile yer altı ve yer üstü her türlü arıtma, kanalizasyon, atık işleme tesisleri, trafo, her türlü enerji, ulaştırma, haberleşme gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel isim olarak tanımlanmış, 8. maddesinde, "Planlama alanı ve yakın çevresi ile alanın bölge veya kent bütünü içindeki konumunu belirlemek üzere; eşik analizi, yerinde yapılan incelemeler gibi fiziksel çalışmalarla birlikte, bilimsel tekniklere dayalı, ekonomik, sosyal, kültürel, politik, tarihi, sektörel ve teknolojik araştırmalar ile sorunlar ve potansiyel analizi yapılır. Ayrıca yürürlükteki planla ilgili gerekli çalışma ve değerlendirmeler de yapılır. Gerektiğinde güçlü, zayıf yönler ile fırsatları ve tehditleri içeren analiz yöntemi kullanılır. Bu çalışmalar araştırma raporunda yer alır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Sabit elektronik haberleşme sistemi (baz istasyonu), teknik altyapı niteliğinde bir tesis olup, planlama yapılan alanda yer verilen tüm fonksiyonların sistematik birlikteliği çerçevesinde nerelerde bulunacağının imar mevzuatı uyarınca gerekli inceleme ve araştırmalar yapılarak plan üzerinde gösterilmesi gerekmektedir.
İmar Kanununun yukarıda yer alan hükümleri ve Anayasa Mahkemesi kararının birlikte değerlendirilmesinden, baz istasyonlarının kural olarak İmar Kanununun 3. maddesindeki yapı tanımı içinde yer aldığı, teknik altyapı tesisi niteliğinde olan bu yapıların kurulabileceği yerlerin de imar planlarında gösterilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, dava konusu yönetmelik hükümlerinde yer alan "ruhsat alınmadan" ve "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibarelerinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Diğer taraftan, 25/07/2019 günlü, 30842 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin, 11. maddesi ile dava konusu yönetmeliğin 57 nci maddesinin on beşinci fıkrasının birinci ve ikinci cümleleri, 12. maddesi ile de yönetmeliğin 62 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan “ruhsat alınmadan” ibareleri ile üçüncü fıkrasında yer alan “ve imar planı kararı aranmaksızın” ibaresi yürürlükten kaldırılmışsa da, anılan değişikliklerin Danıştay Altıncı Dairesi'nin 24/04/2019 günlü, E:2017/4839 sayılı yürütmenin durdurulması yolundaki karardan sonra yapıldığı anlaşılmakla, yargı kararının uygulanması niteliğinde kabulü gereken değişiklikler nedeniyle, anılan hükümler yönünden davanın konusuz kaldığından söz edilemeyeceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7. fıkrasında yer alan "elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makine mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir." cümlesinin(eksik düzenleme nedeniyle), 57. maddesinin 8. fıkrasının 1. cümlesinin(eksik düzenleme nedeniyle), 57. maddesinin 15. fıkrasının 1. ve 2. cümlelerinin, 62. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; "ruhsat alınmadan" ibaresinin, 62. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "ruhsat alınmadan" ibaresinin, 62. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosya incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Davalı idarenin usule ilişkin iddiası yerinde görülmemiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7. fıkrasında yer alan "elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makine mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir." cümlesinin, 57. maddesinin 8. fıkrasının 1.cümlesi yönünden;

İLGİLİ MEVZUAT:
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7.fıkrasında, "Mekanik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, makina mühendisleri tarafından hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen sıhhî tesisat, kalorifer, kat kaloriferi ve benzeri ısıtma, soğutma, havalandırma projeleri ve ısı yalıtım raporu ile elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makina mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir. İdare, yapının özelliğine göre bu projelerden gerekli olanları ister", 8.fıkrasının 1.cümlesinde de, "Elektrik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, elektrik veya elektrik elektronik mühendislerince hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen kuvvetli ve zayıf akıma ilişkin elektrik iç tesisat projeleridir." hükümleri yer almaktadır.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 94.maddesinde, "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası, elektrik, elektronik, elektrik-elektronik, bilgisayar ve biyomedikal mühendislerinin ortak ihtiyaçlarını karşılamak, mühendislik çalışmalarını kolaylaştırmak, elektrik, elektronik, elektrik-elektronik, bilgisayar ve biyomedikal mühendisliğinin, toplumun genel çıkarlarına uygun olarak gelişimini sağlamak, mühendislerin birbirleriyle ve üçüncü şahıslarla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni oluşturmak, mühendislik disiplinini korumak amacı ile şubelerin bulunmadığı il ve ilçelerde TMMOB`ne bağlı diğer Oda birimleri ile işbirliğini de gözeterek en az onbeş üyenin bağlı bulundukları şube kanalı ile Oda Yönetim Kuruluna, temsilcilik kurulması yolunda yazılı başvurusu.... ile kurulur." hükmü yer almaktadır.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Asansörlere Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliğinin 3.maddesinin 1.fıkrasının (f) bendinde, "EM: Elektrik, elektronik, elektrik-elektronik mühendisleri ile lisans diploması unvanı yüksek mühendis olanları,", (ğ) bendinde de, "İşletme ve bakım sorumluluğu: Binaya tesis edilen asansörün tasarlandığı biçimde kullanım ömrü boyunca kendisinin ve bileşenlerinin, fonksiyonlarını ve güvenlik gereklerinin devamlılığını sağlamaya yönelik işletilmesi ve bakımının sağlanması, işletmeye yönelik kayıpların en aza indirgenmesi konusunda tescilli büro adına EM tarafından üstlenilen sorumluluğu" tanımlamaktadır.
Yönetmeliğin 6.maddesinde ise, "a) Proje kapaklarında; proje sorumluları ve bağlantı içinde bulundukları tescilli büro bilgileri, EMO ve projeyi onaylayan idarenin imza/onay bölümleri, işveren ve/veya yapı sahibine ait bilgiler, asansörün ve inşaatın teknik özellikleri, asansörün sayısı, tipi, sınıfı, kapasitesi, hızı, kumanda cinsi, seyir mesafesi, kat ve durak sayısı, motor gücü, asansör kabininin eni ve boyu belirtilir.
b) Asansör avan projesinin EMO mesleki denetimi sırasında mimari proje beyan edilir. Asansör elektrik uygulama, asansör elektrik yenileme ve asansör elektrik tadilat projelerinin EMO mesleki denetimi sırasında; asansör avan projesi, yapı ruhsatı ve mimari proje beyan edilir.
c) Asansör elektrik tadilat projesi EMO mesleki denetimine sunulurken, asansör elektrik uygulama projesi ile mevcut mimari proje veya tadilatlı mimari proje beyan edilir. Asansör elektrik tadilat projelerinin içeriği, asansör elektrik uygulama projesindeki değişiklikleri içerir.
ç) Mimari projeyi hazırlayan mimar tarafından verilen trafik hesabına esas kabul edilen ana kriterlerden EM sorumlu değildir. Ancak, bu hesap sonucu bulunan asansör sayısı ve karakteristiğinin sorumluluğu projeyi hazırlayan EM`ye aittir.
d) Asansör avan projesi; trafik hesabını, motor gücü hesabını, gerilim düşümü hesaplarını, kablo kesit hesaplarını, asansör makine dairesi ve kuyu boşluğu aydınlatma planını, asansör tablosu elektrik besleme hattını, makina dairesi ve kuyu aydınlatma şiddeti hesabını, koruma ve topraklama sistemlerini, makina dairesi yerleşim planını, kuyu yerleşim planını, asansör boşluğu boyuna kesitini içerir. Makina dairesi, asansör kuyusu aydınlatma ve priz hatları ile makina motor grubuna ait asansör kuvvet tablosu, bina ana dağıtım tablosundan ayrı kolon hatları ile beslenir. Asansör kuvvet tablosu topraklama hattı bina eş potansiyel barasından ayrı olarak çekilir." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dairemizin 05.04.2018 tarih ve E:2017/4839 sayılı ile 16.10.2018 tarih ve E:2017/4839 sayılı ara kararları ile Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığından, elektrik ve elektrik-elektronik mühendislerinin "elektronik" mühendislerinden hangi sebeplerden farklılaştığı sorularak buna ilişkin bilgi ve belgelerin istenilmesine karar verildiği, Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığı Üniversitelerarası Kurulun 04.03.2019 tarihli yanıtında, "Elektrik Mühendisliğinin, elektrik enerjisi üretim-iletim ve dağıtım sistemleri, akıllı şebekeler, elektrik makinaları, elektrikli sürücü sistemleri ve bunların tasarımı, projelendirilmesi, gerçekleştirilmesi, izlenmesi, korunması, kontrolü, ekonomisi ve yönetilmesi ile ilgili bilimsel ve teknolojik konulan kapsayan bir mühendislik dalıdır.
Termik santraller, hidroelektrik santraller, nükleer santraller, rüzgar santralleri, güneş santralleri gibi geniş bir alan ile ilişkili eğitim ve öğretime odaklanan "Elektrik Mühendisliği" Programı, elektrik enerjisi tüketimi kapsamında, konutlar, endüstriyel tesisler ve elektrikli araçlar gibi çok çeşitli yüksek akım, gerilim ve güç tüketimi ile ilgili konularını içermektedir.
"Elektronik Mühendisliği" programı ve "Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği" programı mezunlarının çalışma alanları küçük akım ve alçak gerilim ile ilgili olup çalışma alanı yüksek akım ve yüksek gerilim olan "Elektrik Mühendisliği" programı mezunlarından tamamıyla farklıdır. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) tarafından üyelerine sağladığı Serbest Müşavir Mühendislik (SMM) belgesi (imza yetkisi) için aranan koşullar, söz konusu mühendislik alanlarının EMO açısından ne şekilde farklılaştığı konusunda fikir verebilir.
Asansör hizmetlerinin yapılabilmesi için gerekli olan "Asansör SMM belgesi" için hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "Elektrik", "Elektrik-Elektronik", Elektrik ve Elektronik", "Elektronik", "Elektronik ve Haberleşme" Mühendisleri alabilmektedir. 1000 V altındaki gerilimlerdeki projeler için gerekli "Elektrik 1 kV altı tesisler için SMM Belgesini hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "Elektrik", "Elektrik-Elektronik", "Elektronik", "Elektronik ve Haberleşme" Mühendisleri alabilmektedir.
Elektrik Mühendisleri ile Yüksek Mühendislerine "Elektrik 1 kV Üstü ve 1 kV Altı Tesisler Serbest Müşavir Mühendis (SMM) Belgesi" TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) tarafından verilebilirken, Elektrik Mühendisleri ile yüksek mühendisleri dışındakilere (Elektrik-Elektronik, Elektronik ve Elektronik-Haberleşme Mühendisleri) Elektrik 1 kV Altı Tesisler SMM belgesi düzenlenmektedir. Elektrik-Elektronik Mühendislerinin "Elektrik 1 kV üstü ve 1 kV altı tesisler SMM belgesi" talep etmeleri halinde; bu belgenin verilebilmesi için transkript istenir. Elektrik-Elektronik Mühendislerinin transkriptinde "elektrik makineleri", "iletim sistemleri", "dağıtım sistemleri", "güç sistemleri", "enerji sistemleri", "elektrik tesisleri", "koruma", "yüksek gerilim tekniği" veya bu derslerle aynı içerikte olup, farklı isimler altında olan derslerden eaaz üçünün bulunması durumunda veya bu dersleri sonradan tamamladıklarını üniversitelerden belgelemeleri durumunda elektrik-elektronik mühendislerine Elektrik 1 kV üstü ve 1 kV altı tesisler SMM Belgesi düzenlenir. Eksik dersler mezuniyetten sonra lisans veya yüksek lisans tamamlanabilir.
"Elektronik Mühendisliği" programı içeriği nano ölçekten başlayarak daha büyük ölçeklere doğru genişleyen cihaz temelli devre ve sistemlerin tasarımı analizi optimizasyonu ve modellemesi kapsayan konulardan oluşur. Cihazlar ağırlıklı olarak yarı iletken elemanlardan yararlanarak gerçekleşmektedir. Geliştirilen devre ve sistemler genellikle düşük gerilimi ve akım değerlerinde çalışmak üzere tasarlanmaktadır. İlk iki yıl Elektrik Mühendisliği programı ile benzer dersler verilmekle birlikte üçüncü ve dördüncü yıllarda analog ve sayısal elektronik devreler, analog ve sayısal iletişim sistemleri gibi disipline özgü dersler ağılık kazanmaktadır. Bundan dolayı Elektrik mühendisliğinden farklı yönleri olan bir disiplindir. Elektrik-Elektronik Mühendisliği öğrencilerinin ise üçüncü ve dördüncü yıllarında ders planlarındaki opsiyonlara bağlı olarak elektrik mühendisliği veya elektronik mühendisliği ağırlıklı bir eğitim alma ihtimalleri bulunmaktadır.
Sonuç olarak; "Elektrik Mühendisliği", elektrik enerjisi üretim-iletim ve dağıtım sistemleri, akıllı şebekeler, elektrik makinaları, elektrikli sürücü sistemleri ve bunların tasarımı, projelendirilmesi, gerçekleştirilmesi, izlenmesi, konulması, kontrolü, ekonomisi ve yönetilmesi ile ilgili bilimsel ve teknolojik konuları kapsayan bir mühendislik dalıdır.
"Elektronik Mühendisliği" programı içeriği nano ölçekten başlayarak daha büyük ölçeklere doğru genişleyen cihaz temelli devre ve sistemlerin tasarımı analizi optimizasyonu ve modellemesini kapsayan konulardan oluşur. İlk iki yıl Elektrik Mühendisliği programı ile benzer dersler verilmekle birlikte üçüncü ve dördüncü yıllarda analog ve sayısal elektronik devreler, analog ve sayısal iletişini sistemleri gibi disipline özgü dersler ağırlık kazanmaktadır.
"Elektronik Mühendisliği" programı ve "Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği" programı mezunlarının çalışma alanları, küçük akım ve alçak gerilim ile ilgili olup çalışma alanı yüksek akım ve yüksek gerilim olan "Elektrik Mühendisliği" programı mezunlarından tamamıyla farklıdır.
"Elektrik-Elektronik Mühendisliği" öğlencilerinin ise üçüncü ve dördüncü yıllarında ders planlarındaki opsiyonlara bağlı olarak elektrik mühendisliği veya elektronik mühendisliği ağırlıklı bir eğitim alma ihtimalleri bulunduğuna ilişkin Fen-Teknik Bilimleri Eğitim Konseyi raporunun kabulüne Üniversitelerarası Kurul Yönetim Kurulunun 20/02/2019 tarihli 2019/02 sayılı toplantısında" karar verilerek Dairemiz ara kararı yanıtlanmıştır.
Bu durumda, asansör hizmetlerinin yapılabilmesi için gerekli olan "asansör SMM belgesi" için hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "elektrik", "elektrik-elektronik", elektrik ve elektronik", "elektronik", "elektronik ve haberleşme" mühendisleri alabildiği, 1000 V altındaki gerilimlerdeki projeler için gerekli elektrik 1 kV altı tesisler için SMM belgesini hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "elektrik", "elektrik-elektronik", "elektronik", "elektronik ve haberleşme" mühendisleri alabildiğinden, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7.fıkrası ile 8. fıkrasının 1.cümlesinde, asansör uygulama projeleri ile elektrik tesisat projelerinin hazırlanmasında "elektronik" mühendislerine yer verilmemesinde imar mevzuatına uyarlık görülmemiştir.

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 15. fıkrasının 1 ve 2. cümlelerinde, "Elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerinin yapı ruhsatı verilmesi aşamasında ilgili idareye sunulması zorunlu değildir. Ancak bu projelerin, yapı denetim kuruluşu veya projelerin uygulanmasının denetimine yönelik fenni mesuliyet üstlenen mühendisler tarafından ilgili kurumlara onaylatılarak yapı ruhsatının verildiği tarihten itibaren temel betonu dökülmeden önce ve en fazla otuz gün içinde ruhsat vermeye yetkili idareye verilmesi zorunludur." hükümleri yönünden uyuşmazlık incelendiğinde;

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 22. maddesinde, yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edileceği, dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı krokinin eklenmesinin gerektiği, belediyeler veya valiliklerce ruhsat ve eklerin incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesinin verileceği, eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışların yazı ile bildirileceği, eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatiyesinin verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen Yasa hükmü uyarınca, yapı ruhsatı almak için dilekçe ekinde ilgili idareye sunulması gereken belgelerden biri elektrik ve tesisat projeleri olup bu doğrultuda, söz konusu projelerin ruhsat alınmadan önce onaylanması gerektiği açıktır.
Bu durumda, anılan Yasa hükmüne aykırı olarak yapı ruhsatı almak için dilekçe ekinde sunulması gereken belgelerden elektrik ve tesisat projelerinin ruhsatın alındığı tarihi izleyen otuz gün içinde onaylanmasına yönelik düzenleme getirmek suretiyle Yasanın amacına aykırı olarak tesis edilen dava konusu Yönetmelik maddesinde imar mevzuatına uyarlık bulunmamaktadır.

Yönetmeliğin 62.maddesinin 1, 2 ve 3.fıkralarında, "(1) Kamuya ait umumi hizmet alanları ile ilgili idarelerin tasarrufu altındaki yol, otopark, yaya bölgesi gibi yerlerde kamu hizmetinin yürütülebilmesi ve iletişimin sürdürülebilmesi için gerekli tedbirler ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınmak suretiyle ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir.
(2) Özel mülkiyete tabi arsa ve binalarda, fenni mesuliyet üstlenilmek ve Kanunun cezai hükümleri saklı kalmak, 634 sayılı Kanuna göre kat maliklerinin muvafakati alınmak, statik proje müellifince hazırlanacak rapor ilgili idaresine sunulmak, bina estetiğini, görünümünü ve silueti olumsuz etkilememek ve bina cephelerine 3.00 metreden fazla yaklaşmamak, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınmak kaydıyla ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir.
(3) Elektronik haberleşme istasyonları 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuata göre kuruluş izni verilen alanda ve imar planı kararı aranmaksızın kurulur." hükümlerine yer verilmiştir.
30/9/2017 tarihli, 30196 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile 62. maddenin 2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Özel mülkiyete tabi arsa ve binalarda, fenni mesuliyet üstlenilmek ve Kanunun cezai hükümleri saklı kalmak, kat maliklerinin üçte ikisi ve gerekmesi halinde uygulamadan etkilendiği ilgili idaresince belirlenen bağımsız bölüm maliklerinin muvafakati alınmak, statik açıdan sakınca bulunmadığına dair inşaat mühendislerince hazırlanacak rapor ilgili idaresine sunulmak, bina estetiğini, görünümünü ve silueti olumsuz etkilememek kaydıyla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınarak; ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir. Bina cephelerinde bu fıkrada aranan şartlara ilave olarak, sadece anten ve anten aparatları monte edilmek, cepheye bitişik olmak, dış cephe kaplamasıyla benzer görünümde olmak ve anten boyları 1,55 metreyi geçmemek şartları da aranır. Fenni mesuliyet üstlenilmek ve Kanunun cezai hükümleri saklı kalmak kaydıyla, sabit elektronik haberleşme altyapısında kullanılan; saha dolabı, varlık noktası (PoP noktası), menhol, ankesörlü telefon ve bina içi anahtarlama ekipmanları, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni alınmadan kurulabilir.” hükümleri yönünden ise;

İLGİLİ MEVZUAT:
11/11/2020 tarih ve 7256 sayılı Yasanın 26.maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Ek-9.maddesinde, "Dördüncü fıkradaki kule ve direkler hariç, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ile kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde yapılacak olan 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus on beş metreden yüksek kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında, alan fonksiyonu tahdidi olmaksızın ve herhangi bir bedel, ücret ve harç alınmaksızın gösterilir.
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ile kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde; 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilen kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları için ruhsat alınır. Ruhsat başvurularında yatay ve dikey görünüşü ihtiva eden kroki ile statik ve elektrik projeleri dışında herhangi bir proje veya belge istenemez. Ruhsat başvurusuna malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belge eklenir. Bu kule veya direkler ile kurulumu bunlarla birlikte yapılacak elektronik haberleşme cihazlarına ait bulunduğu konteyner, kabin, kabinet ve benzeri altyapı unsurları için tek ruhsat düzenlenir.
1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilmeyen ve yüksekliği on beş metreden fazla olmayan elektronik haberleşme istasyonlarının Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ile kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde kurulumuna mahsus kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurlarına, statik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat mühendislerince hazırlanacak raporun sunulması, fennî mesuliyetin üstlenilmesi, malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belgenin sunulması ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun ilgili mevzuatında belirlenen gerekli ve yeterli koruma mesafesinin bırakılması ile yer seçim belgesinin alınmış olması kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın ilgili idarelerce izin verilir.
Yapı ve binalarda kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurlarına; yüksekliği on metreden az olmak, statik ve elektrik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat ve elektrik/elektronik mühendislerince hazırlanacak rapor ile bu meslek mensuplarınca fennî mesuliyetin üstlenildiğine dair taahhütname verilmek ve malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belgenin sunulması kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın ilgili idarece izin verilir.
İkinci fıkra uyarınca yapılan ruhsat ve yapı kullanma izin belgesi başvurularında 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı alınır. Üçüncü ve dördüncü fıkralar uyarınca yapılan izin başvurularında ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı tutarı toplamı kadar izin belgesi bedeli alınır. Bu madde kapsamında, ruhsat harcı, yapı kullanma izni harcı ve izin bedeline esas olan haberleşme istasyonlarına mahsus kule ve direklerin alanı [taban alanı*(yükseklik/5)] şeklinde hesaplanır. Bunlar dışında herhangi bir harç, ücret ve bedel alınamaz.
Her tür elektronik haberleşme cihazları ile bu cihazların teknik donanım ve bileşenleri izin veya ruhsata tabi değildir. Ancak ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkra uyarınca kule ve direkler ile konteyner, kabin, kabinet için yapılan ilk izin veya ruhsat başvurusunda elektronik haberleşme cihazları ile teknik donanımları statik projelerde veya raporlarda gösterilir. Elektronik haberleşme cihazları ile teknik donanımlarında; teknoloji değişikliği, ilavesi veya revizyon yapılması durumunda bu hususlar için ayrıca proje veya rapor düzenlenmez. Elektronik haberleşme istasyonları için kamu kurum veya kuruluşları tarafından yer kullandırılması hâlinde; sözleşme uyarınca tahsil edilecek yıllık yer kullanım bedeli, büyükşehir belediyelerinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yer seçim belgesi için belirlediği ücretin beş katını, diğer yerlerde üç katını geçemez. Bu hükme aykırı yapılan sözleşmeler geçersizdir.
Elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus kule, direk, konteyner, kabin, kabinet gibi altyapı unsurlarının imar planlarında gösterilmesi, bunların kurulumu için yapılacak ruhsat veya izin başvurularında sunulacak projeler, raporlar, bilgi ve belgeler, bunlara mahsus izin belgesi, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesine ilişkin usul ve esaslar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça yönetmelikle düzenlenir." hükümlerine yer verilmiştir.
25.07.2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12.maddesiyle Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 62.maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan “ruhsat alınmadan” ibareleri ile üçüncü fıkrasında yer alan “ve imar planı kararı aranmaksızın” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin dava konusu 62.maddesinin 1.fıkrasındaki "ruhsat alınmadan (yapı ruhsatı)" ibaresi, 2.fıkrasındaki "ruhsat alınmadan" ibaresi ile 3.fıkrasındaki "imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin 25.07.2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12.maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından konusu kalmayan davanın bu kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 57. maddesinin 7. fıkrasında yer alan "elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisi ve makine mühendisince birlikte hazırlanan asansör uygulama projeleridir." cümlesinin; 57. maddesinin 8. fıkrasının 1. cümlesinin; 57. maddesinin 15. fıkrasının 1 ve 2. cümlelerinin İPTALİNE,
2. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 62. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "ruhsat alınmadan" ibaresi, 2. fıkrasında yer alan "ruhsat alınmadan" ibaresi ve 3. fıkrasında yer alan "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibaresi yönünden konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 03/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.