22. Hukuk Dairesi 2016/17377 E. , 2016/23218 K.
"İçtihat Metni"
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine... ... iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işçi, davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......... ... işveren, davalı ... ... ...."... ... asıl işveren olarak gözüktüğü ... ...Telekom Müdürlüğünde müşteri temsilcisi olarak çalıştığını... ...sözleşmesinin haklı... geçerli ... sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek, feshin geçersizliğine... Türk ... .... işyerindeki işine iadesine karar verilmesini, ... başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ... boşta geçen süre ücret... diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ...Ş...davalı şirket ... davacı arasında işçi işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının diğer davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......işçisi olduğunu savunarak, davanın husumetten reddini istemiştir.
Davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri........., davacının... sözleşmesinin hakkında tutulan tutanaklara istinaden 4857 sayılı... Kanunu"... ...II...Maddesi gereğince haklı sebeple feshedildiğini savunarak...davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı ......yönünden davanın husumet yokluğu sebebi ... reddine, davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......yönünden ... işverence yapılan feshin geçerli sebebe dayandığı gerekçesiyle davanın esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki ... temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık davalı ......... diğer davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanıp dayanmadığı noktasında toplanmaktadır.
... işveren, ... işyerinde yürütülen ... ...hizmet üretimine ilişkin asıl işin ... bölümünde veya yardımcı işlerde, işletmenin... işin gereği ... teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren alanlarda... alan... ......için görevlendirdiği işçilerini, sadece... işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren olarak tanımlanabilir. ... işverenin... aldığı işveren ... asıl işveren olarak adlandırılabilir. ...tanımlamalara göre asıl işveren-... işveren ilişkisinin varlığından ... edebilmek için ... ayrı işverenin olması, ... veya hizmet üretimine dair ... işin varlığı, işçilerin sadece asıl işverenden alınan... kapsamında çalıştırılması... tarafların muvazaalı ... ilişki içine girmemeleri gerekmektedir.
... işverene yardımcı işin verilmesinde ... sınırlama olmasa..., asıl işin ... bölümünün teknolojik uzmanlık gerektirmesi zorunludur. 4857 sayılı Kanun... ...maddesinde, asıl işveren-... işveren ilişkisinin sınırlandırılması yönünde kanun koyucunun amacından... yola çıkılarak, asıl işin ... bölümünün ... işverene verilmesinde “işletmenin... işin gereği" ... "teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren işler" ölçütünün ... arada bulunması şarttır. 4857 sayılı Kanun... ...maddesinin .........fıkralarında “işletmenin... işin gereği ... teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren işler" sözcüklerine ... verilmiş olması... gerekliliği ortaya koymaktadır. ... İşverenlik Yönetmeliğinin.... maddesinde... yukarıdaki anlatımlara paralel biçimde, asıl işin ... bölümünün ... işverene verilebilmesi için “işletmenin... işin gereği ... teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi" şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği belirtilmiştir.
İşverenler arasında muvazaalı biçimde asıl işveren-... işveren ilişkisi kurulmasının önüne geçilmek amacıyla 4857 sayılı Kanun... ...maddesinde bazı muvazaa kriterlerine ... verilmiştir. Muvazaa Borçlar Kanunu"... düzenlenmiş olup, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla, kendi gerçek iradelerine uymayan, aralarında hüküm... sonuç meydana getirmesini arzu etmedikleri, görünüşte ... anlaşma olarak tanımlanabilir. Muvazaada, taraflar arasında üçüncü kişileri aldatma kastı bulunmakta... sözleşmedeki gerçek amaç gizlenmektedir. Muvazaa genel ispat kuralları ... delillendirilebilir. Bundan başka 4857 sayılı Kanun... ...maddesinin ...fıkrasında sözü edilen hususların, aksi ispatlanabilen ... kanunî karineler olduğu kabul edilmelidir.
5538 sayılı Kanun ... 4857 sayılı Kanun... ...maddesine bazı fıkralar eklenmiş... kamu kurum... kuruluşlarıyla sermayesinin yarısından fazlasının kamuya ... olan ortaklıklara dair ayrık durumlar düzenlenmiştir. Ancak, maddenin diğer hükümleri değişikliğe tabi tutulmadığından, asıl işveren-... işveren ilişkisinin unsurları... muvazaa öğeleri değişmemiştir. Kanuni olarak verilmesi mümkün olmayan ... işin ... işverene bırakılması veya muvazaalı ... ilişki içine girilmesi halinde, işçilerin baştan itibaren asıl işverenin işçileri olarak işlem görecekleri 4857 sâyılı Kanun... ...maddesinin yedinci fıkrasında açık biçimde ifade edilmiştir. Kamu işverenleri bakımından farklı ... uygulamaya gidilmesi hukuken korunamaz. Muvazaaya dayanan ... ilişkide işçi, gerçek işverenin işçisi olmakla kıdem... unvanının dışında ... kadro karşılığı çalışması... diğer işçilerle aynı ücreti talep edememesi, 4857 sayılı Kanun... ...maddesinde öngörülen eşitlik ilkesine aykırılık oluşturur.
4857 sayılı Kanun... ...maddesinin ...fıkrası, ......2008 tarihinde yürürlüğe giren 5763 sayılı Kanun... ...maddesiyle değiştirilmiş... ... işverenin işyerini bildirim yükümü getirilmiştir.
... işveren... bildirimi asıl işverenle aralarında düzenlenmiş olan yazılı ... işverenlik sözleşmesi... gerekli belgelerle birlikte yapmak durumundadır. ... işverenlik sözleşmesi ilgili bölge müdürlüğü ... gerektiğinde... müfettişleri tarafından incelenecek... kurumca...’... muvazaa araştırması yapılabilecektir.
Muvazaanın tespiti halinde... yönde hazırlanan müfettiş raporu ilgililere bildirilir... ilgililer altı... günü içinde yetkili... mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. ...müfettişliği tarafından hazırlanan muvazaalı ... işverenlik ilişkisinin tespit edildiği rapora ilgililerin süresi içinde itiraz etmemesi... ...mahkemece muvazaalı işlemin varlığına dair hüküm kurulması halinde, ... işverenliğe dair tescil işlemi iptal edilir. ...halde ... işveren işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır.
Asıl işveren-... işveren ilişkisi... muvazaa konuları, 5763 sayılı Kanun... ...Kanunu"... yapılan değişiklikler... buna bağlı olarak çıkarılan ... İşveren Yönetmeliğinin ardından farklı ... anlam kazanmıştır. Yönetmelikte “yazılı ... işverenlik sözleşmesinden ... edilmiş... çeşitli tanımlara ... verilmiştir.
... İşveren Yönetmeliğinde;
1-İşyerinde yürütülen ... veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin ... bölümünde uzmanlık gerektirmeyen işlerin ... işverene verilmesini,
2-Daha önce...işyerinde çalıştırılan kimse ... kurulan ... işverenlik ilişkisini,
3-Asıl işveren işçilerinin ... işveren tarafından ... alınarak hakları kısıtlanmak suretiyle çalıştırılmaya devam ettirilmesini,
4-Kamusal yükümlülüklerden kaçınmak veya işçilerin... sözleşmesi, toplu... sözleşmesi yahut çalışma mevzuatından kaynaklanan haklarını kısıtlamak... ...ortadan kaldırmak gibi tarafların gerçek iradelerini gizlemeye yönelik işlemleri, ihtiva eden sözleşmeler muvazaalı olarak açıklanmıştır.
Somut olayda, davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......işçisi olarak çalışmakta olan davacının... sözleşmesinin işverence feshedildiği anlaşılmaktadır.
Davacı, davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......... ... işveren davalı Kurumun asıl işveren olarak göründüğü ... ...Telekom Müdürlüğü operatörlü çağrı merkezi işyerinde çalıştığını... ...... şirket arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek davalı ...Ş...ndeki işine iadesini talep etmiştir.
Davalı ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri......... davalı ......arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu konusunda birçok mahkeme kararı bulunmakta olup, Dairemizin önceki kararlarında (......2011 tarihli, 2011/1609 esas, 2011/3808 karar) ...aynı yönde Yargıtay ...Hukuk Dairesinin (......2012 tarihli, 2012/11821 esas, 2012/17360 karar) sayılı kararlarında... muvazaa kabul edilmişti. Ancak Türkiye ... Sendikasının ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri.........ilgili sendikalar ... ... ... Bakanlığına açtığı işkolu tespiti davası Yargıtay ...Hukuk Dairesinin.......2012 tarihli, 2012/18727 esas, 2012/26716 sayılı kararıyla sonuçlandırılmış... “....Türk ... .... ... ... Rehberlik... Müşteri Hizmetleri...Ş...arasında imzalanan Çağrı Merkezi İletişim sözleşmesine göre danışmanlık, rehberlik... çağrı merkezi işinin yapılıyor olması, çağrı merkezi hizmetinin ... hizmeti dışında kalan... ...sektöre özgü olmayan ... hizmet türü olması gibi hususlar dikkate alındığında, mahkeme kararının bozularak, şirkete ... belirtilen işyerinde yapılan işlerin İşkolları Tüzüğünün... sıra numaralı “Ticaret Büro Eğitim Güzel Sanatlar” işkoluna girdiğinin tespiti ...” davanın reddine karar verilmiştir.
Yargıtay ...Hukuk Dairesinin ... konusu işkolu tespiti kararından sonra çağrı merkezi hizmeti sözleşmesinin doğrudan muvazaalı olduğu söylenemeyecektir. ...sebeple davalılar arasında muvazaa olgusu bulunmadığının kabulü gerekmektedir. Mahkemece feshin geçerli sebebe dayandığının kabulü ... davanın reddine karar verilmesi isabetlidir. Ancak...davalı ......yönünden davanın husumet yokluğu sebebi ... reddine karar verilmesi hatalıdır. Davalılar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanmadığının anlaşılmasına göre......güvencesi tazminatlarından davalıların müştereken... müteselsilen sorumlu olduğu ... önünde bulundurulduğunda, ... ... davalı yönünden... davanın esastan reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun... 20. maddesinin ...fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması... aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih... sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Hüküm tarihi itibariyle alınması gerekli...,......harçtan peşin harç toplamı...,......... mahsubu ... bakiye...,......harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalıların yaptığı ...,......yargılama giderinin davacıdan tahsili ... davalılara ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre......,......vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak ......2016 tarihinde oybirliği ... karar verildi.